Wijkkijker Lente 2018

Page 1

WIJKKIJKER Lente 2018 | Wijkblad Wijkraad Osseveld-Woudhuis | Nummer 2


Uw zorgvraag is ons uitgangspunt. Samen met u werken wij aan een optimaal behandelresultaat! Deskundig U wordt bij ons behandeld door een gespecialiseerde therapeut. Persoonlijk Wij staan voor u klaar met advies en begeleiding op maat. Bereikbaar Wij bieden u snel een afspraak en hebben ruime openingstijden.

FysioFit Fysiotherapie Kinderfysiotherapie Manuele therapie Oedeemtherapie Oefentherapie Osteopathie

Linie 101 | 7325 DP Apeldoorn | www.leeuwisfysiogroep.nl | 055 534 35 46


Kijk op de Wijk(kijker) Herken je dat…je plant iets en het loopt dan toch anders. In het leven loopt het vaak anders. De tijd die ons is gegund gebruiken wij zo goed mogelijk. We leven bij voorkeur in goede gezondheid (maar ook dat is niet altijd een keuze, soms loopt ook dat anders) hebben familie en/of vrienden nabij, vervullen zinvol (vrijwilligers) werk en blijven hopelijk op latere leeftijd geestelijk gezond. Dat zijn een hoop levenswensen. En er zijn zeker nog veel meer levenswensen op te noemen. Op al deze gebieden loopt het soms anders. Een ‘kinkje in de kabel’ heet dat dan. Het is zo’n kinkje dat er voor heeft gezorgd, dat de Wijkkijker nog wat langer onder mijn vleugels blijft. En wat de toekomst betreft…wie weet neem jij straks de Wijkkijker wel onder jouw redactionele vleugels?

2 tegen 3 De Wijkraad stelt in deze Wijkkijker twee nieuwe bestuursleden voor (Jaap van Brummen als secretaris en Frank Verhofstad als penningmeester) en neemt afscheid van drie bestuursleden: Hermien Jacobs (voorzitter), Johan te Winkel (penningmeester) en Willem Bonestroo (openbare ruimte, bestemmingsplannen, milieu en veiligheid).

Schouders Voorlopig zet ik mijn Wijkkijker-schouders er weer onder, met goede zin en de blik vooruit gericht. De redactie pakt een aantal bekende dossiers bij de spreekwoordelijke horens, zoals de Kasteelgracht, het AZC, de architectuur in Osseveld-West, duurzaam (ver)bouwen in de wijk, de Flora en Fauna in en om de wijk en er is veel nieuws omtrent ontmoetingsplek Talma Borgh. De redactie (b)lijkt niet stil te zitten. Er is immers nog zoveel te vertellen… Voor de jonge (voor)lezertjes begint in deze Wijkkijker een nieuwe serie over de ‘Wijkkabouters’. Een kinderseriegeschikt voor jong en oud(er) om samen van te smullen!

1

Plek voor jou Omdat er nog zoveel over onze wijk en onze inwoners te vertellen is, zoeken wij schrijvers, schrijvers met ervaring, maar ook schrijvers in de dop. Speciaal op het onderwerp architectuur zoeken wij nog zeker 2-3 extra redactieleden. Wij brengen je graag in contact met de vele architecten die aan onze wijk hebben bijgedragen. Dat kan in de wijk zijn, maar ook buiten Apeldoorn. Je netwerk en je eigen kennis groeien verder met elke Wijkkijker die we maken. Interviews kunnen ook samen met één van de andere redactieleden plaatsvinden, je staat er dus zeker niet alleen voor. Lijkt je dit wel wat? Laat dan van je horen of lezen. Of ben je meer de zogenaamde ‘beelddenker’ en kent de camera geen geheimen voor jou…kom dan bij onze redactie als wijkfotograaf. De Wijkkijker redactie bestaat momenteel uit 12 heel verschillende persoonlijkheden en heeft zeker nog plek voor jou! Wij waarderen je bijdrage! Voor nu wens ik iedereen weer enkele uren kijk- en leesplezier met deze heerlijke (lente) Wijkkijker. Graag weer tot ziens in de wijk! Hartelijke groeten, Wendy Le Griep Eindredacteur / contactpersoon wendy@legriep.nl 06-50533266


Eindredacteur in de buurt? Wijkraad Osseveld-Woudhuis is op zoek naar een eindredacteur M/V voor ons Wijkblad De Wijkkijker

Lijkt het jouw leuk om mee te denken over het wijkblad, coรถrdineer je graag en woon je in Osseveld of Woudhuis?

Voor reactie of info over de vacature: Communicatie@osseveld-woudhuis.nl Bekijk onze website: www.osseveld-woudhuis.nl


Voorwoord Beste wijkbewoners, Als u ons wilt helpen kan dat. We hebben de wens om met twee personen de portefeuilles fysiek en sociaal domein inhoud te geven. Daarom zijn we op zoek naar versterking. Als laatste zoeken we een bestuurslid communicatie die zich vooral met de eindredactie van de Wijkkijker gaat bezighouden.

In deze Wijkkijker leest u over het wijkcafé. Tijdens deze avond hebben onze voorzitter, penningmeester en portefeuille houder fysiek domein hun stokje overgedragen. Vanaf deze plek wil ik Hermien Jacobs, Johan te Winkel en Willem Bonestroo nogmaals bedanken voor hun inzet de afgelopen jaren. Gelukkig hebben we ook nieuwe bestuursleden mogen verwelkomen. Jaap van Brummen en Frank Verhofstad hebben respectievelijk de secretaris en penningmeester rol op zich genomen.

Wilt u hier meer over weten dan gaan we graag met u in gesprek. Remco Linnenbank Voorzitter Wijkraad Osseveld-Woudhuis

Met het nieuwe team en een ambitieus jaarplan zijn we aan de slag gegaan. Waarmee? Op onze site www.osseveld-woudhuis.nl, Facebook en natuurlijk de Wijkkijker houden we u op de hoogte.

Wijkraad Osseveld-Woudhuis Lente 2018, Jaargang 27, nr. 2

Correspondentie Ravelijn 55, 7325 NT Apeldoorn bestuur@osseveld-woudhuis.nl

De Wijkkijker is het huisorgaan van de Wijkraad Osseveld-Woudhuis en wordt drie keer per jaar in een oplage van 5600 stuks gratis huis-aanhuis verspreid. De Wijkkijker kunt u digitaal lezen via: www.osseveldwoudhuis.nl/wijkkijker

Spreekuur Iedere tweede dinsdag van de maand in Het Bolwerk (Ravelijn 55) van 19.30-20.00 uur in de Wijkhuiskamer op de begane grond. Voorzitter Remco Linnenbank, remco.linnenbank@osseveld-woudhuis.nl

De redactie kan ingezonden kopij inkorten of weigeren. wijkkijker@osseveld-woudhuis.nl

Kopij De kopijsluiting voor de Herfstwijkkijker 2018 is vrijdag 7 september 2018. De bezorging van de Herfstwijkkijker is van 30 oktober- 8 november 2018

Bezorging De Lentewijkkijker wordt tussen 5-15 juni bezorgd. Geen Wijkkijker ontvangen? Of is de Wijkkijker te laat bezorgd? Mail naar: peter.wijkkijker@outlook.com

Contact Wijkkijker@osseveld-woudhuis.nl Wendy Le Griep, wendy@legriep.nl

Penningmeester Frank Verhofstad, penningmeester@osseveld-woudhuis.nl frank.verhofstad@osseveld-woudhuis.nl Secretaris Jaap van Brummen, jaap.van.brummen@osseveld-woudhuis.nl secretaris@osseveld-woudhuis.nl Verkeer, Milieu, Openbare Veiligheid en Bestemmingsplannen Marcel Jongman, marcel.jongman@osseveld-woudhuis.nl Sociale Zaken/Vice-Voorzitter Karlien Vinke, karlien.vinke@osseveld-woudhuis.nl Communicatie & Wijkkijker Vacature Algemeen vacature

Colofon | Contact wijkkijker@osseveld-woudhuis.nl

Advertenties wijkkijkeradvertenties@osseveld-woudhuis.nl Redactieleden Wendy Le Griep, Tessa Gruppelaar, Roely Smit,

Johan te Winkel, tijdelijk adviserend bestuurslid t.b.v. inwerkperiode van nieuwe penningmeester.

Peter Zwetsloot, Gert-Jan Tamboer, Teja Bottema, Herma Oosterloo-de Jong Maria Rovers, Marianne Hutters-Dijkhuizen, Jeanine van Brummen, Theo Groen, André de Ruiter Opmaak bijbeeld 055-539 47 77 Contact: studio@bijbeeld.nl, www.bijbeeld.nl Coverfoto’s Wendy Le Griep, wendy@legriep.nl Druk New Energy, info@newenergydrukwerk.nl, www.newenergydrukwerk.nl

Vacatures Communicatie + Wijkkijker Bestuurslid Algemene Zaken

3

Website www.osseveld-woudhuis.nl osseveld-woudhuis @WijkraadOssWoud


Verslagleggers architectuur gezocht

Wijkkijker publiceert op Google maps

Interesse in architectuur?

Afgelopen jaren zijn er artikelen geschreven voor de Wijkkijker die betrekking hebben op stedenbouw, architectuur en kunst.

In de Wijkkijker zoomen we elke uitgave in op een bepaald onderwerp/detail in de wijk met betrekking tot architectuur en stedenbouw. Een artikel schrijven we in samenwerking met de oorspronkelijke architect of stedenbouwkundige. We hebben zoveel mooie projecten in onze wijk dat we nu al wel 30-50 artikelen kunnen schrijven. In 2016 zijn we hier rustig aan mee begonnen en nog steeds is er veel te vertellen. Het liefste zouden we een groot deel van deze artikelen al in 20182019 willen schrijven, omdat veel informatie steeds moeilijker terug te halen is, eenvoudigweg, omdat de originele bronnen er op enig moment niet meer zijn. Je begrijpt het al, de redactie kan dit niet alleen en we zoeken daarom wijkbewoners/geïnteresseerden die het leuk vinden om een artikel te schrijven over architectuur in samenwerking met een architect of stedenbouwkundige. Het belangrijkste is dat het onderwerp je aanspreekt en je het leuk vindt om hier aan mee te werken. Je kunt op elk moment dat jou uitkomt hieraan werken. Heb je interesse om mee te schrijven over de architectuur in onze wijk? Stuur dan een mailtje aan wendy@legriep.nl wijkkijker@osseveld-woudhuis.nl of bel 06-50533266 Bedankt namens iedereen die deze artikelen waardeert en met plezier leest. En dat aantal is sterk groeiende!

Rectificatie

In de Winterwijkkijker 2018 kon u lezen over de prachtige wilde flora in de wijk. Dit artikel is geschreven door Wijkkijker verslagleggers Gert-Jan Tamboer en Roely Smit. De foto’s zijn echter niet gemaakt door Herma Oosterloo-De Jong, maar door Tim van Alen en door Roely Smit.

Al met al artikelen die redelijk tijdloos zijn en niet gebonden aan actualiteit. Vanuit de redactie vinden we het belangrijk dat iedereen toegang heeft tot deze artikelen. Uiteraard kun je de artikelen vinden op het internet als je de Wijkkijker daar opent. We vinden het nog mooier als we deze artikelen op een nog gebruikersvriendelijkere en makkelijkere manier kunnen laten zien aan iedereen. We zijn gestart met de aanwezige artikelen over stedenbouw, architectuur en kunst te plaatsen op google maps. Door te kiezen op de kaart en te klikken op een pion kun je makkelijk het artikel lezen dat over die plek is geschreven. De link waar je dit alles kunt zien is: https://www.google.com/maps/d/edit?mid=1TfvkHLvqY0UxlXB2o1W5HokcEZY&ll=52.1910403119657%2C5.961406038871587&z=13 We zijn net begonnen met het inrichten van google maps, dus het is nog niet perfect. Om het nog mooier te krijgen moeten we er tijd in investeren, die we eigenlijk niet genoeg hebben naast ons andere werk voor de Wijkkijker. We zouden het fijn vinden als iemand hier mee komt helpen om het nog mooier en beter toegankelijk te maken via het internet. Als het je leuk lijkt om hier bij te helpen neem dan contact op met de redactie : wijkkijker@osseveld-woudhuis.nl Je hulp is van harte welkom!


Even voorstellen… Frank Verhofstad

Even voorstellen… Jaap van Brummen De nieuwe secretaris van de Wijkraad Osseveld-Woudhuis Graag stel ik me aan u voor. Mijn naam is Jaap van Brummen, 62 jaar en sinds mei 2017 woonachtig in de wijk Osseveld-Oost. Ik ben een geboren en getogen Apeldoorner en ik heb al op diverse plekken in onze mooie plaats gewoond. We hadden vorig jaar net onze nieuwe woning betrokken toen de Wijkkijker werd bezorgd. Ondanks de verhuisdrukte op dat moment bleef het blad toch even liggen op de stapel “nog te lezen”. En toen we onze draai begonnen te vinden kwam die stapel als vanzelf weer voor de dag. Wat opviel was de goede verzorging en de best heel goede kwaliteit van foto’s en informatie in het blad. M’n oog viel op de vacaturemelding voor de functie van de secretaris in de Wijkraad. Een mailtje was snel gestuurd. Vervolgens kwam er een aangenaam gesprek. Vanaf oktober 2017 mag ik daarom al informeel als secretaris actief zijn en tijdens de laatste ALV is dat ook nog eens officieel zo geworden. Een paar jaar hiervoor heb ik niet zoveel tijd gevonden / gemaakt voor vrijwilligerswerk. Als consultant werkzaam heb ik vaker met langere reistijden te maken en dan is de puf ook wel eens op ’s avonds. Als ik terugdenk aan de jaren daarvoor dan is er een aantal speerpunten te noemen. Dat zijn scouting, kerkenwerk en volleybal. Vaak in bestuurlijke rollen. Met andere enthousiaste mensen proberen op plezierige manier met elkaar samen te werken. Dat zie ik toch als belangrijke voorwaarden om dat vrijwilligerswerk te doen en vol te houden. Vrijwilliger zijn betekent voor mij niet dat er vrijblijvendheid kan zijn. Vrijwilligerswerk betekent ook dat je met elkaar op zoek moet blijven naar vormen die passen in tijd en passen bij de mensen die het willen doen. Oog hebben voor elkaar hoort daar ook bij.

De nieuwe penningmeester van de Wijkraad Osseveld-Woudhuis Ik ben Frank Verhofstad, 65 jaar, getrouwd en vader van drie zonen. Ik heb elektrotechniek gestudeerd in Twente en ik heb gewerkt bij Siemens in München en SSI in Rijswijk. Bij TNO ben ik in veel meer werkgebieden actief geweest, van de bouw tot het Nederlandse paspoort. De laatste zeven jaar in Delft aan optische systemen voor de ruimtevaart zodat het meten van bijvoorbeeld luchtvervuiling en het opstellen van een sterrenkaart mogelijk is. Op 1 januari 2017 ben ik gestopt met werken en na twee jaar rondkijken hebben we een fraaie plek in Osseveld-West gevonden, waarmee we Pijnacker in de Randstad achter ons konden laten. En ergens in de bijzondere natuur staan en een kwartiertje later thuis zijn, bevalt ons uitstekend. Apeldoorn is volledig nieuw voor ons, dus heb ik mij al snel aangemeld bij een fotoclub en kwam de functie van penningmeester van de wijkraad voorbij. Zelf heb ik al eens in een wijkraad in Eindhoven gezeten en de bewonersvereniging in onze wijk in Pijnacker kennende, zag ik een leuke kans om via de wijkraad het leven in Apeldoorn te leren kennen en er meteen ook een bijdrage aan te leveren. Ongeveer 30 jaar heb ik gevoetbald om daarna 20 jaar als trainer/coach actief te zijn. Vanuit een behoefte bij de voetbalvereniging heb ik een website systeem gemaakt waarmee in Pijnacker ook een aantal wijken hun wijktoezicht rondes plannen en registreren. Ik heb geen ervaring als penningmeester, maar ik heb gemerkt dat ik tamelijk vlot een nieuwe rol kan aanleren. Graag tot ziens! Frank Verhofstad

Wat dat betreft komen er in de functie van secretaris van de Wijkraad een aantal dingen bij elkaar. Maatschappelijk bijdragen in het belang van het welzijn binnen onze wijk, het wijkraadteam faciliteren en het samenwerken met een fijne groep mensen. Die groep mag overigens nog best wat groter worden. Elders in deze uitgave leest u daar nog meer over. Met veel plezier ben ik gestart met deze bestuurlijke taak voor een aantal jaren. Graag wil ik u in de Wijkkijker blijven vertellen over de taken en zaken waar wij ons als Wijkraad mee bezig houden. Natuurlijk zijn we daarbij altijd graag een luisterend oor, een raad die u met raad en daad kan bijstaan en/of u de weg kan wijzen bij situaties of vraagstukken. En ook de belangenbehartiger van de bewoners van Osseveld (West en Oost)/Woudhuis en hun wel en wee. Voor vragen, ideeën en positief meedenken houd ik me dan ook van harte aanbevolen. secretaris@osseveld-woudhuis.nl Jaap van Brummen


Praat mee in het Wijkcafé Tekst: Jaap van Brummen Foto’s: Herma Oosterloo-de Jong

Laat ik dit verslag beginnen met de goede afloop van deze mooie bijeenkomst. Na vele jaren van goede diensten namen we afscheid van maar liefst drie bestuursleden: Willem Bonestroo, Hermien Jacobs en Johan te Winkel. Alle drie hebben ze een flink aantal jaren heel wat uren als vrijwilliger in de Wijkraad gestoken. En niet zonder succes. •

Nadere toelichting

Willem als bestuurder met vooral de Ruimtelijke Ordening in zijn portefeuille. De allesweter van de wijk over wegen, groen, voorzieningen, verkeer, water en wat al niet meer. Een prima en pragmatisch bestuurder. Een uitstekende spreekbuis voor en naar de betreffende instanties. Hermien als kundig voorzitter. Het bieden van een structuur waarin én voortgang én inhoud én aandacht én verbinding gelijktijdig tot hun recht is door Hermien tot kunst verheven. De Wijkraad en de wijk zijn je veel dank verschuldigd voor al die jaren dat je actief geweest bent. En dan Johan, onze rekenmeester. Controller bij uitstek en nooit aflaten om correct, loyaal en integer op te treden. Penningmeesterschap is bijzonder gebaat bij vakmeesterschap. De Wijkraad heeft heel veel profijt gehad van de diensten van Johan. Gelukkig blijft Johan nog een paar maanden bestuurslid om ons, en om vooral onze nieuwe penningmeester Frank Verhofstad, van advies te zijn.

De ALV werd door het bestuur afgesloten met het vaststellen van het verslag van de vorige ALV en het vaststellen van het jaarverslag en de jaarrekening. De kascontrolecommissie bracht verslag uit. Naar aanleiding van een opmerking van die commissie werd er nog korte tijd van gedachten gewisseld over de doelmatigheid van de besteding van gelden aan een gehouden vrijwilligersavond. Na die nadere toelichting van penningmeester en voorzitter kon iedereen zich daarin uitstekend vinden.

Kookkunsten Onder het mom van “zitten is het nieuwe roken” begon de avond met enige vorm van beweging. Zo’n 20 heel diverse vragen kwamen aan de orde. “Wil iedereen gaan staan die…..”. Persoonlijke dingen, vakantiereizen, vrijwilligerswerk, kookkunsten, gezinssamenstellingen, woonplezier en nog veel meer. Aan de hand van de reacties van de mensen die gingen staan (of juist bleven zitten) kwamen we vaak op luchtige wijze wat meer van en over elkaar te weten. Toch ook een mooi accent van zo’n wijkraadavond: wie wonen er eigenlijk nog meer in mijn wijk en wat is het leuk om iets meer van elkaar te weten.

Willem, Hermien en Johan, ook op deze wijze danken we jullie nogmaals hartelijk voor alle diensten. Naast afscheid nemen was er tijdens de ALV ook tijd voor welkom aan de nieuwkomers. Remco Linnenbank werd benoemd tot nieuwe voorzitter, Frank Verhofstad is onze nieuwe penningmeester en Jaap van Brummen mag de komende jaren de secretarisrol gaan vervullen. We heten jullie welkom en wensen jullie veel succes met deze nieuwe taken.

Eigenlijk zijn alle bewoners van onze wijk welkom op een avond als deze. De opkomst, ondanks het best heel slechte weer, was redelijk te noemen. Zo’n 50 mensen waren aanwezig. Woudhuis, Osseveld-West en Osseveld-Oost waren van de partij. Sommigen voor de eerste keer en anderen al sinds het bestaan van de Wijkraad.

6


Een (voorlopig) toekomstbeeld van de Wijkraad De samenstelling van de Wijkraad is nogal veranderd in de afgelopen maanden. Ook kent de Wijkraad best nog een aantal vacatures. Die brengen we graag onder de aandacht van de lezers van de Wijkkijker. Zie daarvoor de advertenties, bijgesloten flyers, de website en onze facebook pagina. Belangstellenden worden van harte aangemoedigd om contact met de Wijkraad op te nemen. Het is zeker de moeite waard! Door deze situatie beraadt de Wijkraad zich momenteel op de punten die van het meeste belang zijn. De wat mindere bezetting noodzaakt tot het moeten stellen van die prioriteiten. We denken dan vooral aan: • Bereikbaar blijven voor persoonlijke ontmoeting en door middel van informatievoorziening via sociale media en door middel van de Wijkkijker. • Het adviseren van bewoners van onze wijk bij vragen en vraagstukken en waar mogelijk hen bijstaan en wijzen op de betreffende instanties, loketten en dergelijke. • Het onderhouden van contacten met de gemeente Apeldoorn over ontwikkelingen in onze wijk en het bespreekbaar maken van zaken die ons worden toevertrouwd door de bewoners. • Prioriteren van de doelstellingen in het Jaarplan 2018 van de Wijkraad. De indeling van de portefeuilles binnen de Wijkraad komt overeen met de indeling van ons jaarplan. Sociale Zaken, Openbare Ruimte en Communicatie. Nog in de eerste helft van 2018 wordt door de Wijkraad vastgesteld welke thema’s uit die drie portefeuilles verder worden geconcretiseerd tot acties. In de volgende editie van de Wijkkijker en op onze website wordt daar zeker nadere informatie over verstrekt.

Frisse vorm

In mooie samenhang met de RO-speerpunten kwamen ook de bereikbaarheid en het parkeren rondom winkelcentum ’t Fort aan de orde.

In de laatste jaren hebben we gekozen voor de vorm waarin niet een formele agenda wordt afgewikkeld, maar waarin vooral de ontmoeting en de informatie-uitwisseling (over ontwikkelingen in onze wijk) centraal staan. Ook mochten we ons verheugen op de aanwezigheid van CU wijkwethouder Ben Bloem.

De derde tafel kende goede belangstelling rondom Welzijn en Zorg aangaande de demografische ontwikkelingen in onze wijk en daarbij de aanwezigheid en toegankelijkheid van de voorzieningen. Wijkwethouder Ben Bloem en directeur Pieter van der Hoek van Talma Borgh leverden een bijdrage van flinke meerwaarde aan deze gesprekken. Aan de orde kwam, vanuit een heel positieve invalshoek, de bijdrage die we vanuit onze wijk kunnen leveren aan vraagstukken als integratie. De mogelijkheden van het inzetten van netwerken en andere contacten om onderlinge gesprekken en bijeenkomsten wederzijds begrijpen en respecteren te bevorderen.

Tafel trio Aan drie tafels werden twee gespreksrondes gehouden. Aan de bestuurlijke tafel kwamen jaarplannen, financiën en organisatorische aspecten van de Wijkraad aan de orde. Verder kwam de samenwerking met de gemeente en andere instanties daarbij aan bod als ook het speelveld van de Wijkraad en de wijze waarop wij als Wijkraad onze rol en verantwoordelijkheid willen nemen.

Daar waar de avond begon met “in beweging komen” eindigde de avond met de onderlinge ontmoeting in informele setting. Een mooie afsluiting van een waarde(n)volle avond!

De tafel “Ruimtelijke Ordening” had in beide rondes een aantal speerpunten die in onze wijk nu en in de komende jaren van groot belang zijn. De ontwikkelingen rond de ondertunneling van de spoorlijn in de Laan van Osseveld, met daarbij het vraagstuk van wel of niet een vierbaansweg en daarnaast de ontwikkelingen inzake vliegveld Teuge. Het eerste vraagstuk dus heel dichtbij, waarbij we als Wijkraad de ontwikkelingen stringent en daar waar mogelijk pro-actief volgen. De ontwikkelingen rond vliegveld Teuge kennen natuurlijk een sterke afhankelijkheid met wat er landelijk gaat gebeuren rondom vliegvelden en vliegroutes. Een vraagstuk dat er om vraagt om vooral gericht te blijven volgen met daar waar mogelijk een betrokken informerende rol van de Wijkraad.

Jaap van Brummen Secretaris secretaris@osseveld-woudhuis.nl

7


Nieuwbouw in Osseveld-Oost

Meer ruimte voor initiatief in dorpen en wijken

Op het terrein naast de Monuta, tegenover winkelcentrum het Fort, wordt vermoedelijk in het voorjaar van 2019gestart met bouwen. Daarmee komt een einde aan een jarenlang braakliggend terrein. Projectontwikkelaar Mateboer gaat hier 17 eengezinswoningen realiseren. Het gaat om rijgeschakelde woningen. Als u wilt weten hoe de woningen eruit komen te zien, kunt u een kijkje nemen op de website van Mateboer:

Apeldoorn slaat een nieuwe weg in als het gaat om gebiedgericht werken. Per dorp of wijk maakt de gemeente voortaan een ‘foto’ van het gebied die geldt als basis voor een gesprek tussen inwoners en de gemeente. Zo kunnen plannen en activiteiten in dorpen en wijken goed op elkaar afgestemd worden. De gemeente introduceert daarnaast een initiatievenfonds, om spontane initiatieven te ondersteunen.

http://www.mateboer.nl/projectontwikkeling/detail.php?project_id=108

Het doel van de nieuwe manier van werken is tweeledig. “Allereerst willen we samenwerken met alle partners in een wijk of dorp, om echt aan te sluiten bij de behoefte”, legt wethouder Nathan Stukker uit. “Daarnaast kijken we naar de lange termijn. Wat is er nodig om de dorpen en wijken ook op lange termijn vitaal te houden? Hiervoor stellen we desgewenst samen een vitaliteitsagenda op.”

In een latere uitgave van de Wijkkijker plaatsen we een uitgebreid artikel over de totstandkoming van dit woningbouwproject. Daarbij komen zowel de projectontwikkelaar, de gemeente en de architect aan het woord.

Samenwerkingsverbanden Dorps- en wijkraden houden in de nieuwe situatie een actieve rol, maar zijn dus niet de enige gemeentelijke partner. Een bewuste keus, die tot stand kwam na overleg met diverse maatschappelijke partners. Stukker: “De dorps- en wijkraden zijn heel belangrijk en dragen veel bij. Tegelijkertijd zien we dat de samenleving verandert. Maatschappelijke ontwikkelingen volgen elkaar snel op en er ontstaan veel korte samenwerkingsverbanden. Soms vinden mensen elkaar in een goed idee dat ze willen realiseren en als dat gebeurd is gaan ze weer elk hun eigen weg. Wij willen in ons beleid ruimte houden om ook deze initiatieven te belonen en dat doen we door het instellen van een initiatievenfonds.”

Minder budget dorps- en wijkraden Om dit fonds mogelijk te maken stelt het college voor om het budget voor de dorps- en wijkraden vanaf 2018 met circa 20% te verlagen. Het geld wat hiermee vrij komt, komt in het initiatievenfonds. Het fonds is er voor ideeën per gebied, maar ook voor stadsbrede initiatieven. Om in aanmerking te komen voor een bijdrage, moet een initiatief in elk geval aan drie voorwaarden voldoen. • Het moet bijdragen aan het algemeen belang, • er moet sprake zijn van een eigen bijdrage en • er moet draagvlak zijn voor het initiatief. De gemeente gebruikte het jaar 2017 om te bekijken wat er nog nodig is om het beleid op deze manier uit te kunnen voeren.

De Woudlopers komen eraan! Sinds enkele jaren verzamelen elke zondagmorgen tussen de 15 en 30 hardlopers zich om 9.30 uur bij ‘de poort’ in Het Woudhuis waar de Woudhuizermark het viaduct overgaat. Rinus Groen geeft gratis training aan zowel gevorderde lopers als aan beginners. Het leuke is dat de hele groep een dikke 100 liefhebbers telt, maar dat er elke week toch weer andere gezichten zijn. De hardloopgroep wisselt elke week dus van samenstelling. Bij een nieuweling wordt via de ‘Bert en Ernie’ training bekeken waar het talent zit en waar verbeterpunten zijn. De training is heel laagdrempelig. Misschien herkent u iemand uit uw kennissenkring op de foto? Hij of zij kan u uit eigen ervaring meer vertellen over deze hardloopgroep. Rinus Groen zelf is uiteraard bereikbaar voor meer informatie. Rinus: “Loop een keer mee en besluit daarna of het wat voor je is. Niet geschoten is immers altijd mis. En wees niet bang dat je te langzaam bent: het is altijd samen uit, samen thuis bij De Woudlopers.” Dus…. lopen maar! rin.groen@planet.nl

8


Dubbelbaans tunnel Laan van Osseveld verder onderzocht Tekst: de Stentor Foto: Wendy Le Griep

In het kader van het verbeteren en veiliger maken van spoorwegovergangen in Nederland komt er een tunnel onder de Laan van Osseveld. Het Rijk ziet de noodzaak van een tunnel op deze locatie ook en financiert deze mee. De gemeente Apeldoorn wil voor de toekomst de bereikbaarheid voor inwoners en bedrijven garanderen en gaat onderzoeken of een dubbelbaans tunnel met fiets- en voetpaden mogelijk is.

Belangrijke argumenten om hiervoor extra geld uit te trekken zijn dat de aansluitende wegen ook twee keer twee rijbanen hebben of krijgen en de route gebruikt wordt voor omleidingen bij calamiteiten op de snelwegen A1 en A50. Daarnaast gaat een tunnel ongeveer veertig jaar mee. In die tijd is een toename van het autoverkeer te verwachten. Als in die tijd blijkt dat een enkelbaans tunnel toch te weinig capaciteit heeft, is het de vraag of de tunnel dan verbreed kan worden en als het kan zal dat een veelvoud kosten van de meerkosten als de dubbelbaans tunnel direct wordt aangelegd.

Wethouder Kruithof is blij met de toezegging van het Rijk: “We zijn hier al een hele tijd mee bezig en het is goed om te zien dat onze inspanningen nu resultaat opleveren. We kunnen zo verder werken aan een goede bereikbaarheid en ontsluiting van onze stad.” Een dubbelbaans tunnel kost in totaal 22 miljoen euro en dat is in de uitvoering 4,2 miljoen euro duurder dan de variant met enkele rijstroken. De nieuwe gemeenteraad neemt in de loop van het jaar een besluit over deze extra investering en daarmee of de dubbelbaans tunnel er definitief komt.

Nieuws van DenkTank Breed Natuurlijk Nieuwsgierig expeditie Tijd voor een leerzame en creatieve expeditie in Het Bolwerk. Wim Bruines vertelde tijdens de winterexpeditie over fluorescente mineralen. Stenen die er op het eerste gezicht ‘gewoon’ uitzien, lichten onder UVlicht op in de mooiste kleuren. Wim verzamelt deze prachtige stenen. Wist je dat ook lego-onderdelen en markeerstiften fluorescent zijn? Daarna was het tijd om iets te knutselen voor de tuinvogels: pindakettingen, rolletjes met een mix van pindakaas/vogelvoer en blikjes om voer in aan te bieden. Ook werden gewone steentjes lichtgevend door ze te beschilderen met glow-in-the-darkverf!

Supporter van schoon! Erger jij je ook zo aan al die flesjes, blikjes en verpakkingen die je op straat en in de natuur tegenkomt? Je bent niet de enige. Nederlanders ergeren zich meer aan zwerfafval dan aan files en sigarettenrook. Gelukkig komen heel veel mensen ook daadwerkelijk in actie. Woensdag 4 april ging de DenkTank Breed Opruimestafette van start in speeltuin ‘De Vlindertuin’. Samen gingen we aan de slag met het zwerfafvalvrij maken van deze (speel)omgeving. Alle materialen om aan de slag te gaan waren aanwezig, zoals knijptangen, handschoenen en vuilniszakken. Het idee van de DenkTank Breed Opruimestafette is dat we iedere keer een speelplek in de wijk gebruiken als uitvalsbasis voor een periodieke opruimactie. Zo werken we samen aan een schone wijk en leefomgeving. denktankbreed@gmail.com

9


Speeltuintje make over

Geïnspireerd? Wellicht woont u zelf aan een speelveld waar inmiddels een andere leeftijdgroep gebruik van maakt of waarvan de speeltoestellen aan vervanging toe zijn? En heeft u ideeën voor aanpassing van dit veldje, maar weet u niet bij wie u hiervoor moet zijn?

Werkwijze 1. Deel eerst uw idee voor aanpassing van het speelveld met uw buren. Draagvlak voor een herinrichting is nodig. Als uw buren de herinrichting zien zitten, dan mailt u voor een afspraak met de Wijkraad (bestuur@osseveld-woudhuis.nl of naar Marcel Jongman van de Wijkraad marcel.jongman@ osseveld-woudhuis.nl ). 2. U zorgt voor een zogenaamde handtekeningenlijst, zodat u precies weet welke buur aanpassing ziet zitten en welke buur niet. De redenen waarom buren liever niet tot aanpassing over willen gaan zijn even belangrijk om te weten, als de redenen van de bewoners die vóór aanpassing ‘stemmen’. 3. Samen met de Wijkraad en de Wijkbeheerder wordt dan een kleine schouw gehouden op de locatie en worden uw wensen en ideeën besproken. De Wijkbeheerder (Marcel Keurhorst m.keurhorst@apeldoorn.nl) kijkt dan direct naar de mogelijkheden voor financiering, beheer en onderhoud. 4. Als de direct aanwonenden instemmen met het voorstel voor aanpassing en duidelijk is of deze aanpassing betaald kan worden, dan bestelt de Wijkbeheerder de speeltoestellen. Ongeveer drie tot vier maanden later zijn de materialen binnen en kan er een afspraak worden gemaakt voor plaatsing. 5. En dan… tijd voor een buurtfeestje?

Ze hebben er toch nog lang op moeten wachten, maar in maart 2018 konden de speeltoestellen die door de gemeente Apeldoorn waren toegezegd dan eindelijk worden geplaatst. Vreugde voor de buurtkinderen van het Etty Hillesumplantsoen en de Ina Boudier Bakkersingel in Osseveld-West. Op 21 en 22 maart kregen zij hun nieuwe speeltoestellen. Henk, Jeroen, Eddie, Harm-Jan en André van Team Spel vervingen vlot en behendig de oude en afgeschreven speeltoestellen voor een nieuwe serie. Gegarandeerd veel speelplezier!

‘Even‘ een speelveldje herinrichten kost de mannen van Team Spel al gauw een goede werkdag. De oude speeltoestellen moeten eerst uit de grond worden gegraven en worden ontmanteld. De nieuwe toestellen krijgen hun eigen plek en moeten op hun beurt weer verankerd worden met betonblokken. Als alles waterpas staat, kunnen de gaten worden dicht gegooid en kan tot slot de bodem netjes worden aangeharkt. En dan… spelen maar! Tekst en foto’s: Wendy Le Griep

10


MMA: Meld misdaad, desnoods anoniem Voor het oplossen van misdrijven is de hulp van het publiek onmisbaar. De politie roept daarom op om altijd melding te doen van een misdrijf. Desnoods anoniem. Dat kan bij Meld Misdaad Anoniem via het gratis telefoonnummer 0800-7000 of de website www.meldmisdaadanoniem.nl. Jaarlijks worden er meer dan duizend misdrijven opgelost dankzij tips via MMA.

Waarom doet niet iedereen melding? Uit angst voor wraak bijvoorbeeld. Wat als de dader een bekende is? Wat als je hem/haar tegenkomt? Je kunt daar soms echt wakker van liggen. Het kan ook zijn dat je er tegenop ziet om te moeten getuigen in de rechtszaal. In dat geval geldt dus: meld misdaad anoniem. Hoe anoniem is dat dan? MMA is onafhankelijk en geen politie. MMA ziet je telefoonnummer of IP-adres niet. Men vraagt niet naar de naam van een melder en wil die ook niet weten. Gesprekken worden niet opgenomen en de verwerking van de melding is beveiligd.

Hoe verloopt zo’n gesprek? Stel: je vermoedt dat verderop in de straat een hennepkwekerij zit. Je belt 0800-7000

en vertelt je verhaal. De medewerker aan de telefoon neemt de melding op en vraagt zo veel mogelijk feiten. Alleen als MMA jouw anonimiteit kan waarborgen en de informatie bruikbaar genoeg is voor de politie om ermee aan de slag te gaan, geeft MMA de informatie aan ons door. Wij vergelijken de informatie met informatie in de politiesystemen. Misschien is er al eerder een inval gedaan, heeft de dader al eens vastgezeten, enzovoorts. Wij beslissen dan of we actie ondernemen.

Kun je ook online melden bij MMA? Dat kan. Melden hoeft niet per telefoon, maar kan ook via de website www.meldmisdaadanoniem.nl. Rechts bovenin zit een grote, rode knop: ‘anoniem melden’. Als je daarop klikt, kun je lezen hoe online melden werkt of je kunt direct doorklikken naar het online formulier.

Welke zaken kun je bij MMA melden? MMA maakt geen onderscheid tussen ‘zware’ en ‘lichte’ criminaliteit, van moord en verkrachting tot mishandeling en drugshandel. Daarnaast kun je bij het meldpunt terecht met tips over bijvoorbeeld hennepkwekerijen, inbraken en illegale handel en opslag van vuurwerk.

11

Waar is MMA niet voor bedoeld? De meldlijn is niet bedoeld voor situaties waar andere mogelijkheden voor zijn. Heb je met spoed politie nodig, dan bel je 112. Hoef je niet anoniem te blijven of is er géén spoed, bel dan de politie via 0900-8844. Ook is MMA er niet voor aangiftes, klachten en meldingen van verkeersovertredingen of overlast en dergelijke.

Met vriendelijke groet, Jaap Zandvliet Wijkagent Woudhuis en Osseveld-Oost E jaap.zandvliet@politie.nl Twitter @polosswoud 0900-8844 www.politie.nl U kunt op deze site het contactformulier wijkagent invullen.


www.bijbeeld.nl

Communicatiemakers met oog voor de toekomst ogol t raaketisiv reylf retsop r e d l of eitnet revda keob enizagam dalbbulc t rihsmaet rennab lekniwbew ot of t c u d or p gnigidontiu t raakthcisna uaedactsrek t raaktsrek

logo v i s i te ka a r t flye r p o s te r fo l d e r a d ve r te n t i e boek m a ga z i n e c l u b bl a d te a m s h i r t banner we b w i n ke l p ro d u c t fo to uitnodiging a n s i c h t ka a r t ke rs t c a d e a u ke rs t ka a r t

vormgeving | fotografie | websites | textieldruk | print | handling Prins Willem Alexanderlaan 1419 - 7312 GA Apeldoorn - T: 055 539 47 77 - E: studio@bijbeeld.nl


Natuurdag IVN op het Landgoed Woudhuis

Maarten zoekt maatje Maarten Groen woont in De Villa aan Het Schuylenhof. Hij heeft een licht verstandelijke beperking en een vorm van autisme. Hij houdt van atletiek, met name hardlopen. Dit doet hij 1x per week bij de G-groep van AV’34. Graag zou hij daarnaast nog 1x per week samen met een vrijwilliger een rondje door de wijk willen lopen. Hij heeft dit een poos gedaan met een vrijwilliger die hij nog uit Deventer kende, maar deze is daar, begrijpelijkerwijs, begin vorig jaar mee gestopt.

Zaterdag 14 oktober 2018, 11.00 - 16.00 uur. Reserveer deze datum alvast in je agenda!

De vrijwilliger hoeft niet perse met hem hard te lopen, met hem mee fietsen zou ook kunnen. Ook vindt Maarten het wel eens leuk om gewoon te wandelen en in het winkelcentrum een ijsje o.i.d. te kopen of een boodschap samen te doen.

Het volledige programma vind je deze zomer op www.ivn.nl/afdeling/apeldoorn www.osseveld-woudhuis.nl www.facebook.com/osseveld-woudhuis.

Het thema is HERFST Er zijn diverse natuuractiviteiten, vooral gericht op gezinnen met kinderen, maar iedereen is natuurlijk welkom! Wat is er te doen? • Paddenstoelenspeurtocht (voorheen in het Park Berg en Bos) • Workshop natuurfotografie • Scharrelmarkt En nog veel meer, maar dat verklappen we nog niet.

Verdere info is te verkrijgen bij zijn ouders, Henk en Janet Groen, hgroen3@hetnet.nl of 0575-511870, of bij het team van De Villa, 06-57553012

Fietsgilde Apeldoorn - 20 jaar fietstochten met een gids Het Fietsgilde Apeldoorn biedt wekelijkse recreatieve fietstochten onder leiding van vertellende gidsen. Dat begon 20 jaar geleden met een paar tochten in de zomer. In de loop der jaren is deze activiteit uitgegroeid tot een programma van 26 wekelijkse tochten, vanaf de eerste week van mei tot in de tweede helft van oktober. Het aantal deelnemers nam ook steeds meer toe en bedraagt thans ca.1500. De eerste tocht van het seizoen is een lentetocht door de IJsselvallei, waar de voorjaarsbloemen en bomen in bloei staan. Daarna volgt er elke week steeds een andere tocht. Er zijn zowel middagtochten van ca. 30 km als dagtochten die in lengte variëren tussen 35 en 60 km. De routes voeren vanuit Apeldoorn door bos en hei van de Veluwe of langs de weteringen en landgoederen in de IJsselvallei. Meefietsen met deze tochten betekent een leuk en gezellig dagje uit. De gidsen weten de weg en vertellen onderweg allerhande

interessante bijzonderheden betreffende cultuur, natuur en geschiedenis. Het fietstempo is rustig en ontspannen zodat er voldoende gelegenheid is om van de omgeving te genieten of een praatje met andere fietsers aan te knopen. Er zijn ruime pauzes voor koffie, lunch en thee. Rond een uur of vier eindigt de tocht op het vertrekpunt. Deelname staat open voor fietsers – ook met een elektrische fiets - tegen betaling van € 2,50, te voldoen bij het vertrekpunt. Vooraanmelding is niet nodig. De groei van het aantal deelnemers heeft ook tot gevolg dat uitbreiding van het gidsenbestand zeer welkom zou zijn. Na het eerste jaar, waarin een introductieprogramma wordt gevolgd, vindt in overleg de verdere bepaling van de activiteiten plaats. Alle informatie over het programma van fietstochten en het fungeren als gids is te vinden op www.fietsgilde-apeldoorn.nl.

13


Rong kiest voor Jeunesse

Advertorial

Voor een stralend jonge huid en een gezonde bodybalance

Het beste bewijs

Na een geweldige enerverende tijd van 11 jaar in Shanghai keren Rong en Eric terug naar Nederland. Ze kiezen bewust voor Apeldoorn, waar zij met hun twee zoons Quinton en Jason in Osseveld-Woudhuis komen wonen. Rong ontdekt dankzij een goede vriendin het assortiment van Jeunesse. Zij vertelt enthousiast over de gezondheids- en huidverzorgingsproducten van Jeunesse. Rong kiest ervoor om als 'Independent Distributor' aan de slag te gaan.

“Wat zie je dan precies als je de producten van Jeunesse gebruikt? Allereerst zijn het veilige producten zonder chemische toevoegingen, je rimpels worden merkbaar minder én je huid wordt absoluut strakker, waardoor je er jonger uit gaat zien. Mijn eigen gezicht is, denk ik, het beste bewijs. De ZEN proteïneshake is een samenstelling van TrueCELLE en weiproteïne (21g proteïne/5g vezels/5 stammen probiotica). Het vormt een uitgebalanceerde aanvulling op je eigen voedselinname. Mijn man is het levende voorbeeld. En al deze producten kun je via mij bestellen en worden thuisbezorgd. Via de link in de contactgegevens kun je op je gemak de website bekijken. Je kunt de producten ook eerst uitproberen bij mij thuis. Ook als jij als distributeur aan de slag wilt, help ik je graag.

Rong: “Met mijn achtergrond als chemisch technoloog van TU Delft heb ik voor heel verschillende opdrachtgevers gewerkt. Met mijn Chinese achtergrond was ik vaak de spin in het sales/marketing web bij het opzetten van een 'Aziatische tak' van de onderneming. Eric heeft sinologie gestudeerd en stond geheel achter de mogelijkheid om samen naar Shanghai te gaan. Dat was in 2006. Na 11 goede jaren in Shanghai besloten wij om terug te keren. Nu met twee opgroeiende zoons. Ja, het was een drukke tijd, maar we hebben het als gezin samen maar mooi gefikst!”

Luminesce 100% natuurlijk “Via een goede vriendin ontdekte ik de producten van Jeunesse. Jarenlang gebruikte ik een door de huisarts voorgeschreven crème omdat mijn huid overal allergisch op reageert. Zij raadde mij aan om Luminesce te proberen: een complete verzorgingslijn op basis van stamceltechnologie, 100% natuurlijk met jeugdversterkende APT-200™ (bevat 248 groeifactoren), ontwikkeld door een met een nobelprijs genomineerde arts. En wat bleek...mijn rimpels zijn weg!”

Gezonde proteïneshake 100% verantwoord “Daarna ben ik ook ZEN project 8 van Jeunesse gaan proberen: 8 weken bodytransformatie, begeleid door celebrity voedingsdeskundige Mark Macdonald, regelmatig te gast bij CNN, Dr. Oz show. Ik was binnen 8 weken van maat XL naar S. Ook mijn man ging van maat XXL naar L: de 100% natuurlijke producten zetten vet om in spiermassa, gebaseerd op hormonenbalans en het stabiliseren van bloedsuiker! Wij kunnen nu alles eten en raken toch nog steeds vet kwijt. Het programma vereenvoudigt het gewichtsverlies en helpt je gewoontes aan te leren voor een gezondere levensstijl. Wij voelen ons allebei fitter en gezonder. Dit gevoel deel ik graag met anderen, die net als wij jarenlang worstelen met hun (over)gewicht of met een moeilijke, kwetsbare of tere huid. Voor ons heeft Jeunesse zo veel goed gedaan, dat willen wij nu graag delen met de bewoners van Osseveld-Woudhuis.”

48 jaar en rimpel vrij! Ik voel me jonger en fitter dan ooit! Wil jij ook transformeren? Dames! Kom gezellig naarnaar de gratis product test Dames! Kom gezellig de gratis en info dagen: dinsdag (even weken) product test en info dagen: dinsdagen vrijdag (oneven weken) 10:30 -weken) 12am, (even weken) vrijdag (oneven Het Verlaat 268, Apeldoorn. 10:30 - 12am, Het Verlaat 268, Koffie/thee staat klaar.

Apeldoorn, koffie/thee staat klaar.

14


Passend AZC Het zou heel bijzonder zijn als we in het gemeentehuis alleen maar besluiten hoeven te nemen over leuke zaken waar iedereen het mee eens is. Al geruime tijd hebben we een discussie met bewoners over automobilisten die een bepaalde weg gebruiken als sluiproute en er bovendien veel te hard rijden. Natuurlijk zijn er meerdere oplossingen. We kunnen de weg smaller maken. We kunnen de weg smaller laten lijken. Dat hebben we ook gedaan. We kunnen drempels aanleggen. Goed voorstel maar waar komt hij te liggen? De ervaring leert dat iedereen belang hecht aan speelvoorzieningen, lantaarns, bomen en ook verkeersdrempels. Iedereen vindt dat belangrijk maar wil ze niet voor de eigen deur hebben. Dus de gewenste drempel ligt er nog steeds niet.

Waakhond tot waaghals Hoewel, soms organiseren buren dat zelf en komen ze met een gezamenlijk voorstel. Maar er zijn ook andere situaties. Daarbij dient de gemeente vaak meerdere belangen te behartigen. En het doel is om een balans te vinden. Zeker als de belangen ver uiteen lopen valt dat niet mee. Er zijn situaties waarbij de verschillende belangen niet tot overeenstemming komen en ook nooit zullen komen. Maar ja, we zijn een stad, wonen er met z’n allen en moeten het daar mee doen. Dan is het zaak om zo goed mogelijk rekening te houden met elkaar. Daarvoor hanteren we als gemeente klankbordgroepen. Dat zijn groepen waarin niet per se alleen voorstanders zitten, maar ook niet alleen tegenstanders. Het gaat om de inbreng van boze burger tot positivo, van visionair tot pietje precies en van waakhond tot waaghals. Het doel is om feiten en gevoelens mee te laten wegen in de besluiten die moeten worden genomen. Zo draagt een klankbordgroep bij. Als stadsdeelmanager was ik vanaf het begin betrokken bij de klankbordgroep van het AZC Deventerstraat en heb ik vrijwel alle bijeenkomsten meegemaakt. We hebben als gemeente van begin af aan gevonden dat er geen belemmering zou moeten zijn op de deelname aan de groep. Misschien daardoor kreeg ik af en toe het gevoel in een duiventil te zitten.

Invliegen en uitvliegen Leden namen deel vanuit verschillende overwegingen: een plek maken voor vluchtelingen, of willen meedenken over de inrichting van het mooie terrein van GGnet. Sommigen namen deel omdat ze naaste buren zullen worden. Anderen om belangen te behartigen. Maar de vraagstelling ging niet om aantallen en termijnen. Die ging om een sociaal maatschappelijke vraag met consequenties voor de buurt. Dat maakte in dit geval posities en discussies troebel. Sommige deelnemers stoorden zich daaraan en vlogen uit. Anderen vlogen in om het belang nog meer kracht bij te zetten. Een lastig proces met een heel redelijk eindresultaat. Er is volgens mij een goede risicoanalyse gemaakt die als leidraad dient voor een passend AZC. Inmiddels is de klankbordgroep opgeheven en komt er een omwonenden overleg. Overleg tussen naaste buren over een op redelijke en billijke wijze van omgaan met elkaar. Of dit een garantie is voor de toekomst? Een van de ervaringen van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers is, als er een AZC komt in de buurt zijn er bezwaren, als een AZC wordt opgeheven ook‌. Jos van Nuenen Stadsdeelmanager j.vannuenen@apeldoorn.nl


DUIDELIJK

|

• Personenauto’s

• Schade-afwikkeling

• Bedrijfswagens • APK-keuringen

• Auto-leasing/financiering • Export service

• Onderhoud • Reparatie

• Bosch Pechhulp • Bovag Garantie

DESKUNDIG

BANDEN NODIG? KIJK & BESTEL ONLINE! autowientjes.nl/banden

|

DICHTBIJ

n e d n a b k r e M , 9 3 af € van

APK AKTIE Voor alle benzineen dieselauto’s

All-in

€ 29,

50

AIRCOSERVICE Afpersen vacumeren en vullen

Nu

€ 74,50

(Alleen voor R134a systemen)

CARWASH Osseveld-Oost 24/7 per week geopend!

AUTO WIENTJES B.V. VEENHUIZERWEG 132 | 7325 AM APELDOORN | T +31 (0)55 323 1635 | F +31 (0)55 323 1907 | INFO@AUTOWIENTJES.NL

KIJK VOOR OCCASIONS OP WWW.AUTOWIENTJES.NL


Tekst: Peter Wijsbeek, welpen leiding Marca Appoldro Foto’s: Peter Wijsbeek

Scouting Marca Appoldro op bezoek bij Auto Wientjes De Welpengroep van Scouting Marca Appoldro bestaat uit 24 jongens en meisjes in de leeftijd van 7 tot 10 jaar. Elke zaterdagochtend hebben zij van 10 tot 12 uur opkomst. Meestal is dat bij de blokhut aan de Lupineweg waar dan bijvoorbeeld spelletjes worden gedaan, broodjes worden gebakken, iets leuks wordt geknutseld of een speurtocht wordt gelopen. Geen opkomst is hetzelfde en het is elke zaterdag weer een verrassing wat er gaat gebeuren.

Weer een andere auto was gekoppeld aan een Bosch KTS 960 diagnosetester. We leerden hoe je d.m.v. een diagnosetester kunt communiceren met een auto, door bijvoorbeeld via de tester de verlichting te bedienen en te testen, de auto te laten claxonneren en de elektrische ramen te testen en te bedienen. Verder kregen we nog een zoekopdracht, we moesten zoeken naar een auto met een bepaald kenteken. Als we deze hadden gevonden, moesten we daar een foto van maken.

Op zaterdag 24 maart bleven we een keer niet bij de blokhut, maar brachten we na een korte wandeling een bezoek aan de werkplaats van Auto Wientjes. Nadat Harjo Veld ons welkom had geheten en wat lekkere spekjes had uitgedeeld gingen we in groepjes een aantal opdrachten doen. Zo stond er een auto in de werkplaats, waarvan de motor uit elkaar was gehaald. Daarmee kon Harjo ons uitleggen hoe een motor precies werkt. Een andere auto stond op de brug en wij mochten onder deze auto gaan staan en aanwijzen welke auto onderdelen er zichtbaar waren.

Nadat we tussendoor wat lekkers hadden gedronken, kregen we aan het eind nog lekkere autodrop mee naar huis. Harjo en al zijn collega’s van Auto Wientjes, nogmaals hartelijk bedankt voor deze leuke en leerzame ochtend. Peter Wijsbeek Welpenleiding Marca Appoldro

17


Lees meer op: www.vallei-veluwe.nl/kasteelgracht rein@apeldoorn.nl www.apeldoorn.nl/klimaat https://www.vallei-veluwe.nl/toptaken/bij-mij-in-de-buurt/in-voorbereiding/ kasteelgracht/veelgestelde-vragen/ •

Contact Waterschap Vallei en Veluwe Irma Huijnen projectleider servicedesk@vallei-veluwe.nl (055) 5 272 600 •

Kasteelgracht… werk in uitvoering Zoals in een eerdere uitgave van de Wijkkijker stond, nemen waterschap en gemeente gezamenlijk maatregelen om het waterbeeld van de Kasteelgracht te verbeteren. De maatregelen zijn maandagavond 19 maart in woonzorgcentrum Talma Borgh gepresenteerd. Edwin Spikkert, communicatie adviseur van het Waterschap Vallei en Veluwe vatte de hoge opkomst deze avond treffend samen: “De Kasteelgracht leeft.”

Waterpeil verbeteren Waterschap: “Twee van de drie stuwen zijn in slechte staat. Water stroomt er langs en erdoor, in plaats van er overheen. Om het waterpeil in de panden op peil te houden, worden deze twee stuwen vervangen. De derde, Stuw Lage Landen, is in 2015 vervangen en voldoet goed. Het ontwerp van de nieuwe stuwen wordt daarom afgeleid van deze stuw. Waar mogelijk worden materialen opnieuw gebruikt.

Tijdens het plaatsen van de stuwen, wordt een deel van de Kasteelgracht droog gezet. Het verwijderen van de oude stuwen kan dan eenvoudig met een kraan gebeuren. Bovenstrooms van de stuwen worden de bodem en de taluds tot de waterlijn met leem (of een vergelijkbaar materiaal dat geen water doorlaat) afgedicht om het dalen van het waterpeil te verminderen. Stuw Lupineweg wordt niet vervangen of geautomatiseerd, omdat de stuw nog voldoet en automatiseren nauwelijks bijdraagt aan het verbeteren van het waterpeil in de Kasteelgracht.”

Retourbemaling Na een korte samenvatting van de Kasteelgracht informeert het waterschap over de nu voorliggende plannen. In de herfst van 2018 wordt begonnen met ‘retourbemaling’, waardoor het oppervlakte water vanuit de

18

lager gelegen delen van de gracht (het lage pand) wordt opgepompt naar de hoger gelegen delen van de gracht (het hoge pand) en aldus weer zal gaan stromen naar het lager gelegen deel. Waterschap: “Om het water in het hoge pand op peil te houden, wordt een gemaal geplaatst. Dit gemaal maakt gebruik van water uit het lage pand of van grondwater. Met name in de zomer daalt het waterpeil in het lage pand. Dan wordt grondwater gebruikt om vers water aan te vullen. Dit is goed voor de doorstroom en de waterkwaliteit. Grondwater wordt pas gebruikt als er geen oppervlaktewater meer beschikbaar is.”

Onderhoud Waterschap: “In de toekomst gaan we gefaseerd onderhoud plegen. Dat betekent dat er stukken zijn blijven staan om watervogels voldoende schuil- en broedgelegenheid te bieden. Hierbij


Is er een mogelijkheid voor een gezamenlijke afkoppelactie? De regenpijpen aan de achterzijde van de woningen grenzend aan de Kasteelgracht zijn al afgekoppeld van de riolering. Dit regenwater stroomt direct in de gracht. De voorzijde van de woningen is niet afgekoppeld. Bewoners kunnen zelf met het afkoppelen van regenpijpen aan de slag. Zo kan het regenwater, via een buis onder de woning, rechtstreeks naar de gracht lopen. Ook kan het regenwater in de eigen tuin bovengronds of ondergronds worden opgevangen. De gemeente Apeldoorn stimuleert het afkoppelen van regenwater met de subsidieregeling ‘afkoppelen regenwater en aanleg groene daken’, die sinds 1 mei 2017 van kracht is. In 2017 zijn er zestig aanvragen gedaan, waarvan ongeveer twee derde is toegekend.

Tijdens de informatieavond kwamen ook de volgende onderwerpen ter sprake:

Meer weten over afkoppelen? Ga dan naar www.apeldoorn.nl/klimaat

Exoot beheer

Tekst: Waterschap Vallei en Veluwe i.s.m. gemeente Apeldoorn,deels van de website van Vallei en Veluwe, met tekstbijdragen van Wendy Le Griep (gebaseerd op de informatieavond van 19 maart) Foto’s: Wendy Le Griep

De bestrijding van de exoten in de watergang (gracht) gaat eveneens door. Deze exoot wordt gemaaid wanneer nodig. Dit vindt na de zomer plaats (september). De visstand heeft anders te lijden onder deze werkzaamheden. Het uitzetten van graskarpers biedt geen uitkomst om de exoot in te tomen. Graskarpers kunnen zicht goed voortplanten wat op hun beurt weer voor overlast zorgt. Hierna moeten de karpers worden weggevangen, wat een tijdrovende en kostbare zaak is.

Help mee

moet vooral gedacht worden aan een aantal rietstroken en oeverbegroeiing. In de praktijk zal het dus zo zijn dat er stukken gemaaid zijn maar dat er ook stukken met begroeiing blijven staan. Omdat bekend is dat jong, maar ook ouder riet natuurwaarde heeft zal het zo zijn dat we daarin faseren. Er blijven daarom rond de Kasteelgracht ieder jaar plekken met jong en ouder riet staan. Om te voorkomen dat het riet niet ouder wordt dan 3 jaar, wordt het gemaaid en komt er weer jong riet op. Naast het waterschap zal ook de gemeente Apeldoorn het onderhoud aan de waterkant (het droge) opvoeren. Het onderhoud aan onder meer het gras (dat nu één keer per jaar wordt gemaaid), wordt gefaseerd onderhouden, afhankelijk van de wens voor de mate van onderhoud.

Regenwater afkoppelen De genoemde maatregelen zorgen voor meer water in de Kasteelgracht. Toch is er geen

garantie dat het waterpeil voortdurend op orde is. In een lange droge zomer kan het waterpeil, ondanks de maatregelen, nog steeds dalen. De gemeente Apeldoorn koppelde in de meivakantie samen met basisschool de Regenboog het verhard oppervlak (dak en plein) af van de riolering. Regenwater gaat nu naar het hoge pand van de Kasteelgracht en zorgt tijdens regen dus voor aanvulling van het waterpeil. Het gaat om 4000 m2. Daarna volgen de Fortlaan en deel van de Hovenlaan (allebei eenzijdig afkoppelen). Dat wordt eind 2018 of 2019. In de tijd weggezet: • t/m 23 april kon er bezwaar op onderdelen worden gemaakt. • Eind juni-juli is de definitieve vrijgave van de beroepsperiode. • Eind juli worden de opdrachten gegund aan aannemer(s). • In oktober-november worden de onderhoudsplannen uitgevoerd zoals het plaatsen van het gemaal en het vervangen van de stuwen.

19

Waterschap: ‘Help mee om het water schoon te houden, door zwerfafval te verwijderen van de waterkant en uit het water én te stoppen met watervogels voeren. Voor pruimmiddelen kunnen bewoners zich melden bij HeelApeldoornRein, waar gratis grijpstokken en vuilniszakken te krijgen zijn.

Kasteeltoren Waterschap: “De parkeerplaatsen zijn bijna even hoog aangelegd als het huidige waterpeil in het lage deel. Bij piekbuien stijgt dit peil en vervolgens staan parkeerplaatsen onder water. Naast de Kasteeltoren ligt ondergronds een overstort. Bij piekbuien raakt deze overstort vol en het water loopt naar de parkeerplaatsen. Gevolg: schade aan auto’s en opslagschuurtjes. De maatregelen worden genomen voor het hoge deel. We onderzoeken of het risico op overstroming van de parkeerplaatsen bij de Kasteeltoren toeneemt. Bij dit onderzoek namen we contact op met de vereniging van eigenaren van de Kasteeltoren. Het waterschap gaat in overleg met de VvE.


Verbouwing in de planning?

Bent u toe aan een nieuwe badkamer of toiletruimte? Of misschien wilt u het huis wel een stuk uitbreiden, met een serre of een grotere aanbouw. In dat geval is Arie de Hoop uw oplossing. Arie de Hoop is een vakman met ruim 35 jaar ervaring in de bouw. Daarnaast kan hij op vrijwel elk terrein goed uit de voeten. Kortom, bij een verbouwing hoeft u niet verder dan uw eigen wijk te zoeken voor een vakman die de klus tot een goed einde weet te brengen. Bezoek de website voor meer informatie.

Balustrade 22 | 7325 GP Apeldoorn | +31 6 21244530 | info@ariedehoopkleinbouw.nl | www.ariedehoopkleinbouw.nl

SNEL EEN ELEKTRICIĂ‹N NODIG?

BEL 06-52428893

Stroomstoring Tuinverlichting Vernieuwen/uitbreiding groepenkast Lichtdimmers/spotjes installeren Aanleg of aanpassing aan uw elektra

www.onderspanning.com info@onderspanning.com 06-52428893


1 Tekst: Gert-Jan Tamboer, kaarten bewerkt door Jeanine van Brummen Kaarten gebruikt van www.topotijdreis.nl

Osseveld-Woudhuis op de kaart In dit artikel nemen we je mee naar de wereld van kaarten. Kaarten, die we bijvoorbeeld kennen als we op vakantie gaan of gebruiken als we een stadswandeling maken. We gaan in dit artikel laten zien hoe onze wijk er uitzag op de kaart door de tijd heen. We beginnen met de indeling van onze wijk hoe het er nu uitziet en laten dan op basis van een aantal jaren uit het verleden zien hoe het gebied er in die tijd uitzag. Eerst vertellen we iets over soorten kaarten en waarom we kaarten hebben.

De kaart van de plattegrond van de metro van London. Deze kaart geeft schematisch weer hoe de lijnen van de ondergrondse lopen en waar de ondergrondse stations zijn. Dit soort kaarten worden schematische kaarten genoemd Meer informatie over kaarten kan je lezen op: https://nl.wikipedia.org/wiki/Kaart_(cartografie)

Grondbelasting Begin 1800 was het belangrijk om grenzen van erfafscheidingen formeel vast te leggen. De koning ging grondbelasting heffen. Dat kan alleen goed gebeuren als je weet wie welk stuk grond bezit. Dit was de belangrijkste reden om een gebied op een kaart te gaan beschrijven.

Kaarten Nederland is op verschillende manieren op kaarten uitgewerkt. “Een kaart is een gemodelleerde weergave van het aardoppervlak. Dit is meestal een geografische weergave, soms schematisch”. Er zijn veel verschillende soorten kaarten, die eenzelfde gebied op een andere manier vastleggen. Een paar voorbeelden zijn: • Een zeekaart, waarop bijvoorbeeld water dieptes, scheepswrakken en kustlijnen te lezen zijn. Erg belangrijk dat deze kaarten heel gedetailleerd en nauwkeurig zijn beschreven om veilig te kunnen navigeren. Dit soort kaarten worden geografische kaarten genoemd.

“De Bataafse Republiek blijft zelfstandig tot keizer Napoleon in 1806 zijn broer Lodewijk tot koning van Holland maakt. Deze deed echter in 1810 alweer afstand van de troon. Enkele dagen later wordt Nederland ingelijfd bij het Franse keizerrijk. Dit heeft tot gevolg dat de meeste Franse wetten hier worden overgenomen, waaronder de invoering van de grondbelasting.“

21


2000 Op deze kaart uit 2000 zie je heel goed de groei van onze wijk en hoe het gebied langzaam wordt volgebouwd. Osseveld-West is opgeleverd en bebouwd. In Het Woudhuis wordt nog volop gebouwd. Het stuk richting de snelweg A50 is nog onbebouwd. De eerste bebouwing in OsseveldOost wordt gerealiseerd zoals De Ontvangst en de appartementen aan De Vosweide. Opvallend op de kaart is de naam Schoonlocht, de naam van Osseveld-Oost in vroegere dagen. Ook zijn de percelen van een aantal huizen/boerderijen aan de oostkant goed te zien en deels ook nu nog te herkennen in de wijk.

Handige Websites https://www.kadaster.nl/geschiedenis-van-het-kadaster https://www.kadaster.nl/geschiedenis-van-het-kadaster https://www.kadaster.nl/ http://topotijdreis.nl/

1990 Op deze kaart uit 1990 zie je heel goed het gebied, een paar jaar voordat er werd begonnen met het bouwen van de eerste woningen in Osseveld-West (eerste bouw ongeveer 1993). Deze kaart vertelt heel veel! Heel duidelijk zijn de wegen te zien, die er waren voordat onze wijk werd gebouwd. Heel kenmerkend is de lange Veenhuizerweg en de kronkelige Lupineweg. Een deel van deze wegen herken je nu nog steeds in onze wijk. De Laan van Osseveld (N345) is nog niet gerealiseerd. Dus je kan je voorstellen dat al het verkeer uit Zevenhuizen en De Maten liep via De Tol, een verkeersknooppunt in Apeldoorn, dat vroeger heel druk was.

Om een redelijke grondslag te krijgen voor deze heffing, wordt begonnen met het opmeten, schatten en de tenaamstelling van grondeigendom. De opbouw van een kadaster dus. Als Nederland na de val van Napoleon in 1813 onder regime van Willem I een zelfstandige staat is, ligt het opmetingswerk enkele jaren stil. Willem I heeft echter geld nodig en bij wet van 11 februari 1816 besluit de koning de kadastrale werkzaamheden weer voort te zetten. Tot 1826 is het resultaat niet onverdienstelijk. Als daarna op grote spoed wordt aangedrongen, vermindert de kwaliteit van de kaarten zienderogen. Vooral na 1829, als besloten is dat het Kadaster op 1 januari 1832 operationeel moet zijn.”

Schoonlocht zagen we al op de kaart uit het jaar 2000. Nu zien we dat het huidige Woudhuis vroeger Steenkamp heette. In het verhaal over de stedenbouwkundige aspecten is gesproken over de school aan de Lupineweg en de zuiveringsinstallatie. Deze twee objecten zijn ook aangegeven op de kaart. De opdracht voor de stedenbouwkundigen was om zoveel mogelijk rekening te houden met bestaande bebouwing. Op deze kaart zie je goed de bestaande bebouwing aan bijvoorbeeld de Osseveldweg, Dennenkamp en Veenhuizerweg. Veel woningen/boerderijen uit 1990 zijn nog steeds te vinden in onze wijk. Aan de kant van het spoor aan de Woudhuis kant is weinig bebouwing, dit komt omdat dit gebied erg drassig was. Dat kaarten soms vragen oproepen en mysterieus kunnen zijn blijkt uit deze kaart. Wat betekenen de cijfers op de kaart? Ten oosten van onze wijk wordt gesproken over Romeinsplaats en Het Spikker. Enig idee wat het betekent?

Het Kadaster Het is belangrijk dat kaarten goed worden gemaakt en bijgehouden. Het bedrijf dat daar verantwoordelijk voor is in Nederland is Het Kadaster uit Apeldoorn. “Het Kadaster beheert registraties van vastgoed- en geoinformatie en verstrekt hieruit gegevens. Het biedt daarnaast maatwerk en advies, ook internationaal.”

Onze wijk in de tijd We hebben als bewoner een redelijk goed beeld hoe onze wijk is ingedeeld en hoe er is gebouwd. We hebben een idee hoe de belangrijkste wegen lopen, wat bijzondere woningen zijn, omdat ze op een bijzondere manier zijn gebouwd, bijvoorbeeld de woningen aan de Burcht die in een cirkel zijn gebouwd. Op oude kaarten zie je bijvoorbeeld soms namen van gebieden of straten die op één of andere manier nu ook weer terug komen in de wijk. Ook kan je op oude kaarten soms dingen zien, die verklaren waarom er is gebouwd zoals er is gebouwd. We tonen in dit artikel een aantal kaarten, die het gebied van onze wijk in een bepaald jaar weergeeft en geven een korte toelichting hierbij. Onze wijk: Osseveld-West, Osseveld-Oost en Het Woudhuis, ligt als taartpunt in het oosten van Apeldoorn. De punt van de taart begint bij de Tol, het punt waar de Zutphensestraat en Deventerstaat samen komen. Als we de Zutphensestraat en Deventerstraat volgen richting het oosten tot aan de A50 heb je het gebied te pakken van onze wijk.

2

2017 Op deze kaart uit 2017 zie je heel duidelijk hoe onze wijk er vandaag uitziet. De wijken zijn volgebouwd en er zijn opvallend veel waterpartijen aanwezig in de wijk. De waterpartijen zijn aanwezig, omdat onze wijk op een drassig en nat gebied is gebouwd. De vijvers zijn nodig voor de waterafvoer en waterhuishouding. Je ziet ook heel goed dat onze wijk is omgeven door natuur. Bijvoorbeeld het bosrijke gebied Het Woudhuis en het groene gebied van GGNet en ’s Heerenloo. Je ziet ook dat er woningen zijn gebouwd, die niet in een rechte lijn zijn gebouwd, zoals dat vaak gebeurt. Je ziet bijvoorbeeld woningen, die in een cirkel zijn gebouwd zoals aan De Vosweide en je ziet een eclips, die Het Schip weergeeft.

3 22


Kaarten 1. 2. 3. 4. 5. 6.

1990 2000 1850 2017 1950 1900

4 1950 Op deze kaart uit 1950 zie je goed dat het gebied van onze wijk eigenlijk platteland was. De snelweg A50, die de grens van de bebouwing en het platteland aangeeft was er in 1950 nog niet. De spoorlijn ApeldoornDeventer komt steeds terug in alle kaarten. Op deze kaart zie je goed de grenzen van verschillende percelen. Ook zie je dat de omgeving van onze wijk ook onbebouwd is. Zevenhuizen en De Mheen bestonden in 1950 niet. Waar nu De Mheen is, lag een weg met de naam Fortweg. Zou er een relatie zijn met Het Fort in onze wijk?

1900 Op deze kaart uit 1900 zie je heel goed dat dit deel van Apeldoorn erg landelijk was. Er was heel weinig bebouwing. De woningen aan de Veenhuizerweg en Osseveldweg zijn goed te zien op de kaart van 1950. Op deze kaart uit 1900 bestaat dit niet. Het gebied is een agrarisch gebied met hier en daar een boerderij. Het gebied van Het Woudhuis aan de kant van de Zutphensestraat bestaat uit een bosrijk gebied. Ook aan de kant van de Deventerstraat in Osseveld-Oost zie je dat er op deze kaart ook veel bos te zien is. De naam bij de spoorlijn is ook bijzonder: Ned. Locaal Spoorweg naar Deventer.

1850 Deze kaart uit 1850 is weer totaal anders dan eerdere kaarten. Deze kaart is niet in kleur en er zijn niet zoveel details te zien zoals bij eerdere kaarten. Interessant is dat het gebied in 1850 Apeldoornsche Veld heette. De namen Steenkamp en Schoonlocht, die op eerdere kaarten te lezen zijn, worden niet genoemd. Bij alle kaarten is de taartpunt “De Tol” goed te herkennen. De grensgebieden Deventerstaat en Zutphensestraat, in die tijd zandpaden en karrensporen zijn ook duidelijk zichtbaar. De wegenstructuur op de kaart kenmerkt zich door bochtige wegen en ook weggetjes die opeens ophouden. Waarschijnlijk weggetjes die leiden naar een boerderij. Je vraagt je af of deze kaart met de hand is getekend, gezien sommige effecten in de kaart. Als je verder terug gaat in de tijd zie je dat kaarten erg onduidelijk zijn. Ook zijn delen van het gebied niet beschreven op de kaart.

5 In de afgelopen periode hebben we in de Wijkkijker geschreven over stedenbouwkundige aspecten van de verschillende deelwijken. Er is verteld waarom de wijk is gebouwd zoals die is gebouwd, met welke thema’s rekening is gehouden bij het ontwerp van de wijk. Osseveld-Oost is bijvoorbeeld ontworpen met het thema van de zeven tuinen. We hebben als bewoner een redelijk goed beeld hoe onze wijk is ingedeeld en hoe er is gebouwd. We hebben een idee hoe de belangrijkste wegen lopen, wat bijzondere woningen zijn, omdat ze op een bijzondere manier zijn gebouwd. Bijvoorbeeld de woningen aan De Burcht, die in een cirkel zijn gebouwd. We kennen zelf onze buurt dus best goed!

Zelf aan de slag Hoe ziet de wijk er uit in mijn geboortejaar? Hoe ziet de geboorteplaats er van mij uit in het jaar dat Koningin Beatrix is gekroond? Herken ik de plek waar mijn opa en oma hebben gewoond? Het is goed voor te stellen dat deze vragen naar boven komen na het lezen van dit artikel. De link waarop de verschillende kaarten te vinden zijn is http://topotijdreis.nl/

6

Als je vragen hebt na het lezen van dit artikel over de wijk, de kaarten en de historie laat het de redactie weten, wie weet ontstaat er een leuk artikel voor een andere Wijkkijker.

23


Eén naam, twee vakmannen Of u nu toe bent aan een nieuwe CV-ketel*, een nieuwe badkamer, zonnepanelen op, of nieuwe goten langs het dak, deze ervaren all-round installateurs draaien er de hand niet voor om. Herman de Boer installatietechniek is nu twee man sterk, maar nog steeds één vertrouwd adres voor al uw installatiewerk. Wel zo makkelijk, één telefoontje of mailtje en... ...

1- 2-3 , klus geklaard. *Houdt uw CV-ketel in

topconditie! Vraag naar ons onderhoudscontract


Energiezuiniger (ver)bouwen in Osseveld-Woudhuis Een informatief drieluik over asbestsanering, warmtepompen en energiebesparende maatregelen voor uw (eigen) huis.

In de Lentewijkkijker van 2017 schreef wijkbewoner en ondernemer Peter Ambagtsheer een bijdrage over de mogelijkheden om je huis energiezuiniger in te richten. In deze bijdrage vertelt Peter over de noodzaak van het saneren van het nog aanwezige asbest in de wijk. Daarna neemt Peter ons mee naar de wereld van de warmtepomp. Tot slot gebruiken wij (in het kader) nog de eerder geplaatste bijdrage over energiebesparende maatregelen die elke bewoner kan overwegen. Deze bijdragen schrijft Peter voor de Wijkkijker vanuit zijn eigen passie en hobby om mensen te helpen bij het energiezuiniger maken van hun (eigen) woning. Ook hierin is nog zoveel te winnen. Wie dagelijks een beetje om zich heen kijkt, ziet op veel plaatsen in Nederland nog asbest. Het meest in het oog springen asbestdaken (golfplaten) die vooral op boerenschuren liggen. Deze platen werden vroeger gemaakt door het bedrijf Eternit. Tegenwoordig maakt dit bedrijf o.a. asbestvrije golfplaten.

schade aan blijven richten. Glaswol heeft ook soortgelijke eigenschappen en is - ook al heet het wat minder schadelijk - om die reden in Duitsland niet meer toegestaan. Gek genoeg mag glaswol in Nederland nog wel worden toegepast. Maar of je dat moet willen… liever niet.

Waarom moeten we van asbest af?

Wat wil de overheid?

Asbest is schadelijk voor de gezondheid. Bekende aandoeningen die mensen (en dieren) ervan op kunnen lopen zijn buikvlieskanker, asbestose (stoflongen) en longkanker. Geen aandoeningen om luchtig over te doen. Daarom wil de overheid de risico’s inperken. Het gekke is, dat asbest op zichzelf - chemisch - niet giftig is. Het gaat om de naaldvormige asbestdeeltjes die tientallen jaren in het lichaam

Een belangrijke maatregel is dat asbestdaken na 2024 verboden zijn. Voor 2024 – binnen 6 jaar – zijn alle eigenaren van gebouwen met asbestdaken verplicht om die daken te saneren. Voor ander asbest geldt dat niet. Asbest is ook verwerkt in o.a. vloerbedekkingen, (schoorsteen) pijpen en afdichtingen (kachels, ovens). Bijna altijd gaat het om een toepassing waar hittebestendig materiaal nodig is. Denk aan een

25

brandwerende wand of deur; ook daarin werd vroeger vaak asbest toegepast. Per geval moet worden beoordeeld of het asbest weg moet. Zit het veilig, dan kan het in principe beter blijven zitten. Maar of het veilig zit is niet eenvoudig vast te stellen. Een methode daarvoor is bijvoorbeeld het meten van de luchtkwaliteit. Asbest op daken kan niet blijven zitten, omdat het verweert. Regen, hagel, sneeuw en vorst zorgen dat er langzamerhand asbestvezels los komen die door de wind in de lucht worden meegenomen en dus zo ingeademd kunnen worden. Helaas is ook veel asbest in ‘puin’ beland dat gebruikt is om paden te verharden. Hier wordt bij elke voetstap en bij elke passerende wagen dus asbest los gemaakt. Ook zulke verharding van paden moet worden verwijderd.


Asbest op mijn gebouw of terrein Wat nu? Asbest in kleine hoeveelheden kunt u - mits goed ingepakt - inleveren bij Phoenix. Maar zodra het om grotere hoeveelheden gaat (zoek dat goed uit) mag u het niet meer zelf verwijderen. Hiervoor moet u gespecialiseerde bedrijven inschakelen die het veilig kunnen en moeten verwijderen. Dat is een hele operatie met ‘mannen in maanpakken’ en luchtzuiverende maatregelen. U raadt het al: dat is duur. En die hoge kosten schrikken natuurlijk af. Gebeurt het niet zorgvuldig genoeg, dan kunnen boetes volgen. De overheid heeft voor asbestverwijdering, behalve strenge regels, ook diverse subsidieregelingen getroffen. Op de website RVO.nl kunt u er een aantal vinden. Die zijn niet uitputtend, want rijksoverheid, provincie èn gemeentelijke overheden hebben soms gezamenlijk, soms elk voor zich subsidies beschikbaar gesteld. Met een gebouw waarin asbest verwerkt zit, kunt u niet veel. Het gebruik zelf heeft risico’s. Iets veranderen aan het gebouw kan eigenlijk niet veilig. Verkopen kan alleen als de koper het risico overneemt. Bij verhuren moet u de huurder informeren. Grote kans dat de eigenaar toch aansprakelijk blijft. Wat u ook wilt met een gebouw, het begint met saneren. Het plaatsen van bijvoorbeeld zonnepanelen kan niet en helpt niet. Op een asbestdak kan (mag) niet worden gewerkt. Er zijn subsidieregelingen geweest, zoals ‘Asbest eraf, zonnepanelen erop’, maar die golden alleen voor functionele agrariërs (boeren die als boer de kost verdienen) en die regelingen zijn momenteel niet meer van kracht.

Asbest eraf, maar wat dan?

uitstelgedrag van eigenaren, begrijpelijk bij de kosten, loopt de werkvoorraad naar 2024 op. De overheid wordt strenger en het saneren wordt daardoor ingewikkelder. Het kost steeds meer werk en het wordt steeds duurder. Als eigenaar van een asbestprobleem kunt u in een kostenfuik terecht komen. Saneren wordt te duur, maar niets doen wordt ook te duur. En dan? Waar moet een gebouweigenaar beginnen? Allereerst, kijk eens goed rond. Na 1994 mocht asbest niet meer worden toegepast. Is uw gebouw ouder, onderzoek uw gebouw dan grondig. In onze wijk (Osseveld-Woudhuis) is een aantal ‘verdachte’ daken bekend. Afgelopen jaren is een aantal daarvan al gesaneerd. Wend u tot de gemeente voor advies, of kijk op: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ asbest/asbestbeleid Voor subsidies vindt u meer op: https://www.rvo.nl/subsidies-regelingen/ subsidieregeling-verwijderen-asbestdaken Met nadruk staan in dit artikel niet de regels zelf, die veranderen (worden steeds strenger), dus u doet er het meest verstandig aan om steeds bij de overheid de laatste stand van zaken op te vragen. Houd die in gedachten als u een dienstverlener in de arm neemt, dan maakt men u ook niets wijs. Stel het niet uit, aan de slag. Hoe eerder u begint, hoe minder kosten u maakt. En hoe minder kans dat u of uw buren ziek worden. Peter Ambagtsheer peter@ambagtsheer.eu 06-51448832

De oplossing verschilt van geval tot geval. Vaak wordt gekozen voor ‘gewone’ golfplaat en dat is prima materiaal. Een tikje sterker en duurzamer is Steeldeck, staalplaat met daartussen bijvoorbeeld wat isolerend schuim. Wat kun je dan met zo’n dak? Als zulke daken mooi op het zuiden liggen zijn er vervolgens heel voordelig zonnepanelen op te leggen.

De toekomst van verwarming in Osseveld-Woudhuis

U heeft het in de afgelopen weken, maanden en jaren vast al wel gelezen: “Groningen beeft”, “Russisch gas is uit de gratie”, “Gasimport is toch al duur en export valt weg”. Er is, kortom, minder gas te verstoken. Dat is misschien goed voor het milieu, maar voor de portemonnee wat minder leuk. Want het Groningse gas was voordelig en gaf de staatskas een aardige oppepper. Nederland kon behoorlijk goedkoop stoken en produceren. Dat gaat dus veranderen.

Los van het gas? Los van het gas betekent dat de gasaansluiting op de woning (of het bedrijf) wordt afgesloten of zelfs wordt verwijderd. Er is hierover nog wat gesteggel, want alleen al die handeling is nogal duur. Je komt niet zo gemakkelijk van je vaste rechten af. Maar als er minder gas is, wordt het duurder. Dan wordt het ook financieel interessant om te kijken naar alternatieven. Maar je begint even te kijken naar je bestaande situatie. Bij nieuwbouwhuizen wordt tegenwoordig meteen al met de toekomstige situatie rekening gehouden. De overgrote meerderheid van bestaande huizen heeft een gasketel en bijbehorende radiatorverwarming door het huis aangelegd. In de wijken en tussen de steden in Nederland ligt bovendien een enorm kostbaar en nog niet afgeschreven net van gasleidingen. Zouden we dat zomaar buiten gebruik stellen, dan zouden we die kosten eerst nog even ergens af moeten boeken. Kunnen we iets anders met die gasleidingen? Misschien. Geopperd wordt biogas, kunstmatig gas uit overtollige elektriciteit (Power to Gas) of bewerkt gas uit andere landen dat bijvoorbeeld in Rotterdam per schip wordt aangevoerd. Allemaal met hetzelfde nadeel: duur.

Wat dan? Er is veel aandacht voor drie alternatieven: • een pelletkachel op houtkorrels • een lucht-water warmtepomp en • een grond-water warmtepomp.

Opschieten? Ja, opschieten! Er zijn niet zoveel echt professionele asbestsaneerders. Door

26


Er zijn er meer, maar voor het overzicht kijken we even wat beter naar deze drie.

Eerst isoleren Bezuinigen begint met minder verspillen. Daarom is het altijd zinvol om eerst eens even te kijken naar de staat van het huis. Zijn de muren geïsoleerd? Zit er (goed) isolerend glas in? Is de vloer voldoende geïsoleerd? Beschikt u over een waterverwarmde vloer (vloerverwarming)? Zijn leidingen geïsoleerd? Is radiatorfolie geplaatst? Zijn de thermostaatknoppen waterzijdig ingeregeld? Is dat allemaal geregeld, dan kunt u kijken naar de volgende stap: over naar een andere vorm van verwarming.

Pelletkachels Een pelletkachel is een kachel die kleine brokjes zeer droog geperst hout of zaagsel in een gestaag tempo door een vlam laat vallen. Met een ventilator wordt hier zuurstofrijke lucht doorgeblazen. Het effect is een erg hete vlam en een heel schone verbranding met vrijwel geen rook. Houtkorrels zijn momenteel niet duur (voordeliger dan gas). Pelletkachels zijn er groot als vervanging voor de CV en klein als vervanging van de gezellige hout- of sierkachel in de woonkamer. Wel zijn er grote kwaliteitsverschillen: goedkoop is duurkoop.

Warmtepompen Wamtepompen zijn wel bekend als ‘omgekeerde airconditioning’ of ‘omgekeerde ijskasten’. Met behulp van speciale, geavanceerde maar veilige koelgassen wordt warmte uit de ene omgeving ‘getrokken’ en in de andere omgeving weer afgegeven. In een huis is die andere omgeving bijvoorbeeld de vloerverwarming, de radiatorverwarming of het tapwater. Warmtepompen zijn er in twee hoofdgroepen: 1. pompen die warmte uit de grond halen (en er ’s zomers weer in stoppen) en 2. pompen die warmte uit de lucht halen. Wie bijv. aan een meer of rivier woont zou zelfs daar warmte uit kunnen halen met warmtepompen.

Grondwarmtepompen

Wat kost het? Wat levert het op?

Grondwarmtepompen vereisen een in de grond geplaatste leiding. Die kan het oppervlak van de tuin beslaan (ondiep) of heel diep in de ondergrond worden geboord. Diep in de grond vriest het niet. En is een grote voorraad ‘vorstvrij’ water beschikbaar om warmte uit te halen. Natuurlijk koelt het water in de grond af als je er de warmte uit haalt, net zoals de inhoud van de ijskast afkoelt als je deze aanzet. Daarom moet meestal in de zomer de ondergrond weer worden opgewarmd voor de winter. Het systeem draait dus halverwege de lente en halverwege de herfst om, afhankelijk van weer en warmtevraag.

Onze wijk van het aardgasnet af? Op korte termijn is dat niet erg realistisch. Maar per huis kunnen we wel beginnen met besparende maatregelen. Die op termijn nog wat geld kunnen opleveren ook. Al met al, een operatie waar veel werk en geld mee is gemoeid. Misschien zijn lang niet alle huizen in onze wijk hier meteen aan toe. Maar waar het kan, is het zinvol om er toch aan te beginnen. Met subsidies er bij (zie RVO.NL) kan het zoveel zuiniger zijn dat u het in pakweg 10 jaar kunt terug verdienen. Iets wat u met een kostenbaten berekening helder in beeld kunt krijgen voor u er aan begint.

Luchtwarmtepompen

Hoe nu verder?

Luchtwarmtepompen koelen buitenlucht. Dat werkt technisch tot -16 graden vorst buiten, maar economisch en milieutechnisch is het beneden +4 graden slimmer om alsnog de CV in te schakelen. Dan ben je dus niet ‘van het gas af’, maar gebruik je in de koudste wintermaanden alsnog de gaskachel. Een beetje gas blijft dan nodig. Maar je CV blijft behouden en de warmtepomp kan kleiner worden uitgevoerd. En dat is wel prettig, want een warmtepomp lust nogal wat elektrische stroom. U kunt dat deels compenseren met zonnepanelen, wat het weer wat aantrekkelijker maakt. Echter, de stroomhoeveelheid en stroomrichting veranderen naar hoeveelheden waarop de elektriciteitsaansluitingen van de woning en soms zelfs de wijk, niet zijn berekend. Hier zal de netbeheerder ook maatregelen voor moeten nemen.

Voorbeelden in de wijk en onze gemeente kunt u vinden op de duurzame huizenroute: • https://duurzamehuizenroute.nl/ • https://www.energiekapeldoorn.nl/

Hybride systeem Een gemengd CV systeem van warmtepomp met gasketel heet het ‘hybride’ CV systeem. Dit betekent dus twee manieren naast elkaar gebruiken: warmtepomp als het kan, gas als het moet. De gasketel blijft de ‘achtervang’ voor de koudste momenten. Op de langere termijn, zeg 10 jaar, duimen we er voor dat de techniek zo ver is dat we alsnog los kunnen van het gas.

27

De gemeente Apeldoorn adviseert. Bij Energiek Wonen (in het pand Kavels & Panden, bovenverdieping, aan het marktplein) kunt u terecht: • www.apeldoorn.nl/energie • energiek-wonen@apeldoorn.nl


Facebook.com/kapsalonjeanine.anderson

Kapsalon Jeanine Knippen €16,50

Permanent v.a. €71,50

Kleuren v.a. €50,95

Openingstijden op Afspraak: Mergelland 38 7325 ZX Apeldoorn ( 06 ) 20 428 250

Zondag/ Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag

Gesloten 09.30 - 17.00 / 18.30 - 21.00 09.30 - 17.00 / 18.30 - 21.00 09.30 - 17.00 / 18.30 - 21.00 09.30 - 17.00 09.30 - 14.00


U kon deze bijdrage lezen in de Lentewijkkijker van 2017. Omdat we deze bijdrage erg nuttig vinden voor het algemeen belang, herhalen we delen van deze eerste energiebijdrage van Peter Ambagtsheer nog een keer.

Bezuinigen of opwekken van energie In diverse wijken in Apeldoorn zijn afgelopen jaren programma’s van start gegaan om de wijken energieneutraal te maken. Denk aan Kerschoten energieneutraal en Loenen energieneutraal. De ambitie ‘energieneutraal’ lijkt wellicht hoog gegrepen, maar kijk eens naar wat er wèl mogelijk is.

Hoe werkt dat eigenlijk? Er zijn twee benaderingen: • besparing • opwekking Beide oplossingen leveren per saldo minder energieconsumptie op, maar zijn bovendien doorgaans goed voor de portemonnee. En wie het slim aanpakt, krijgt nog subsidie ook. Per maatregel is een ruwe berekening te maken, die een beeld geeft van hoeveel de maatregel kost en wat deze bespaart. In diverse subsidieregelingen is die berekening vereist.

Besparen Besparende maatregelen kunnen gaan over warmteisolatie, zoals glaswol of spouwmuurisolatie, zuiniger gasketels, beter isolerend (HR) glas. In nieuwbouwwoningen wordt dat gewoonlijk op grond van de bouwregels al toegepast. Bezitters van oudere woningen kunnen hun woning ook verbeteren. Zelfs als de bestaande isolatie uit de jaren ‘70, ‘80, ‘90 of zelfs ‘00 nog niet ‘versleten’ lijkt, kan een nieuw alternatief toch al gunstig zijn. Een vrij onbekende mogelijkheid is het ‘waterzijdig inregelen’ van radiatoren. Veel woningen hebben weliswaar moderne thermostaatknoppen op de radiatoren, maar daar onder nog veel te grote (standaard) kranen die teveel water doorlaten. Door radiatoren nu precies zoveel warm water te laten gebruiken als nodig, kan het (gas)verbruik tot wel 30% dalen.

Opwekken Maatregelen over energieopwekking zijn ook steeds interessanter, zowel voor warmte (‘calorische oplossingen’) als voor stroom met zonnepanelen (‘PV oplossingen’). Hier geldt ook dat kosten en baten goed en op afzienbare termijn tegen elkaar weggestreept kunnen en moeten worden.

Warmte opwekken Het opwekken van warmte kan zuiniger dan normaal gesproken met een CV ketel. Bijvoorbeeld met een warmtepomp die warmte uit de grond haalt (grond-water), uit open water zoals bijvoorbeeld een gemeentevijver (water-water), of uit de lucht (lucht-water of een ‘omgekeerde airconditioning’). Warmtepompen zijn een soort ijskasten, die kou naar buiten brengen en warmte naar binnen halen. De laatste jaren zijn ze zo efficiënt geworden dat ze – mits goed gebruikt – veel zuiniger zijn dan normale HR gasketels. Dan zijn er nog mogelijkheden zoals pelletkachels (houtkorrels verbanden), efficiënte houtkachels en warmtenetten zoals in Zuidbroek.

Stroom uit de CV… of uit zonnepanelen Ook voor het zelf opwekken van stroom is er keuze. Bijvoorbeeld met een gecombineerde warmte-stroomketel zoals de Evita van het Apeldoornse bedrijf Remeha: een gasketel die zowel stroom als warmte produceert. Verder

zijn natuurlijk zonnepanelen heel uitgebreid toepasbaar met veel keuze en een gunstig rendement.

De overheid helpt Voor steeds meer woningen komt klimaatneutraal, energieneutraal of zelfs energiepositief in zicht. Dus als het in de wijk niet lukt, dan lukt het vaak nog wel per woning. Om die kansen te financieren zijn bij de gemeente groene leningen beschikbaar. Voor gecombineerde oplossingen zijn er ook veel (‘SDE’) subsidies. Dat is fijn, maar zelfs zonder subsidies zijn de rendementen zeer interessant. Een investering is heel vaak ruim binnen 10 jaar terugverdiend, niet zelden zelfs in minder dan 7 of zelfs 5 jaar. Dat doet geen bankrekening uw huis na. Een energieneutraal (neutraler) huis is tegenwoordig een gezonde investering die uw energiekosten fors omlaag kan brengen.

Vraag advies Lijkt het u interessant om zo niet voor het milieu, dan wel voor uw portemonnee uw huis klimaatneutraal/klimaatneutraler te maken en heeft u advies nodig, dan kunt u terecht bij de energiecoaches van de gemeente. Zij werken van uit het ‘Kavels en Panden’-bureau naast het gemeentehuis. U kunt natuurlijk ook terecht bij uw vertrouwde installateur. Peter Ambagtsheer, peter@ambagtsheer.eu 06-51448832


Contact Kinderboerderij Laag Buurlo Homerusstraat 8 055-3665293 laagbuurlo@accres.nl http://accres.nl/kinderboerderijen Facebook: Kinderboerderij-Laag-Buurlo

Tekst: Bertus Pols, beheerder kinderboerderij Foto’s: Wendy Le Griep

Lente op Laag Buurlo Na een behoorlijk koud en lang voorjaar is de lente volop aanwezig. Afgelopen weekend was het weer gezellig druk met een prima weertje erbij. Ook de eerste zwaluwtjes zijn alweer veilig uit het warme Afrika teruggekomen en diegene die het nieuws uit de vorige Wijkkijkers hebben gelezen weten dan ook dat ik hier zo ontzettend vrolijk van wordt.

Zomergasten Zij zijn niet de enige zomergasten van de boerderij. Ook de brandganzen komen zo rond 1 april terug naar de boerderij om hun jongen groot te brengen om daarna zo rond oktober weer te vertrekken. Wanneer zij op hun bestemming zijn aangekomen laten zij dat graag weten. Binnen enkele dagen zoeken zij al een geschikte nestelplek op die dan direct daarna met hand en tand verdedigd wordt tegen soortgenoten. Onvoorstelbaar met hoeveel moed dit gaat. Mensen, pony’s, geiten en koeien worden snel gewezen op erfafscheiding van de broedplek. En ik kan u vertellen dat hier echt geen bordje of afrastering voor nodig is.

Veulens en lammeren De pony Tara is op 26 februari (op één van de koudste nachten van dit jaar) bevallen van een prachtig merrieveulen: Tauta. Dit was wel erg vroeg, maar de reden was, dat de vader van Tauta die normaal in Noorwegen woont, vorig jaar maart 3 dagen in Nederland was

voor een demonstratie om zijn bijzondere verrichtingen te tonen. Op dat moment is tevens onze merrie gedekt. Drie geiten zijn ondertussen ook weer moeder geworden van 5 mooie en gezonde lammeren. Van de schaapskooi uit de Loenermark hebben we twee leblammeren (dit zijn lammeren die door de mens worden opgevoed) overgenomen. Ze hebben het hier ook prima naar hun zin. Rond 30 April verwachtten we nog twee ezelveulens.

Rookverbod Sinds januari geldt er op alle drie de kinderboerderijen in Apeldoorn een rookverbod. Wel hebben we een rokersplaats ingericht voor het dagverblijf naast de speelweide, om zo ook de rokende bezoeker toch de ruimte hiervoor te bieden. Want een rookvrije generatie lossen we toch samen op! Apeldoorn heeft drie kinderboerderijen. Eén daarvan (kinderparadijs Malkenschoten)

30

heeft een regionale functie en is ook niet vrij toegankelijk. Daarnaast zijn er twee wijkboerderijen (De Maten en Laag Buurlo) die wel vrij toegankelijk zijn. Beide wijkboerderijen hebben dezelfde functie en zijn in grote lijnen hetzelfde van opzet. Echter, de oplettende bezoeker van beide boerderijen ziet toch wel behoorlijke verschillen. Dit komt doordat de locatiebeheerders een grote mate van invloed hebben op de manier hoe zij hun boerderij willen beheren. Zelf vind ik dit een grote meerwaarde. De kinderboerderijen Den Haag waren in het verleden allen hetzelfde. Op zich geen probleem, want zij functioneerden immers goed, maar toch naar mijn mening een gemiste kans. In Apeldoorn is er echter nooit veel kenbaarheid aan gegeven, maar nu mag het dan ook een naam hebben. Onze boerderij mag zich nu bestempelen als “klassieke boerderij.” Of dit nu door mijn leeftijd komt of door de historie van de boerderij laat ik in het midden, maar ik vind het prima passen bij dit prachtige bedrijf!


Wecycle

Openingstijden

Spaarlamp kapot? Of gebruik je die oude spelcomputer niet meer? Gooi het niet zomaar weg, maar lever het in bij Kinderboerderij Laag Buurlo! De kinderboerderij is officieel een Wecycle inzamelpunt.

April t/m september: dagelijks 8.30 tot 17.30 uur Oktober t/m maart: dagelijks 8.30 tot 16.30 uur Honden zijn niet toegestaan.

De ingeleverde kleine elektrische apparaten en kapotte spaar- en ledlampen worden door Wecycle gerecycled. De kinderboerderij krijgt hiervoor € 250,- per jaar. Op de website kunt u een lijst vinden van materialen die u hier kunt inleveren.

Inzamelen frituurvet Ook met uw oude frituurvet kunt u terecht bij Laag Buurlo. Wij zamelen oud frituurvet in. Zo proberen wij er alles aan te doen om de natuur schoon te houden, maatschappelijk verantwoord te ondernemen en direct te sparen voor het behoud van onze wijkboerderij!

Verse eieren Koop uw verse scharreleieren op Kinderboerderij Laag Buurlo. Onze kippen leggen dagelijks grote en kleine eieren. Van € 0,10 - € 0,20 per ei.

Maar ook “klassiek” kan heel goed met het hedendaagse samengaan. Onze boerderij krijgt namelijk de eerste duurzame elektrische fietsenstalling in heel Nederland. Deze met zonnepanelen overdekte stalling heeft plaats voor 6 laadplekken voor de E-bike. We hebben het uitgemeten en volgens ons moet het prima passen. Kom maar gauw langs op onze geweldige boerderij, net over de grens van Osseveld-Oost, aan de andere kant van de Deventerstraat, verscholen in het bos van buurwijk Zevenhuizen én laad meteen je fiets op. Verder wens ik jullie namens alle medewerkers weer een fantastische zomer toe en hopelijk tot ziens. Bertus Pols Beheerder

Educatie De boeren wonen bij hun werk en hun werkplek is hun woonhuis: de boerderij. Wat is er allemaal te zien en te doen op een boerderij? Welke dieren wonen er? We leren de kinderen spelenderwijs vertrouwd te raken met de boerderij en andere thema’s die te maken hebben met de kinderboerderij.

Leskisten Reserveer een leskist of les via de website of bekijk daar het aanbod van lessen en leskisten. Het lesaanbod bestaat uit lessen op zowel Kinderboerderij De Maten als op Kinderboerderij Laag Buurlo. De leskisten (het lesaanbod) zijn wellicht voor u de bekende leskisten van voorheen het Natuurhuis. Sinds begin 2014 zijn hier ook de leskisten van Waterschap Vallei en Veluwe weer te reserveren. Kinderboerderij Laag Buurlo is het afhaalpunt voor de leskisten.


Fauna in de wijk Tekst: Roely Smit en Gert-Jan Tamboer Foto’s: Michiel Visch, Jeroen Willemsen en Wendy Le Griep

In de vorige Wijkkijker namen we u mee in de geheimen van de wilde flora in onze wijk. We kregen veel positieve reacties van de lezers. Naast flora hebben we natuurlijk ook fauna in en om de wijk. We willen vanaf nu in de Wijkkijker aandacht besteden aan de dieren in onze omgeving. Alle dieren kunnen aan de orde komen: bodemdiertjes, zoals mieren, pieren of pissebedden… maar ook vlinders, vleermuizen en egels. Michiel Visch en Jeroen Willemsen bijten in deze nieuwe rubriek de spits af.

Verborgen natuur Michiel en Jeroen delen graag hun ervaringen en kennis over de natuur. Zij doen dit beiden op hun eigen wijze. Michiel vooral via de fotografie en Jeroen als “expeditieleider” van Natuurlijk Nieuwsgierig. Jeroen: “Ik vind het erg leuk om in de breedste zin van het woord iets te weten van de natuur, met name wat er in mijn eigen buurt groeit, bloeit, vliegt en zoemt en draag dit graag over aan jongeren. Ik probeer bij kinderen vooral aandacht te besteden aan de verborgen natuur om het daarmee prikkelend, spannend en verrassend te maken. Ga maar op zoek naar wat daar rondscharrelt.” Michiel: “Hier in Het Woudhuis is veel mooie natuur. Als je het wilt zien kijk je je ogen uit. Sinds m’n 13e fotografeer ik en vooral de natuur, alles wat er zoal voorkomt. Ik geniet

ervan om via de foto’s mijn hobby te delen met anderen. Via de Wijkkijker kan ik nu ook aan bewoners laten zien wat er hier zoal leeft in de natuur.”

zoek te gaan, bijvoorbeeld naar sporen. Wat zie ik hier: een hoopje duivenveren… en wat blijkt: een sperwer heeft een duif verorberd.”

Wat is fauna?

The big five

Alle diersoorten die in een gebied voorkomen. En dat zijn er heel veel in onze wijk, van bodemdiertjes tot roofvogels. Jeroen: “Vlinders, libellen, maar ook de salamanders zijn prachtig.” Hij schudt ze zo uit zijn mouw: “De koningslibelle, de kleine vuurvlinder, de gehakkelde aurelia of de dagpauwoog of de gewone en kamsalamander. Ze komen hier allemaal voor. Maar ook de vogels zijn prachtig, zoals het puttertje dat hier in grote getale voorkomt. Wat wij als volwassenen al zo gewoon vinden, daar kunnen kinderen zich over verwonderen, bijvoorbeeld een roep of zang van een vogel. Het is spannend om op

Michiel noemt de vijf dieren hier in de wijk, die hij het mooist vindt: de buizerd, de knobbelzwaan, de groene specht, de sperwer en de vleermuis. De buizerd, die vanaf de andere kant van de A50 hier over de wijk cirkelt, soms in groepjes, zwevend op de thermiek. Een spektakel in de lucht! En hoe mooi zijn niet de vaste bewoners van onze wijk, de knobbelzwanen, onder meer in de Kasteelgracht met vorig jaar zes jonkies. De groene specht die voorkomt in de buurt van de Scouting en op het terrein van Groot Schuylenburg. Je hoort hem continue maar om hem dan te zien is soms lastiger.

32


Even voorstellen… Michiel Visch Mijn naam is Michiel Visch en ik woon sinds 2001 in de wijk Het Woudhuis en ik vind het geweldig om door het bos en de wijk en over de geluidswal te struinen. Je komt er van allerlei soorten dieren tegen. Natuurfotografie is mijn ding, hier leef ik me helemaal in uit. Sinds vorig jaar ben ik lid van het IVN en ook lid van het KNNV en Ravon. Door deze instellingen kan ik ook mijn ervaringen delen met anderen. En de sperwer, met zelfs zijn jachtgebied in de stadstuinen. Een roofvogel, die kleine vogeltjes vangt. Soms naar om te zien, maar ja, dat is ook natuur: eten en gegeten worden. En de vleermuis, die je soms in het schemerduister ziet en als je goed luistert ook hoort. De grote vijf van Jeroen zijn de hoornaar, de kleine vuurvlinder, de salamander, de egel en de ooievaar. De hoornaar, de grootste wespensoort. Ook wel een beetje angstaanjagend. De kleine vuurvlinder, met een mooie oranje zwarte tekening. De salamander, altijd leuk om te zien. En de egel, die ook om ons heen woont en zijn winterslaap bijvoorbeeld houdt onder een beukenhaag, in een nest met dorre bladeren. Mooi is het ook om de ooievaar over de wijk te zien vliegen.

Dieren die je niet direct verwacht in een woonwijk Michiel noemt de bunzing en de marter, maar ook de goudvink en de draaihals. Misschien omdat het landgoed Woudhuis zo dichtbij is en het viaduct over de A50 soms gebruikt wordt als corridor? Jeroen: “En heb je de explosie van meikevers wel eens meegemaakt? In de schemering zijn ze voor de vleermuizen een ware lekkernij. Dat verklaart al die lege meikeverskeletjes op de weg. Grote dieren, die nog niet genoemd zijn, zijn de vissen: snoeken van soms wel een meter groot, die leven van kleine visjes en jonge eendjes.”

wat je ziet en dat alles binnen een straal van 500 meter. Met groot enthousiasme hebben Michiel en Jeroen het over de das, de vos, de boommarter, de ooievaar, de zilverreiger, de verschillende eenden zoals de dodaars, maar ook de verschillende soorten vlinders en de wilde bijen. Zelfs een vliegend hert is hier wel eens gespot en ook bijzonder mooie vogels zoals de ijsvogel. Zelfs hele aparte diertjes, die je niet vaak ziet, komen af en toe in onze wijk voor, bijvoorbeeld de draaihals, de luzernevlinder, de kamsalamander en de pestvogel, die hier vorig winter nog neerstreek en waar een artikel over is geschreven in de Wijkkijker.

Monitoring Over amfibieën en salamanders hebben we het nog nauwelijks gehad. De paddentrek, die in maart/april weer volop aan de gang is in het landgoed Woudhuis, maar ook langs het spoor in Osseveld-West. Mooi om te zien. Michiel monitort een gebied in Het Woudhuis sinds dit jaar (3/4x per jaar). Hij registreert daar salamanders, kikkers en slangen (ringslag, gladde slang). In het kader van natuur en landschapsbeheer en de versterking van de biodiversiteit is het van groot belang om flora en fauna te monitoren. Allerlei ideeën passeren de revue. We zouden een wijknetwerk kunnen opzetten om verschillende dieren, maar ook planten te monitoren. Om zo te komen tot een eigen wijknatuurkaart. Wie weet … hebben we veel natuurliefhebbers in de wijk, die zich geroepen voelen.

Tot slot We zijn hier knap verwend Rondom de wijk hebben we verschillende landschappen: bos (landgoed Woudhuis), weilanden en water en het nieuwe natuurgebied Het Weteringse Broek. Hierdoor is er zo’n andere biotoop dan aan bijvoorbeeld de westkant van Apeldoorn, de Veluwe. We mogen hier best trots en zuinig op zijn als wijk. De diversiteit aan dieren hier in de wijk is heel erg groot. Trek er op uit dan weet je niet

De samenhang tussen natuur en samenleving is een boeiend onderwerp, vooral ook in de stadsnatuur. Met een knipoog van Jeroen en Michiel: het gaat erom welke ruimte je elkaar geeft: de mens het dier en het dier de mens! We zijn benieuwd wie in de volgende Wijkkijker hun stokje gaat overnemen. Er zijn vast wijkbewoners, groot of klein, die willen vertellen of bijvoorbeeld een collage maken over dieren in de wijk. Meld je aan via www. wijkkijker@osseveld-woudhuis.nl

Zie voor nadere informatie: www.ivn-apeldoorn.nl www.knnv.nl/apeldoorn www.ravon.nl

Jeroen Willemsen Mijn naam is Jeroen Willemsen en ik woon 16 jaar in de wijk en ik ben van jongs af veel in contact gekomen met de natuur en vervolgens is mijn interesse ervoor alleen maar groter geworden. Ik vind het heel belangrijk om dit door te geven aan met name de jongere generatie en dat doe ik vooral via Natuurlijk Nieuwsgierig. Om de jongeren bewust te laten worden hoe mooi onze wijk is, hoe goed je ervoor moet zorgen om het in stand te houden. Ik heb een voorliefde voor vlinders, maar ik heb me nooit echt in iets gespecialiseerd. Zie voor nadere informatie: www.natuurlijkapeldoorn.nl


Supporter van schoon!

Erger jij je ook zo aan al die flesjes, blikjes en verpakkingen die je op straat en in de natuur tegenkomt? Je bent niet de enige. Nederlanders ergeren zich meer aan zwerfafval dan aan files en sigarettenrook. Gelukkig komen heel veel mensen ook daadwerkelijk in actie. Woensdag 4 april ging de DenkTank Breed Opruimestafette van start in speeltuin ‘De Vlindertuin’. Samen gingen we aan de slag met het zwerfafval vrij maken van deze (speel) omgeving. Alle materialen om aan de slag te gaan waren aanwezig, zoals knijptangen, handschoenen en vuilniszakken. Het idee van de DenkTank Breed Opruimestafette is dat we iedere keer een speelplek in de wijk gebruiken als uitvalsbasis voor een periodieke opruimactie. Zo werken we samen aan een schone wijk en leefomgeving. denktankbreed@gmail.com Tekst: M. Rovers Foto’s: WM Le Griep / DenkTank Breed

Rommel, waarom ruim je dat eigenlijk zelf niet op? Ingezonden brief DankTank Breed doet regelmatig moeite om opruimactiviteiten te organiseren. Ik heb laatst zelf aan een dergelijke activiteit voor ouders mee gedaan. Ik ben hierover gaan nadenken. Is het niet vreemd dat een groep enthousiaste mensen tijd en energie moet steken in het organiseren van opruimactiviteiten, dan wel zelf rommel op loopt te ruimen in de hoop het goede voorbeeld te geven? Zou het niet veel beter zijn als deze vrijwilligers hun kostbare tijd en energie zouden kunnen gebruiken om leukere activiteiten voor de jeugd te organiseren dan rommel opruimen? En waarom moet DenkTank Breed de jeugd leren dat opruimen van je rommel de normaalste zaak van de wereld is? Is dat niet gewoon een taak van iedere ouder?

Peuken naast de peukenbak Hoe komt het toch dat er zo veel rommel op straat en in de struiken ligt? Hoe kan het dat er bij Het Bolwerk zo veel peuken voor de deur liggen, terwijl er vlak naast de ingang een afvalbak voor peuken zit? Hoe komt het

toch dat – terwijl er bij het NS station de nodige afvalbakken staan – mensen niet de moeite willen nemen om er naar toe te lopen om hun afval daar in te gooien? Natuurlijk is het leuk dat DenkTank Breed voor ieder blikje dat ze vindt geld krijgt van de gemeente en daar weer leuke dingen mee kan organiseren. Maar is het niet vreemd dat veel mensen pas voor iets in actie komen als er geld of iets anders tegenover staat?

Gemeente en gemeenschap Voor mij veel vragen, maar wellicht weet jij het antwoord? Je denkt misschien: “Daar is de gemeente toch voor.” Maar je vergeet dat je niet alleen je eigen nest, lees buurt, lees wijk, lees stad vervuilt, maar ook de leefomgeving van je medebewoners. En zit in het woord “gemeente” niet het woord “gemeenschap” verborgen? Je maakt deel uit van deze gemeenschap/gemeente en je betaalt – via je belasting – mee aan het opruimen van je eigen vervuiling. Wat zou het heerlijk zijn als je je verantwoordelijk voelt en er voor zorgt dat je je afval mee naar huis neemt of het in de daarvoor bestemde bak gooit.

34

Met prikkers en vuilniszakken Is het niet vreemd dat er bij de gemeente mensen in dienst zijn (die van jouw belastinggeld betaald worden!) om jouw rommel op te ruimen? En dan bedoel ik niet de mensen die de vuilcontainers komen legen, waar je je gescheiden afval in doet. Nee, ik bedoel de mensen van de gemeente die ik regelmatig in de stad zie rondlopen met prikkers en vuilniszakken om het rondzwervend afval uit o.a. het centrum en de parken/bermen te verwijderen. Als je je rotzooi mee naar huis neemt of het in de daarvoor bestemde bak gooit, kan het geld wat nu gebruikt wordt voor het opruimen van rommel gebruikt worden voor bijvoorbeeld jeugdzorg.

Verantwoordelijkheid Natuurlijk kun je roepen dat er gezorgd moet worden voor meer afvalbakken en natuurlijk kun je roepen dat die bakken altijd vol zitten enz. enz., maar waarom leg je de verantwoordelijkheid altijd bij de ander/bij de gemeente? Waarom is het altijd de ander die maar moet zorgen dat jij op je wenken bediend wordt? Maar al zet de gemeente om


GoedBezigActie voor verenigingen In beweging voor schoon = geld voor de clubkas! Meedoen is eenvoudig Sluit jouw vereniging aan bij Heel Apeldoorn Rein door een overeenkomst te sluiten. Hierin spreek je af met de gemeente welke inspanning jouw vereniging doet om Apeldoorn te laten blinken. Als startbonus ontvangt jouw vereniging éénmalig 250 euro. Daar bovenop ontvangt jouw club € 0,05 per ingeleverd blikje of plastic flesje (met een maximum van 20.000 stuks per kalenderjaar). Deze kunnen op 4 locaties worden ingeleverd. Elke deelnemende club ontvangt een unieke code die ingevoerd kan worden bij de automaat, zodat de opbrengst ten goede komt aan de club waar deze code bij hoort. De drie verenigingen die de meeste blikjes en flesjes hebben ingeleverd, ontvangen een extra geldbedrag dat kan oplopen tot 500 euro. Naast aantallen let een jury hierbij ook en vooral op andere aspecten zoals een innovatieve aanpak, enthousiasme en creativiteit.

Ondersteuning Om het opruimen gemakkelijker en leuker te maken, ontvangt elke deelnemende vereniging een opruimpakket met daarin 10 grijpers en Rein afvalzakken. Ook hebben we Rein hesjes beschikbaar, zodat iedereen kan zien dat de vereniging meedoet aan de actie “In beweging voor Apeldoorn Rein”. Als jouw vereniging een grote opruimactie wil organiseren, dan is er de mogelijkheid om het Reintje te lenen.

de 100 meter een vuilnisbak neer (die ook het nodige kost!), als je niet de moeite neemt om je rommel daar in te gooien, helpt het neerzetten van al die bakken ook niet (kijk maar bij het station).

Illusie Een bekend gezegde is: “Verbeter de wereld, begin bij jezelf.” Met een variant hierop zou ik willen zeggen: “Maak je leefomgeving/de wereld schoner, begin bij jezelf!” Ik heb niet de illusie dat het schrijven van mijn stuk de problemen voorgoed oplost, maar als ik jou (en misschien nog wat meer mensen) aan het denken heb gezet, heb ik dit stuk niet voor niets geschreven!

Meedoen Stuur een mail met uw eigen naam, de naam van de vereniging en uw contactgegevens (mailadres en telefoonnummer) naar rein@apeldoorn.nl

Maria Rovers

We nemen binnen een week contact met u op. Kom ook in beweging voor schoon en verdien hiermee geld voor uw club.

35


Bosma ter Linden Advocaten Linie 596 •ter 7325 DZ Apeldoorn Bosma Linden Advocaten T 055 76 00 660 info@bosmaterlinden.nl mr Fenneke J. Bosma www.bosmaterlinden.nl en mr Samantha P. ter Linden

Biedt balans bij scheidingsbegeleiding Linie 596 ● 7325 DZ Apeldoorn T 055 76 00 660 info@bosmaterlinden.nl

www.bosmaterlinden.nl

“Vakm In 2011 an va nh e n in 2 et Jaar” “Tege 014 lzette r van het ja ar” SERVICE- KWALITEIT - DEGELIJK - VAKMANSCHAP MEEDENKEND - PERSOONLIJK - OOG VOOR DETAIL

Voor meer informatie of een vrijblijvende offerte kunt u ons bellen of e-mailen. U kunt tevens een afspraak maken om onze showroom en tevens wellness-studio te bezoeken. 055-8441356 / 06-51076480 info@klusbedrijf-kablau.nl

www.klusbedrijf-kablau.nl

•Familiezaken • Alimentatie (her)berekening • Arbeidsvragen en exit mediation • Procesbegeleiding/Coaching • Opmaak van convenanten Gonny Feenstra 06 - 445 122 72 info@feenstramediation.nl www.feenstramediation.nl Kantoor in Apeldoorn, werkt landelijk


AZC in de wijk Afgelopen Winterwijkkijker hebben wij aangegeven om in de Wijkkijkers meer te schrijven over het AZC dat op het terrein van GGNet gaat komen. De gemeenteraad heeft ingestemd met op het terrein van GGNet een asielzoekerscentrum (AZC) in te richten. Meer informatie hierover is te lezen op site van de gemeente Apeldoorn als ook op de site van de Wijkraad Osseveld-Woudhuis. In dit artikel gaan we in op de ervaringen van wijkbewoners met de huiskamergesprekken. Verder gaan we in op vragen uit de wijk die er zijn over de klankbordgroep en het draagvlakonderzoek.

Tekst: Gert-Jan Tamboer en Herma Oosterloo-de Jong Met een inleidend verhaal over de klankbordgroep van mevrouw P. Tiecken Foto’s: Herma Oosterloo, Wendy Le Griep, Rob Voss

“De huiskamergesprekken vinden verspreid door het gebied plaats. Deventerstraat, Terwoldseweg, Homerusstraat, Socratesstraat, Osseveld-Oost. Woudhuis is minder van toepassing. De gesprekken zijn grotendeels gevoerd door de portefeuillehouder en burgemeester John Berends en de projectmanager mevrouw Tiecken. Een enkele keer was wethouder Kruithof (wethouder statushouders) of wethouder Bloem (wijkwethouder) in plaats van de heer Berends met mevrouw Tiecken op pad. Mevrouw Tiecken is een enkele keer vervangen door Jos van Nuenen, de stadsdeelmanager van Apeldoorn noordoost. De twee belangrijkste punten waar de meeste vragen/ opmerkingen over kwamen, waren de aantallen asielzoekers en de samenstelling van de op te vangen groep.”

Huiskamergesprekken De gemeente Apeldoorn is naar de omwonenden van het AZC toe gekomen om huiskamer gesprekken te voeren. Deze gesprekken zijn geweest vanaf eind 2017 t/m begin 2018. In deze bijdrage komen bewoners aan het woord met hun verhaal over deze huiskamergesprekken. Dit zijn zowel bewoners die hebben deelgenomen als bewoners die niet hebben deelgenomen. Achtergrond informatie wordt gegeven door mevrouw Tiecken, projectleider van de gemeente Apeldoorn. Ook kunt u lezen wat de burgemeester, de heer Berends, heeft verteld aan de gemeenteraad over de huiskamergesprekken en kunt u de reactie lezen van enkele klankbordgroepleden, die namens bewoners in de wijk (Osseveld-Oost) deelnemen aan de klankbordgroep.

Reactie De verslaggever heeft mevrouw Tiecken het volgende gevraagd: “Heeft u aan de bewoners in het huiskamergesprek gevraagd wat ze van het gesprek vonden? Zo ja wat waren dan de reacties in het algemeen?” Mevrouw Tiecken reageert als volgt: “Over het algemeen waren de reacties positief. De inzet om gesprekken aan de keukentafel te voeren werd gewaardeerd. Sommige mensen gaven aan zich vrijer te voelen om op deze manier hun vragen te stellen en hun zorgen te uiten. Ook het feit dat er eventuele ruis weggenomen kon worden door heel concrete antwoorden werd gewaardeerd. Vanzelfsprekend waren er ook gevallen waarin bewoners aangaven het niet eens te zijn met de aantallen asielzoekers en bleven zij ook bij dat standpunt. Ook gaven sommige mensen aan dat zij het niet juist vonden dat de besluitvorming ongewijzigd blijft. Hoewel de gemeente dat aan de voorzijde heeft gecommuniceerd, werd dat dan toch als teleurstellend ervaren.”

Inleiding Een aantal algemene vragen die de verslaggever heeft gesteld zijn beantwoord door mevrouw Tiecken, projectleider van de gemeente Apeldoorn, die verantwoordelijk is voor de implementatie van het AZC: “In de uitnodigingsbrief die in september 2017 naar circa 4000 huishoudens is verstuurd staat dat de gesprekken bedoeld zijn om van gedachten te wisselen, informatie te verstrekken en de mening van de bewoners te horen. Er staat ook in de brief dat de besluitvorming leidend is. Deze besluitvorming uit het najaar van 2015 is openbaar. Op 9 maart hebben er circa 35 huiskamer- gesprekken plaatsgevonden en wij verwachten in totaal circa 40 gesprekken te zullen voeren. Bij sommige gesprekken zijn 2 personen aanwezig, bij andere gesprekken soms 6 personen. Wij schatten in dat we zo’n 120 personen gesproken hebben.”

Naast de reactie van de gemeente is het interessant hoe de bewoners in onze wijk de huiskamergesprekken hebben beleefd. Bewoners die hebben deelgenomen en niet hebben deelgenomen geven hun reactie. De verslaggevers hebben vier gesprekken gehad met meerdere bewoners, die een huiskamergesprek hebben gehad (10% van het totaal aantal gesprekken) en er zijn twee reacties van bewoners die niet hebben deelgenomen aan de gesprekken.

37


Politiek correcte antwoorden

“We waren ook benieuwd waarom Arcadis een onderzoek heeft gedaan naar de locaties. Terwijl in de gemeente Ede is gebleken dat bij een zelfde soort onderzoek de uitkomst van te voren bekend was. Dit wekt weinig vertrouwen. De burgemeester geeft aan dat het COA opdracht heeft gegeven voor dat onderzoek en hij er van uit gaat dat het onderzoek eerlijk is verlopen; meer kon hij er niet over zeggen. Het huiskamergesprek is iets dat puur voor de bühne is gedaan en wij verwachten niet dat er iets wordt gedaan met onze kritiek, omdat er al besloten is. We hopen en verwachten dat de gemeente er ook zal zijn als er problemen door de komst van asielzoekers ontstaan. Wij zijn er van overtuigd dat die er zeker gaan komen met dergelijke grote groepen met een andere cultuur op één plek gecentreerd. De gemeente moet ook open en eerlijk communiceren over mogelijke incidenten. En niet zoals bij andere gemeenten gebeurd is, incidenten in de doofpot proberen te stoppen.”

Bewoners die al 12 jaar aan Tussen de Eiken wonen: “Wij hebben deelgenomen aan de huiskamergesprekken om ons standpunt te laten horen en om gehoord te worden. Ook om onze frustraties kenbaar te maken over het feit dat we zijn geconfronteerd met (een democratisch?) besluit van de gemeenteraad. Het voelt niet erg goed hoe de besluiten tot stand zijn gekomen. We hebben o.a. vragen gesteld over het aantal asielzoekers, welke asielzoekers, mogelijke noodopvang en wat er met de rest van de (park) terreinen gaat gebeuren. Op de vragen, die we hebben gesteld kregen we wel antwoord. Voor ons gevoel waren veel antwoorden politiek correct en dus niet altijd concreet en duidelijk. De toekomst blijft nog steeds onduidelijk. Sommige vragen blijven onbeantwoord. Ook is er nog steeds geen totaalplan gepresenteerd. Er wordt nu gesproken over fase 1. Wat zijn de andere fases? Later kregen we te horen dat er ook nog een ontsluitingsweg Zuidbroek door GGNet gaat komen! We hopen dat we vanaf nu door de gemeente beter en duidelijker worden geïnformeerd over wat er wanneer gaat gebeuren en dat de gemeente een complete en eerlijke visie geeft over de plannen op of rond GGNet. Alleen de Nieuwsbrief is onvoldoende! Ons gevoel is dat de gemeente, wijkraad en klankbordgroep er niet echt staan voor de bewoners van onze wijk.”

Asielzoekers zijn welkom! Een gesprek in een open en ontspannen sfeer. De volgende ervaring hebben 4 bewoners van de Deventerstraat, die een huiskamergesprek hebben gehad met de burgemeester en de projectleider: “Wij hebben er geen bezwaar tegen dat er een AZC komt. Oorlogsvluchtelingen moeten geholpen worden.” Twee bewoners hebben recent samen een woning gekocht aan de Deventerstraat en het AZC was na het goed bestuderen van de risicoanalyse, het bezoeken van een AZC in Zutphen en wat wikken en wegen uiteindelijk geen struikelblok. “Het GGNet terrein is een mooie ruime locatie voor de vluchtelingen met veel uitvalswegen. Wij hebben een gesprek aangevraagd, omdat we niet blij zijn met het idee om het schelpenpaadje aan de Homerusstraat af te sluiten. Door de afsluiting kunnen de vluchtelingen en de huidige bewoners dit niet als looproute gebruiken. Wij vinden dat alle omwonenden van het GGNet terrein de asielzoekers het gevoel moeten geven dat ze welkom zijn. Dat sommige buurtbewoners het schelpenpaadje af willen sluiten geeft de indruk dat asielzoekers niet welkom zijn! En dat is natuurlijk niet het geval, asielzoekers zijn welkom! “

Draagvlak in de gemeente Apeldoorn De ervaring van bewoners, die al lange tijd in Osseveld-Oost wonen en nu ruim twee jaar aan de Bloementuin, over het gesprek met de burgemeester en de projectleidster van de gemeente is: “Wij zijn kritisch over de AZC opvang. De grote hoeveelheid asielzoekers (400 mogelijke groei naar 600 en misschien wel 800) in 1 wijk kent risico’s. Het bevreemdt ons dat er niet voor spreiding gekozen is. Als je de programma’s van de politieke partijen leest, zijn die hier ook allemaal voor. De gemeente heeft verder nooit echt transparant en vroegtijdig gecommuniceerd over het AZC met de wijkbewoners. Tijdens het huiskamergesprek konden we de diepte in en zijn onze vragen beantwoord. Bijvoorbeeld de vraag waarom de burgemeester spreekt over draagvlak terwijl het draagvlak onderzoek van Comité Passend AZC Apeldoorn aantoont dat het met het draagvlak ver te zoeken is. De burgemeester geeft aan dat er wel draagvlak is in de gemeente Apeldoorn. Nou, de goede lezer leest dus dat ook de burgemeester bevestigt dat draagvlak bij de omwonenden er niet tot heel weinig is.”

38


“Het schelpenpaadje volledig afsluiten zou kunnen betekenen dat de looproute langs de Deventerstraat aangepast zou moeten worden. De greppel en groenstrook zou dan plaats moeten maken voor een voetpad naast het pad wat er nu al ligt voor zowel fietsers als voetgangers. Wellicht zouden er ook extra lantaarnpalen moeten worden geplaatst. Zonde van het geld terwijl er een goede infrastructuur is. Bovenal is het qua verkeersveiligheid niet te doen, omdat de groenstrook nodig is om het erf af te rijden. Voetgangers en fietsers zijn zonder deze strook niet te zien, wat een gevaarlijke situatie zou worden. De landelijke sfeer van de straat zou verdwijnen.” “Voor ons was het belangrijk dat we op dit punt gehoord zouden worden, temeer omdat het schelpenpaadje een politiek issue is geworden. Ook hadden we nog vragen over aantallen en de samenstelling van de groep asielzoekers. We kregen op al onze vragen een duidelijk antwoord. We vonden het fijn dat de burgemeester, iemand met een volle agenda, tijd heeft gemaakt om met bewoners te praten. Het is een gesprek geweest in een open en ontspannen sfeer. We hadden het idee dat we serieus zijn gehoord. We hopen dat alle omwonenden van het AZC de asielzoekers opnemen. We proberen er open in te staan en niet op zaken vooruit te lopen. Mochten er toch problemen ontstaan dan gaan we er van uit dat we ook dan gehoord worden en er passende maatregelen worden genomen.”

Vertrouwen is niet groter geworden De ervaringen van een bewoner van Osseveld-Oost die samen met 6 andere buurtbewoners de burgemeester en de projectleidster van de gemeente op bezoek kreeg vertelt het volgende: “Na een paar maanden kreeg ik een datum dat de burgemeester kon komen. Het gesprek was pas nadat de termijn voor het indienen van een zienswijze op het bestemmingsplan verstrekken was. Ik had het gesprek graag eerder gewild. Mijn verwachting van het gesprek was dat we de onderbouwing van de beslissing om op 1 locatie de totale opvang te realiseren te horen zouden krijgen. De eerste opzet in 2015 was toch spreiding. Hoe dit in de jaren daarna zo heeft kunnen kantelen zonder dat ik als omwonende hiervan tijdens de besluitvormingsfase op de hoogte ben gebracht, begrijp ik nog steeds niet.” “Het bleek dat de gemeente in eerste instantie een lijst met 19 locaties, die als kans hebbend werden gezien, had opgesteld. Daaruit zijn in 2015 door de gemeente Apeldoorn vijf mogelijke locaties gekomen voor de opvang van 600 tot 800 asielzoekers in de gemeente (Immendaal, Zuidbroek, De Kleiberg, GGNet en een kazerneterrein in Nieuw-Milligen). Daarvan heeft de gemeente er drie als meest geschikt gekozen (De Kleiberg, Immendaal en GGNet). De eerste twee vielen daarna om diverse redenen af. De gemeente heeft, jammer genoeg, niet verder gezocht in de overgebleven 14 locaties. Waarom niet verder gezocht is, bleef onduidelijk in het gesprek. We hebben het er ook over gehad dat het COA voorzieningen wil als bijvoorbeeld een school en een medische post op het terrein. Dit schept een beeld dat het traject: starten met 400, na monitoring naar 600 en na raadpleging van de gemeenteraad naar 800, een farce is. De criteria waarop gemonitord gaat worden konden de burgemeester en de projectleidster niet benoemen. Na het gesprek is het vertrouwen in een transparant proces waarbij ook onze belangen meegewogen worden, er niet groter op geworden.”

Geen open en transparante communicatie Ook zijn er mensen die bewust niet willen deelnemen aan de huiskamergesprekken. Zo heeft een bewoner van de Waterlei het volgende gecommuniceerd met de projectleidster van de gemeente: “De manier waarop jullie dit aanpakken wekt bij mij de indruk dat uitspraken, toezeggingen niet worden geformaliseerd en er op deze manier geen open en transparante communicatie is van de huiskamergesprekken naar de gemeenteraad en burgers, die het betreft. U weet net zo goed als ik dat er met dit soort gesprekken informatie/toezeggingen verloren kunnen gaan of gekleurd kunnen worden geïnterpreteerd door jullie. Zeker in een discussie zoals deze waarin er door een hele grote groep inwoners geen draagvlak is voor waar de gemeente mee bezig is. Ik denk dat een goede stap in het verkrijgen van meer acceptatie in het implementatie proces zal zijn

39


om een bijeenkomst met buurtbewoners te organiseren waarin open en transparant wordt gecommuniceerd, dat deze bijeenkomst wordt vastgelegd en gedeeld met betrokkenen.”

Ook is helder dat we na instroom elkaar stevig blijven vasthouden; daar bedoel ik mee dat ook dan de gemeente aanspreekbaar blijft om het verloop in de omgeving en op het AZC zelf goed te monitoren en positief te beïnvloeden, samen met de partners en de omwonenden. Er zijn ook direct omwonenden die zich gemeld hebben om in de volgende fase nadrukkelijker te willen meepraten over de uitvoer van de risicoanalyse om tot goed en veilig samenleven met elkaar te willen komen. Deze mensen zullen wij t.z.t. benaderen met het oog op het mogelijke omwonenden overleg dat wij willen instellen.”

Gezamenlijk overleg veel effectiever en efficiënter Bewoners van de Wintereik hebben om de volgende reden niet deelgenomen: “In de uitnodigingsbrief staat dat er geen verslag van het gesprek gemaakt zal worden. Daardoor ontstaat het gevoel dat er niets met het gesprek gedaan wordt en de gemeente bang is om reacties vast te leggen. Wij hebben geen zin om tijd te steken in een gesprek dat niets op zal leveren. Ook staat in de uitnodiging dat de besluitvorming uit 2015 leidend blijft, met andere woorden: de mening van de bewoners zal geen invloed hebben op de besluitvorming. Verder vroegen wij ons af waarom er niet gewoon een gesprek tussen de burgemeester en alle bewoners van de wijk gezamenlijk gehouden is i.p.v. huiskamergesprekken. Dit kost minder tijd voor de burgemeester en is veel effectiever en efficiënter.”

Reactie van Karlien Vinke, die namens bewoners in Osseveld en Het Woudhuis in de klankbordgroep zit: "De Wijkraad weet dat er uiteenlopende opvattingen en gevoelens leven in onze wijk en neemt dit allemaal serieus. Het is een initiatief van de gemeente om op een kleinschalige manier in gesprek te gaan met wijkbewoners. Wij zijn geen partij in de huiskamergesprekken." Reactie van Leo Smeets, die naast Karlien Vinke namens bewoners in Osseveld en Het Woudhuis in de klankbordgroep zit is: “ Het comité is nog in overleg hoe en wanneer de omwonenden nader kunnen worden geïnformeerd over de meest recente koerswijziging, het eventueel afzien van eventuele nieuwbouwplannen. Deze koerswijziging heeft een andere insteek als dat de gemeente in de meest recente nieuwsbrief de omwonenden wil doen geloven.

Communicatie met de gemeenteraad Burgemeester Berends geeft op 9 maart 2018 aan de Gemeenteraad het volgende aan over de huiskamergesprekken: “Wij hebben de indruk dat deze nabije vorm van communicatie in een behoefte voorziet. Wij krijgen positieve reacties terug. Men stelt de inzet en openheid op prijs. Dit alles laat onverlet dat er zorgen blijven. Bijvoorbeeld over de omvang en populatie op het AZC. In de gesprekken kan ‘ruis’ worden weg genomen en de eerdere besluitvorming worden toegelicht.” Op 16 november 2017 communiceert de burgemeester onder andere het volgende aan de gemeenteraad: “De gesprekken voltrekken zich in volwassen sfeer. Er zijn kritische vragen en opmerkingen, er is onzekerheid, maar wij hebben het gevoel daadwerkelijk met elkaar in gesprek te zijn. En dat krijgen wij ook terug van de deelnemers aan de gesprekken.”

En nu? De verslaggever heeft aan mevrouw Tiecken gevraagd wat de gemeente doet met de zaken die zijn besproken/gezegd in de huiskamergesprekken. Haar reactie is: “Zoals aangegeven zijn er geen verslagen gemaakt en geen meningen geteld. De zorgen sluiten aan bij de uitgevoerde risicoanalyse en de gesprekken geven inzicht in de accenten die daarin gelegd kunnen worden in de volgende fase.

40


Klankbordgroep Bij de implementatie van het AZC is er een klankbordgroep actief, waarin onder andere deelnemen omwonenden, het COA en de gemeente Apeldoorn. Namens de bewoners in Osseveld en Het Woudhuis zitten in de klankbordgroep Karlien Vinke (Portefeuillehouder AZC Wijkraad Osseveld – Woudhuis) en Leo Smeets (Comité Passend AZC Apeldoorn). In dit artikel meer toelichting op de klankbordgroep.

Inleiding Eind 2015, na de besluitvorming over de keuze voor een hoofdvestiging op de GGNET locatie, is gestart met het opzetten van een Klankbordgroep. Hiervoor is een uitnodiging breed in de wijken rondom het GGNET terrein gestuurd. Zodra een AZC wordt geopend is het bij het COA gebruikelijk dat de locatiemanager van het AZC in gesprek gaat en blijft met de omwonenden. Bij de locatie in Apeldoorn, is samen met de gemeente en GGNET ervoor gekozen om al bij de ontwikkeling van het AZC, dus voor de daadwerkelijke inhuizing van asielzoekers, de omgeving te betrekken in een klankbordgroep. Op donderdag 10 december 2015 is de klankbordgroep voor de eerste keer bijeen geweest. In de afgelopen jaren is de groep in wisselende samenstelling circa 14 keer bijeen gekomen.

Vertegenwoordigers Naast vaste vertegenwoordigers uit de wijkraden OsseveldWoudhuis en Zevenhuizen-Zuidbroek zijn er diverse omwonenden en belangstellenden geweest die op persoonlijke titel zitting hebben genomen in het overleg. Deze bewoners kwamen naast OsseveldWoudhuis ook van de Terwoldseweg, Deventerstraat en Homerrusstraat. Doel van het overleg was: te komen tot een goede inpassing van een veilig, leefbaar en prettig AZC waarin gestart kan worden met 400 asielzoekers. Naast het inpassen van de gebouwen in de huidige setting van gebouwen, de benodigde ruimtes, de benodigde procedures, lag er ook veel nadruk op hoe een AZC nu daadwerkelijk functioneert; wat kan men verwachten? Tevens werd er veelvuldig discussie gevoerd over de gekozen aantallen en over de wijze van communiceren. Onderwerpen waarbij de meningen, verwachtingen en beleving onderling ook uiteen liepen en er ook toe geleid hebben dat er deelnemers waren die afscheid hebben genomen van de klankbordgroep, omdat zij zich niet gehoord voelden, dan wel door de gemeente, door het COA of soms ook niet door de mede klankbordgroepleden. Een enkele keer heeft zich ook een nieuw lid gemeld, dat al dan niet tijdelijk heeft meegedraaid.

zouden zijn. Sommige deelnemers voelden zich hierdoor vrijer om daadwerkelijk te zeggen wat zij op hun hart hebben ten aanzien van dit maatschappelijk toch gevoelige onderwerp. Naar aanleiding van een WOB verzoek is met het merendeel van de groep gesproken en vervolgens heeft het College besloten de notulen alsnog openbaar te maken.”

Reactie bewoners op openbaar zijn notulen Reacties van bewoners over het openbaar worden van de notulen zijn: “Beetje raar dat het nu pas openbaar wordt.” “Het had minder ‘ruis’ onder de bewoners opgeleverd als deze notulen eerder openbaar zouden zijn gemaakt, omdat er dan minder een gevoel zou zijn van: wat wordt daar nou eigenlijk besproken en worden onze belangen als bewoners daar wel behartigd? Het verbaast ons dat hiervoor een WOB nodig moet zijn en dat dit niet standaard vanuit de gemeente openbaar is!”

Mijlpaal Belangrijke mijlpaal is het komen tot een gezamenlijk gedragen risicoanalyse geweest. Dit document is te vinden op de gemeentelijke website. Het begin van een systematiek om met elkaar daadwerkelijk te kunnen monitoren hoe het AZC en de bewoners straks gaan functioneren, zowel binnen als in hun directe omgeving. Waar moet op voorhand extra aandacht aan besteed worden en wat moet extra goed in de gaten worden gehouden en bijgesteld worden als het AZC straks bewoond is? Hiermee is een basis gelegd waar straks, na vaststelling van het bestemmingsplan, het omwonenden overleg mee verder kan.

Reactie Karlien Vinke, klankbordgroeplid: "Aanvankelijk is in de klankbordgroep de afspraak gemaakt om het verslag niet openbaar te maken. Sommige deelnemers voelden zich hierdoor vrijer om alles te kunnen zeggen wat ze maar wilden zeggen. Aan deze afspraak heeft de Wijkraad zich gecommitteerd. Vanwege een WOB-verzoek is het een tijdje terug opnieuw besproken in de klankbordgroep en zijn de verslagen daarna alsnog openbaar geworden."

Notulen openbaar Na een aantal jaren zijn de notulen van de klankbordgroep openbaar en voor u als bewoner te lezen. De notulen staan geanonimiseerd op de website van de gemeente. De verslaggever vraagt aan mevrouw Tiecken: “De notulen van de klankbordgroep zijn nu wel openbaar begreep ik. Waarom zijn die pas na een aantal jaar, dat de klankbordgroep actief is, openbaar geworden en voor de bewoners te lezen?” Antwoord van mevrouw Tiecken: “In de klankbordgroep is oorspronkelijk gezamenlijk afgesproken dat de notulen niet openbaar

Reactie Leo Smeets, klankbordgroeplid: “De klankbordgroep is louter in het leven geroepen om omwonenden het gevoel te geven dat ze werden vertegenwoordigd, gehoord en standpunten ingebracht konden worden. Transparantie van de klankbordgroep was vanuit de belanghebbenden niet gewenst. De KGB moest een Black Box blijven, maar wel voor de bühne als overlegorgaan door het leven gaan, om betrokkenheid met de omwonenden te kunnen claimen.“

41


Hoe verder met de klankbordgroep

Toegevoegde waarde

De verslaggever vraagt aan mevrouw Tiecken: “Hoe lang blijft de klankbordgroep nog bestaan?“ Antwoord van mevrouw Tiecken: “Nu het bestemmingsplan voor de zomer van 2018 vastgesteld gaat worden, kan de klankbordgroep meer en meer een groep worden die zich echt met de uitvoer van de risicoanalyse bezig gaat houden. Dit gaat echt over het prettig en goed samenleven op locatie en in de omgeving. De huidige klankbordgroepleden hebben aangegeven deze stap van planvorming naar uitvoer wel te kunnen begrijpen en ook dat daarmee het huidige overleg van kleur en deelnemers verschiet. Dit is ook door Bureau Beke in de risicoanalyse verwoord en uit de ervaringen in Zutphen blijkt het ook te werken. Hoe we dit in Apeldoorn precies met elkaar willen vormgeven is nog onderwerp van gesprek.“

De verslaggever vraagt aan mevrouw Tiecken: “Wat hebben de bewoners aan de klankbordgroep, waarvan de minderheid vertegenwoordigers van de bewoners is?” Antwoord van mevrouw Tiecken: “In de klankbordgroep worden geen besluiten genomen. Er is dus ook geen sprake van stemmen o.i.d. Er worden adviezen en zorgpunten aangedragen die juist voor het COA, GGNET of politie van belang zijn en waar zij wel of geen gehoor aan kunnen geven. Tevens is er veel aanvullende informatie verstrekt, over het functioneren van de asielprocedures, AZC’s; over de achtergronden van het GGNET terrein, waarom bepaalde keuzes gemaakt zijn en waarom bepaalde zaken niet én andere zaken wel nog ter discussie staan.“

Reactie bewoners toegevoegde waarde Reacties van enkele bewoners over de toegevoegde waarde voor de bewoners van de klankbordgroep: “Het is voor ons als bewoners belangrijk om ons gehoord te voelen als het gaat om de inrichting (ook qua aantallen en populatie) van het toekomstige AZC, dus willen wij voldoende buurtbewoners in de klankbordgroep zodat zij de mening en gevoelens kunnen uitdragen. Wederom, hoezo openbaar bestuur dat er een WOB nodig is.” “Voor mij was het niet duidelijk welke bewoners er vanuit onze wijk in de klankbordgroep zaten. Een ver van mijn bed show was het.” “De functie die een klankbordgroep moet uitoefenen is niet echt uitgeoefend daar er te weinig/geen interactie is geweest met de inwoners en omdat de notulen tot voor kort niet openbaar waren. De openbaarheid van de notulen lijkt mij een vereiste om de inwoners bij de klankbordgroep te betrekken en te informeren.” Reactie Karlien Vinke, klankbordgroeplid: "Het bestaansrecht van de klankbordgroep was het besluit van het College van B & W over de opvang van vluchtelingen aan de Deventerstraat. De opzet was om o.a. met omwonenden te bespreken hoe het AZC daar op een goede manier tot stand kon komen. Wijkbewoners binnen een bepaalde straal zijn door de gemeente per brief gevraagd of ze wilden deelnemen in de klankbordgroep. Er hebben redelijk wat bewoners in de klankbordgroep gezeten maar velen zijn er op verschillende momenten ook weer uit gegaan. Ik weet niet van iedereen de reden maar wel dat een aantal opstapte uit onvrede over de houding van sommige medebewoners en een aantal uit onvrede met het beleid." Reactie Leo Smeets, klankbordgroeplid: “Zoals hiervoor al aangegeven zie ik de klankbordgroep niet als toegevoegde waarde, maar juist een tool om de omwonenden juist te misleiden en “zoet” te houden. De omwonenden moesten het gevoel hebben dat ze werden vertegenwoordigd, maar het tegengestelde is juist het geval. Het comité heeft door zitting te nemen in de klankbordgroep juist wel e.e.a. kunnen betekenen. De risicoanalyse en de betere communicatie met omwonenden zijn op aandringen van het comité pas op de agenda gekomen.”

42


Draagvlak onderzoek Is het draagvlak veranderd t.o.v. de meting uitgevoerd door Comité Passend AZC Apeldoorn, in het voorjaar van 2017, bijvoorbeeld door de nieuwsbrieven van de gemeente of de risico analyse?

College: ontwikkel draagvlak! Bij de implementatie van een AZC is draagvlak van burgers en vooral omwonenden essentieel. In het college besluit van 28 september 2015 wordt dat ook beaamd: “Door het betrekken van de samenleving en door in te spelen op signalen daaruit wordt daarbij gewerkt aan acceptatie, ontwikkelen draagvlak en wordt gezocht naar optimale invulling”. En een citaat uit de paragraaf genoemd onder punt 5 van het besluit maatschappelijk draagvlak: “Met onze aanpak is ingezet op een open en transparant proces waarbij de Apeldoornse samenleving veelvuldig is betrokken.”

Informatieve websites https://www.apeldoorn.nl/vluchtelingenopvang http://www.osseveld-woudhuis.nl/azc/ http://azcapeldoorn.nl/

Informatie vanuit de gemeente met o.a. de notulen van de klankbordgroep https://www.apeldoorn.nl/ter/vluchtelingenopvang/ vluchtelingenopvang_oud/Asielzoekerscentrum-bij-GGNet.html

Resultaten onderzoek

Uitslag verkiezingen per stembureau

14 april 2017 zijn de resultaten van een draagvlakonderzoek opgeleverd door Comité Passend AZC Apeldoorn. Titel onderzoeksrapport: Draagvlak creëer je in een proces; Onderzoek naar het werkelijke draagvlak bij omwonenden voor het beoogde AZC aan de Deventerstraat in Apeldoorn. Aan 5.800 huishoudens is gevraagd om mee te doen en van 970 respondenten kwam een reactie (circa 17%). Resultaten zijn te lezen in het rapport te vinden op de website Comité Passend AZC Apeldoorn.

https://www.apeldoorn.nl/DATA/TER/actueel/nieuws/2018/maart/ uitslag_gr18_%20per_stembureau%20v3.pdf”

Verslag bijeenkomst 10 november (draagvlak) https://www.apeldoorn.nl/fl-verslag-bijeenkomst

Verslag bijeenkomst van 12 januari 2015 (draagvlak) https://www.apeldoorn.nl/fl-150112-verslag-bijeenkomst

De redactie kreeg vragen van bewoners, die gingen over het vervolg van het draagvlakonderzoek. Bewoners zijn benieuwd of het draagvlak is veranderd t.o.v. de meting in het voorjaar 2017, bijvoorbeeld door de nieuwsbrieven van de gemeente of de risicoanalyse. Rolf van Zutphen, lid van Comité Passend AZC Apeldoorn zegt hier het volgende over: “Aan reacties die leden van het comité in de buurt ontvangen lijkt het draagvlak nog verder afgenomen te zijn. Er zijn aanwijzingen genoeg, het aantal zienswijzen/bezwaren tegen de bestemmingsplan wijziging op het GGNet terrein wat een AZC mogelijk moet maken, ruim honderd bewoners, waarbij omwonenden zelfs een stichting opgericht hebben en zich hiervoor bij laten staan door een ervaren advocaat, een andere groep bewoners doet dit d.m.v. de gezamenlijke rechtsbijstandverzekering. Ook blijkt dit uit het stemgedrag tijdens de laatste gemeenteraadsverkiezingen waarbij de AZC-kritische partijen VVD en Lokaal Apeldoorn op stembureaus rondom het toekomstige AZC GGNet fors meer stemmen hebben gehaald (beide partijen 34%) en zelfs de grootste in Apeldoorn geworden zijn.“

43


Huishoudelijke hulp nodig? Diensten voor thuis is een initiatief gestart om huishoudelijke hulp socialer en prijsvriendelijker te maken. Wij rekenen namelijk maar € 16,- per uur. Daarnaast heeft diensten voor thuis ook vele andere diensten die u het leven comfortabeler kunnen maken zoals: Tuinonderhoud, een klussendienst, een kapper of pedicure aan huis maar ook een kwalitatief hoogwaardige maaltijdservice. Goed om te weten: - u krijgt een vaste, betrouwbare en gescreende hulp - er zijn geen lidmaatschapskosten - u betaald veilig achteraf middels een factuur - minimale afname 2 uur Heeft u de hulp van diensten voor thuis nodig? Wij maken graag en geheel vrijblijvend een afspraak om de mogelijkheden te bespreken. Mathijs van der Zande

&

Henk van Veldhuizen

055-3030628 info@dienstenvoorthuis.nl www.dienstenvoorthuis.nl

Activiteitencentrum “’t Ossewoud” MEDISCHE PEDICURE, COSMETISCHE VOETVERZORGING & REFLEXOLOGIE

Behandelingen: DIABETISCHE & REUMATISCHE VOET RISICOVOETEN SPECIALISTISCHE TECHNIEKEN

COSMETISCHE VOETBEHANDELING INGROEIENDE/ INGEGROEIDE TEENNAGELS SCHIMMELNAGELS

Uw teen- en handnagels in een mooi kleurtje of strakke French? Kies dan voor Soak off lak gel! Blijft 2-3 weken zitten (handen) / 6-8 weken (teennagels) Emily Dozy • Lage Landenlaan 47 • 7325 SH Apeldoorn M 06 - 34 04 96 29 E info@jouwvoeten.nl I www.jouwvoeten.nl

Geef JOUW VOETEN de aandacht die ze verdienen!

Hallo wijkbewoners van Osseveld-West, Osseveld-Oost en het Woudhuis. In het wijkcentrum Het Bolwerk aan de Ravelijn 55 houden wij van de eerste dinsdag in september tot half juni een gezellige soos. Iedere dinsdagmiddag van 13.30 – 16.00 uur kunt u deelnemen aan diverse activiteiten. Zo kunt u bij ons klaverjassen (zouden nog veel deelnemers bij kunnen), gezelschapsspelen (o.a. rummikub) en heerlijk creatief bezig zijn (kaarten maken, knutselen, handwerken etc.). Ook is er tijd om met elkaar te praten over alles wat ons bezig houdt. Kortom een gezellige middag. Af en toe, zo rond de feestdagen en de seizoensafsluiting organiseren wij een gezamenlijke gezellige middag. De kosten zijn: 1,50 Euro per middag inclusief koffie/ thee en wat lekkers. Kunt of wilt u niet iedere dinsdag, dat is geen probleem. Af en toe komen is ook prima. U bepaalt het zelf! Bij voldoende deelname komt er in het Bolwerk de mogelijkheid om te biljarten. U kunt u opgeven bij onderstaande telefoonnummers. Wilt u eerst nog meer informatie, dan kunt u een van onze vrijwilligsters bellen onder: 055-3663053 en 055-3662049. Wie wil ons komen helpen om samen deze gezellige groep te begeleiden? De vrijwilligers van ’t Ossewoud 055-3663053 055-3662049


Nieuw draagvlak onderzoek Rolf van Zutphen: “Omdat zowel de burgemeester als de projectleider bij elke gelegenheid de aanwezigen verzekeren dat er draagvlak is voor het AZC, maar hier nooit onderzoek naar hebben gedaan heeft het comité dit opgepakt. De komst van een AZC heeft namelijk nogal wat invloed op de woonomgeving van omwonenden. Over een nieuw draagvlak onderzoek is wel nagedacht, maar er is buiten het spoeddebat van Lokaal Apeldoorn vanuit zowel het college als de gemeenteraad geen reactie gekomen of actie ondernomen waaruit blijkt dat omwonenden serieus genomen worden. Een dag na het overhandigen van het draagvlakonderzoek tekent de burgemeester de bestuursovereenkomst met het COA voor een AZC voor onbepaalde tijd. Geen enkele reactie vanuit de gemeenteraad.”

Uw bijdrage In de Wijkkijker willen we blijven schrijven over het AZC nu en in de nabije toekomst. We willen dan vooral schrijven over die dingen die toegevoegde waarde hebben voor de bewoners. De redactie kiest geen partij, maar biedt wel ruimte voor meningen en zorgen die leven, als ook aan verhalen van bewoners die kansen zien in de komst van een AZC en hierover willen vertellen. De Wijkkijker belicht graag dit veel omvattende thema net over de grens van onze wijk van alle kanten en streeft naar diversiteit in de bijdragen over het AZC. We horen graag je vragen, ervaringen en dergelijke m.b.t. de implementatie van het AZC. Heeft u wellicht deelgenomen aan de rondleiding over het GGnet terrein en wilt u uw ervaringen met ons delen? Of bent u op bezoek geweest bij een AZC in Zutphen?

“Dit ondanks beloften van de burgemeester, ik citeer uit de bijeenkomst van 10 november 2014: “Er mag geen onevenredige druk in de samenleving ontstaan” en “Er wordt niet uitgesloten het COA voor langere tijd een mogelijkheid te bieden. Als het niet nodig is, is het niet nodig.” En het heeft 3 hoofdpunten opgeschreven: “sociale veiligheid, maatvoering en sociale samenhang. Aan deze punten zal serieus aandacht besteed worden.” Op de bijeenkomst van 12 januari 2015 voegde hij daaraan toe: ”In het besluit waar het AZC komt zijn drie partijen belangrijk: de bewoners, het COA en de gemeente. We leven in een maatschappij waarin bewoners invloed hebben.” Rolf van Zutphen: “Loze woorden, want dit is mosterd na de maaltijd aangezien de bestuursovereenkomst met het COA waarin duur en omvang vast staan al getekend is.”

Uw reactie kunt u mailen aan: wijkkijker@osseveld-woudhuis.nl

Stadsbrede dialoog Projectleider van de gemeente, mevrouw Tiecken geeft aan dat er voor de besluitvorming een stadsbrede dialoog heeft plaatsgevonden met onder andere alle vertegenwoordigers van dorps- en wijkraden. Er is geen draagvlak onderzoek bij omwonenden van het AZC uitgevoerd door de gemeente. De resultaten van het draagvlak onderzoek gehouden door het Comité Passend AZC Apeldoorn zijn door de gemeente ter kennisgeving aangenomen. De gemeenteraad zag geen aanleiding het genomen besluit te herzien. Het onderzoek is in een petitie op 30 juni 2016 aan de burgemeester aangeboden. In een brief van 26 juli 2016 reageert de burgemeester op deze petitie. Passages uit deze brief: “Ik deel uw mening t.a.v. een onzorgvuldig communicatieen besluitvormingsproces niet. Na de raadsconsultatie en het besluit van het college is er een communicatietraject specifiek gericht op de omgeving van de GGNet locatie gestart. Onderdeel hiervan is het instellen van een klankbordgroep. Het doel van deze klankbordgroep is omwonenden te informeren en te betrekken bij een goede invulling van het AZC op het terrein van GGNet.”

45


Op stap in Osseveld-West Tekst: Wendy Le Griep met bijdragen van Gerrit Vosselman Foto’s: Wendy Le Griep

In gesprek met 2 architecten over Osseveld-West: Gerard Zwerus en Niek Kruisheer Vanaf 2016 leest u in elke Wijkkijker over het ontstaan en de inrichting van onze mooie wijk. Ter viering van het 25-jarig bestaan van de Wijkraad (en de Wijkkijker) organiseerde de Wijkraad in nauwe samenwerking met stedenbouwkundigen, architecten, wandelgidsen en gemeentemedewerkers een 15-tal gratis rondleidingen door de wijk, gericht op de stedenbouw, de architectuur en de vele kunstwerken die in en naast onze wijk in de openbare ruimte te vinden zijn. Deze rondleidingen werden enthousiast ontvangen.

Gerrit: “In een startoverleg ging het vrijwel altijd eerst over de door de gemeente toegewezen plek en de door de gemeente gevraagde grondprijs. Na overeenstemming werden er bouwteams geformeerd waarbij de keuze van een architectenbureau nog wel eens tot hevige discussies kon leiden. Uiteindelijk resulteerde het voor Osseveld-West tot een heel divers palet aan woningen.” In deze editie gaat de Wijkkijker in gesprek met twee architecten: Gerard Zwerus en Niek Kruisheer. Wij bezochten hun ontwerpen en maakten kennis met de huidige bewoners én gebruikers. Hoe bevalt het om te wonen of te werken in een ontwerp van Niek Kruisheer of Gerard Zwerus? Dit levert heel verrassende gesprekken op én mogelijkheden voor meer onderling contact in de buurt.

De Wijkkijker is in de wintereditie van 2018 gestart met een nog meer gedetailleerde beschrijving over de diverse architectuur in en van Osseveld-West, het oudste deel van onze wijk. Stedenbouwkundige Gerrit Vosselman verzorgde een uitgebreide inleiding over het structuurplan van onze wijk. Als stedenbouwkundige stond Gerrit aan ‘de wieg’ en ontwierp het stedenbouwkundig plan van Osseveld-West (start 1987). Er is door de gemeente ongeveer 2 jaar gewerkt aan een financieel haalbaar (verkaveling)plan, infrastructuur en groenplan. Daarbij zijn richtlijnen voor de architectuur betrokken. Na het accorderen door B&W is er gestart met het uitzetten van projecten naar ontwikkelaars en woningcorporaties.

Wie ontwierp wat? Gerard Zwerus nam het ontwerp voor Basisschool De Bundel destijds over van zijn collega Frans Braunstahl en hij werkte het oorspronkelijke ontwerp verder uit. Niek Kruisheer mocht een kleine serie van modern vormgegeven ‘Apeldoornse huuskes’ ontwerpen en collega Dick Sikkes drukte - met zijn ‘statige herenhuizen in gele baksteen gevels’ - zijn stempel op de sfeer van de brink. Uiteraard is hier prachtig bouwkundig vakjargon voor te gebruiken, maar u begrijpt vast wat wij bedoelen. De ontwerpen van Dick Sikkes komen in een latere editie nog uitgebreid aan bod.

Architectuurcentrum Bouwhuis Bouwhuis wil onder meer bewerkstellingen, dat veel Apeldoorners belangstelling hebben en krijgen voor en begrip hebben van de betekenis die gebouwen en ruimten hebben voor het dagelijks leven. De stichting Bouwhuis wil bevorderen dat meer Apeldoorners zich betrokken gaan voelen bij hun stad, de gebouwen en de directe omgeving. Goede en duurzame bouw, in harmonie met het Apeldoornse karakter is daarbij het uitgangspunt.

46


Het middengebied van Osseveld-West Aan de Anna Bijnsring-westzijde staat een viertal fleurige woningen + 1 aan Veenhuizerweg, die zijn ontworpen door architect Niek Kruisheer van Attika Amsterdam/Zutphen. Hij verdiept zich in zijn architectonische werk vooraf graag in cultuurhistorische waardevolle gebouwen die iets met het gebied te maken hebben. Zo zijn de woningen in Osseveld-West vooral geïnspireerd op Apeldoornse huisjes van architect Wegerif.

Het midden van Osseveld-West is globaal ‘omringd’ door de Anna Bijnsring. In het middengebied is de royale brink met een basisschool op de brink meteen herkenbaar. De brink wordt omringd door een eenheid van twee onder een kapwoningen + de oudere woningen aan de Veenhuizerweg. De grote platanen in een brede berm rond de brink accentueren de middenplek van Osseveld-West. Gele baksteengevels geven bovendien een warme uitstraling aan de middenplek.

Rondom ‘het centrale midden’ staan clusters van huur- en premie woningen, merendeels ontwikkeld door de 3 Apeldoornse corporaties. Van projectleider Gerk Zandberg moest Gerrit Vosselman, stedenbouwkundige, vaak horen, hoe moeilijk het was om met de corporaties tot overeenstemming te komen over de “onderlinge” verdeling van het aantal woningen als ook over de plek. In een volgende Wijkkijker zal hieraan aandacht worden besteed. Tevens is de hoop gevestigd op een interview met architect Dick Sikkes (van de gele woningen/brink).

De woningen met schilddak zijn ontworpen door Roeleveld/ Sikkes, een Haags architecten bureau. Het gekozen woningtype is kenmerkend voor grote delen van ‘oud’ Apeldoorn. In de detailuitwerking heeft het architectenduo echter een geheel eigen identiteit aan de woningen weten te geven (Haagse invloed). De oudere woningen aan de Veenhuizerweg-noordzijde zijn in het stedenbouwkundig plan ‘bewust’ gehandhaafd. De memo’s uit een ver verleden dragen mooi bij aan een gevarieerd gevelbeeld rond de brink.

Gerrit Vosselman

47


Even voorstellen, Gerard Zwerus Gerard is 71 jaar jong en studeerde in 1982 cum laude af aan de Academie van Bouwkunst in Arnhem. ”Mijn afstudeeropdracht was het ontwerpen van een stadhuis op de markt in Apeldoorn. Ik heb in de loop der jaren bij diverse architectenbureaus gewerkt. Ik werd in 1985 mede-eigenaar van MTB architecten, met vestigingen in Apeldoorn en Amsterdam.”

Het ontwerp van De Bundel Gerard Zwerus, voormalig directeur MTB Architecten, nu gepensioneerd en aan het bureau verbonden als adviseur en architect, licht toe, dat het ontwerp van OBS De Bundel aanvankelijk is gemaakt door Frans Braunstahl. Hij werkte met het oorspronkelijke ontwerp verder. Gerard: “Bij een prijsvraag in Den Haag won Frans Braunstahl de tweede prijs. Het doel was om een vernieuwend ontwerp voor een school neer te zetten. Scholen werden in die tijd volgens het ‘gangensysteem’ opgezet. Frans bedacht het ‘pleinmodel’ en dat was enorm vernieuwend! De gedachte van een centraal plein in de school heeft Frans toegepast in zijn ontwerp voor De Bundel. Ik heb zijn ontwerp verder uitgewerkt.”

“In en buiten Apeldoorn (door heel Nederland) heb ik nogal wat projecten gerealiseerd. In Apeldoorn was mijn eerste project JEJOCEMA, jeugd-en jongerencentrum in de Maten. Later deed ik veel woningbouwprojecten, particuliere woningen, bedrijfsgebouwen en ook scholen.

“Bijzonder aan De Bundel zijn zaken als de symmetrie in het ontwerp, een centrale ruimte in het midden van de school en het achterwege laten van de bekende lange gangen. Opvallend is ook dat je als bezoeker bij binnenkomst eerst onder een afdakje staat en dat je daarna via een overdekte entree de school binnenloopt. Bijzonder is ook het vele daglicht in de school, onder meer van ‘boven’. Dankzij de verhoogde ruimtes die hoger waren dan die standaard 2,43 m uit die tijd, voel je je niet ‘opgesloten’. Voorts heeft elk lokaal een speelse hoek/ruime nis erbij gekregen of een zogenaamde ronde hoek. In die tijd hoorde je regelmatig zeggen: ‘Niemand weet het entree te vinden van het Centraal Beheer gebouw’. Waarmee we wilden zeggen, dat je als bezoeker behoefte hebt aan een duidelijk gemarkeerd entree. De Bundel kreeg deze.”

Zoals ik al vertelde, de ontwerper van De Bundel is mijn voormalige collega Frans Braunstahl. Scholen waar ik aan werkte waren onder andere De Boog en De Fakkel . Ook heb ik diverse scholen verbouwd. Verder ben ik oprichter van architectuurcentrum Bouwhuis in Apeldoorn en was ik bedenker van, destijds, de Nacht van de Architectuur. Ik ben nu ook nog actief in diverse commissies die met mijn vak te maken hebben. In het verleden was ik actief in welstands- en kwaliteitscommissies en jury’s .”

De Bundel Iris Hollander, locatieleider en sinds 8 jaar docent aan OBS De Bundel vertelt waarom ze prettig werkt in het ontwerp van Frans Braunstahl en Gerard Zwerus: “Het gebouw is heel licht en mooi symmetrisch ontworpen. We hebben lokalen die nooit helemaal recht en hoekig zijn, maar allemaal een extra hoekje kennen of een zogenaamde ‘ronde hoek’, waardoor de ruimte heel speels is en ook gebruikt kan worden voor kinderen om even apart te werken. Het licht komt van meerdere invalshoeken. Het ontwerp ademt rust uit en is voor onze kinderen heel overzichtelijk. Vooral de centrale hal is multifunctioneel. We gebruiken deze voor diverse vieringen en schoolactiviteiten. 9 jaar geleden hebben we onze school uitgebreid met extra lokalen. Hier is ander materiaal voor gebruikt dan waaruit de school is opgebouwd.” Ellis Bollen werkt al vanaf het begin op OBS De Bundel. “Op 7 juni 1990 werd de eerste steen gelegd. De naam “De Bundel” werd gekozen vanuit de gedachte dat de school stond in een “schrijverswijk”. Oorspronkelijk was het de bedoeling om het

48

nieuwe schooljaar 1990/1991 te starten in een nieuw gebouw aan de Anna Bijnsring. Vermeende concentraties gif in de bouwgrond zorgden destijds voor een grote vertraging van de bouw. De verhuizing naar het nieuwe gebouw vond uiteindelijk plaats in de kerstvakantie 1990. Tot die tijd was de school gehuisvest in 2 lokalen van een mooi oud gebouw aan de Molenstraat. Directeur Elma Bouwman opende op 28 maart 1991 officieel de school. In het begin stond onze school midden in het weiland. Alleen de oorspronkelijke bebouwing aan de Veenhuizerweg stond er en verder nog niets. Rondom de school was het één grote zandbak. De vloerbedekking die destijds in de school lag, heeft het niet lang volgehouden. Rondom de school werd in korte tijd héél veel gebouwd. Het grote veld waaraan onze school ligt, gebruiken wij overigens regelmatig voor sport- en spelactiviteiten, maar ook de wijk heeft er in de afgelopen 25 jaar veel plezier van gehad. Nu is het vooral een ontmoetingsplek voor de jeugd uit onze wijk.”


Handige websites http://apeldoornsgidsencollectief.nl/ http://www.uitinapeldoorn.nl/wegerif www.attika.nl/ http://www.mtbarchitecten.nl/ https://www.architectuurcentrumbouwhuis.nl/ https://www.onbekendinnederland.nl https://www.oud-apeldoorn.nl

Gerrit: “Wat anderen in Apeldoorn (en vele duizenden bezoekers aan Centraal Beheer uit de hele wereld) wel wisten: Het NS station zou in 1966 gelijktijdig worden verplaatst naar de plek van Centraal Beheer. De entree van CB lag dus aan een station dat er nooit gekomen is. In het gebouw van CB zijn bovendien de nieuwe wegen en verkeersborden naar de stad nog lang herkenbaar geweest. Misschien nog wel? U begrijpt het al, deze wegen in het gebouw van CB zijn nooit doorgetrokken naar de verkeerslijnen van de stad!”

De juiste sfeer “De school staat inderdaad op de centrale brink. Eigenlijk is er op deze brink meer groen dan plein en heeft deze brink een mooie centrale ligging in de wijk. De school is gebouwd van betonsteen. Daar zou ik nu niet meer voor kiezen. Maar ja, veel keuze hadden we in die jaren niet... om precies te zijn hadden we de keuze uit twee soorten steen. Nu hebben wij een veel groter assortiment stenen waaruit we kunnen kiezen. Bizar was jarenlang, dat je een prachtig ontwerp kon maken, maar dat er dan extreem bezuinigd werd op het materiaal dat je nodig had om je uiteindelijke project te kunnen bouwen. Dan bleef er weinig over van het originele ontwerp. Zo’n bezuinigingsronde achteraf was voor veel ontwerpen desastreus. Toch heb ik het gevoel, als ik zo door De Bundel loop, dat je je hier heel happy kunt voelen… het gebouw is aangenaam en heeft absoluut de juiste sfeer.”

De basisschool (hoofdentree) is ontworpen door architectenbureau MTB Apeldoorn, zie interview met Gerard Zwerus

Familie Wegerif De Apeldoornse aannemers- en architectenfamilie Wegerif drukte zo’n honderd jaar geleden een stempel op de bouwkunst in Apeldoorn. Als voortrekker van de van oorsprong Engelse kunststroming Arts & Crafts heeft deze familie hier tal van woonhuizen, winkelpanden en bedrijfsruimten in Apeldoorn ontworpen en gebouwd. Veel van het werk dat door de familie Wegerif is gebouwd valt nu onder de noemer rijksmonumenten of gemeentelijke monumenten. Op deze lijst staan onder andere het voormalige Minerva-theater aan de Paslaan (gebouwd door Chris Wegerif), het Kantongerecht aan de Stationsstraat (gebouwd door Henk Wegerif) en het Parkendaal Lyceum aan de Regentesselaan (gebouwd door Henk Wegerif).

Rondleiding Iedere derde zondag van de maand (m.u.v. de zomermaanden) kun je onder begeleiding van een gids deze bijzondere geschiedenis van Apeldoorn ontdekken. Je zult letterlijk stilstaan bij de prachtige gebouwen en verrast worden door de architectonische sporen die de familie Wegerif Apeldoorn heeft nagelaten.

Gerard: “Regelmatig krijg ik de vraag waarom ik architect ben geworden. Het vermogen om iets te bedenken waar je later ook nog doorheen kunt lopen, heeft mij altijd gefascineerd. Ik wilde nooit een experiment over de ruggen van de uiteindelijke bewoners of gebruikers opzetten. Mijn ontwerpen moesten aansluiten bij de vraag en tegemoetkomen aan de behoefte van de eindgebruikers.”

Meld je aan via aanmeldingen@coda-apeldoorn.nl onder vermelding van ‘Wandelend langs Wegerif’.

49


Niek schrijft aan de redactie: “Het was een bijzondere ervaring. Vooral leuk om te merken dat de bewoners, soms nog van het eerste uur (!) zo trots zijn op hun huizen!”

Het Apeldoornse huuske

Op ‘huuske’ bezoek

Niek Kruisheer kijkt terug op zijn ‘eerste ontwerp’: “Mijn eerste opdracht kreeg ik van Frank van Berlo. Op zoek naar inspiratie kwam ik terecht bij het beeld dat ik zelf had van ‘typisch Apeldoorns’. Dit waren de huisjes die je ook veel zag aan de Westkant van Apeldoorn. Ik ben opgegroeid in Assel en ik fietste altijd via Hoog Soeren naar mijn school in Apeldoorn. De entreeroute via Apeldoorn West was mede bepalend voor mijn beeld van ‘typisch Apeldoorn’. Mijn inspiratie ligt letterlijk op eigen, Apeldoornse bodem. De woningen die Chris en Henk Wegerif hebben ontworpen in de 19de eeuw o.a. aan de Mariastraat en de Nieuwe Brinklaan, hebben mij eveneens geïnspireerd. Het begrip van Apeldoornse huuskes komt van Harry Vos, ooit stedenbouwkundige in Apeldoorn en collega van Gerrit Vosselman.”

Na een warme ontvangst op basisschool De Bundel, brengen we een bezoek aan maar liefst drie van Niek zijn huuskes. Bij Hilly en Jaap Van de Veen, ‘bewoners van het eerste uur aan de Anna Bijnsring’, mogen wij even binnen komen kijken. Hilly en Jaap woonden 20 jaar met hun gezin in De Maten toen zij naar Osseveld-West verhuisden. Hun nieuwe woning bood alles wat zij zochten: licht en ruimte. Wat ons gezelschap unaniem meteen opvalt, is het prachtige glas in lood paneel dat achter het grote raam is geplaatst. Jaap heeft dit paneel eigenhandig ontworpen en gemaakt. Niek: “Oorspronkelijk was

Even voorstellen, Niek Kruisheer

“Ik werk op vele manieren, afhankelijk van de context van de opgave. Daarmee bedoel ik zowel de ruimtelijke als de culturele context. Aansluiten bij een specifieke lokale traditie is naar mijn overtuiging een goede manier om de band tussen de mensen en de gebouwde omgeving te versterken en zo bij te dragen aan plezier in het dagelijks leven. Fijn om te merken dat dat in Osseveld-West is gelukt.”

Als student was Niek bestuurslid van de studievereniging Stylos, redacteur van en auteur in het tijdschrift OASE en studentassistent in het vakgebied functionele analyse. Tot 1992 was hij redacteur van vaktijdschrift BouwWereld en vervolgens werkte hij als freelance ontwerper voor verschillende architectenbureaus, waaronder VillaNova Rotterdam en Min 2 Producties te Bergen.

Niek Kruisheer noemt de Apeldoornse familie Wegerif, als één van zijn inspiratiebronnen. Hier leest u meer over deze bijzondere familie. Wilt u meer weten? Sluit u dan aan bij één van de rondleidingen die het Apeldoorns Gidsen Collectief organiseert langs de Wegerifgebouwen.

In 1993 vestigt Niek zich met een eerste opdracht via de Europan prijsvraag als zelfstandig architect in Zutphen. In 1997 begint hij met Géke de Wilde KdW Architecten BNA. In 1999 is hij medeoprichter van Attika Architekten. Van 2009 tot 2014 is hij lid van de commissie ruimtelijke kwaliteit Deventer en bestuurslid van het cultureel centrum de Hanzehof in Zutphen.

Symmetrisch “De Apeldoonse huuskes zijn symmetrisch en vaak voorzien van hoge luiken. Dit beeld heb ik gebruikt bij het ontwerp van mijn moderne versie van deze huuskes. De kavels die hiervoor in Osseveld-West beschikbaar waren, waren breed en ondiep. Om die reden heb ik besloten om de woningen in de breedte neer te zetten. Hier kwamen nog extra opties bij, waarvoor bewoners konden kiezen, zoals een serre of een veranda aan het huis. Elk huuske kreeg een dubbele voordeur, wat je maar weinig zag in nieuwbouw en overigens nog steeds weinig tegenkomt. De louvre luiken kunnen ook worden gesloten, bijvoorbeeld bij slecht weer of kou. Heel handig. De voordeur is voorzien van een ronde ‘patrijspoort’ met in de andere deur een maanvormige spiegel. Deze spiegel is een verwijzing naar een ontwerp van Chris Wegerif genoemd ‘De Halve Maan’. Uiteindelijk zijn er 6 van deze huuskes gebouwd, vier aan de Anna Bijnsring en 2 aan de Veenhuizerweg.”

Sinds 1997 is Niek mede-initiatiefnemer van de Groep Zutphense Bouwers, waarin architecten en lokale aannemers samenwerken. De GZB ontwikkelt woningen zonder ontwikkelaar. In dat verband is Niek architect en risicodragend initiatiefnemer van onder meer de waterrandwoningen te Zutphen. Sinds 2014 is Niek samen met Géke de Wilde deelnemer in het innovatiegilde Pakhuis Noorderhaven dat zich richt op duurzame technologie. In dat verband wordt één van de waterrandwoningen uitgevoerd als cleantech woning: een 0-energiewoning waarin vergaand rekening is gehouden met een gezond binnenmilieu.

50


Huuske nummer drie

het ook mijn bedoeling om op deze plek achter het raam glas in lood te plaatsen, maar door de bezuinigingen achteraf, is dit destijds uit het ontwerp gehaald. Leuk om te zien dat deze bewoner dit eigenhandig alsnog heeft ingebracht.”

Ons derde huuskebezoek brengen we aan de familie Pattipeilohy-Van Beek, aan Hester en Martijn met hun drie jonge kinderen. Hun huuske staat aan de Veenhuizerweg. Vanwege de kavel, is het huis met de smalle kant richting de straat gezet en zijn de louvre luiken ook aan de straatzijde geplaatst.

Binnen is de verrassing nog groter, wanneer het Niek opvalt, dat het hele trappenhuis is aangepast. Jaap heeft een prachtige trap gemaakt en een bijpassende vide van waar je het kleurenspel door het glas in lood nog beter kunt zien. Hilly vertelt enthousiast over het huis, de prachtige lichtinval, de fijne tuin, de ruimte die het huis biedt en de aanpassingen die zij eigenhandig hebben aangebracht. Mevrouw Van de Veen: “Wij zijn hier heel erg blij mee. Het mooie licht en de fijne ligging bevallen ons na 25 jaar wonen in Niek zijn huuske nog steeds.”

Hester: “Wij woonden aan De Ontvangst in Osseveld-Oost. Wij keken regelmatig op Funda, op zoek naar een grotere woning. Bij toeval keken we naar een andere categorie woningen en daar kwam dit huis naar voren! We hebben meteen contact gezocht met de bewoners. Er stond nog geen te koop-bordje in de tuin, dus we waren op tijd. Gelukkig was de woningmarkt ruim een jaar geleden nog niet zo gespannen als dat deze nu is, want we hebben onze tijd genomen om een paar keer te gaan kijken.

Niek: “Het leuke aan deze opdracht was, dat er bestaande bouw was en dat wij architecten op de tussenliggende kavels nieuwbouw moesten plaatsen. Osseveld-West had een verleden, een verhaal, de wijk bestond al, maar Osseveld-West was nog geen dorp. De architecten mogen meehelpen bij het bedenken van de toekomst.”

Met veel klussen, verven en schilderen, vloertjes leggen en nog meer schilderen, heeft ons huis een grote metamorfose ondergaan. Zo hebben we op de zolder een extra kamer gemaakt, omdat we onze oudste dochter graag een eigen kamer wilden geven. Hier willen we blijven, hier is voor iedereen ruimte, hebben we een heerlijke tuin en zijn de scholen en de voorzieningen vlakbij.

Huuske nummer twee

Ja, het is goed wonen in de Apeldoornse huuskes van Niek Kruisheer.

Wout en Carina Evertse wonen naast Hilly en Jaap Van de Veen en ook zij laten trots en tevreden hun huuske zien. Wout en Carina woonden eerst in de binnenstad. Carina belde hem destijds met het goede nieuws, dat ze een huis had gekocht. Van de aankoop hebben ze nooit spijt gehad: “Het huis is ruim, licht en heeft een goede ligging en een ruime tuin. Inmiddels telt het gezin vier gezinsleden. Onze beide dochters Michelle en Yvette zijn hier geboren. Wij hebben de deur naar de woonkamer opgeheven, zodat je meer ruimte krijgt om te wonen. Ons huis is dus niet meer helemaal symmetrisch.” Op het kookeiland ligt een map vol herinneringen, opengeslagen op een krantenartikel uit de Stentor, datum 8 juni 1995. Niek is merkbaar verrast bij het zien van dit stukje bewaard gebleven geschiedenis. Niek: “Apeldoorners wilden aanvankelijk geen typisch Apeldoornse huuskes. Apeldoorn had immers ambitie, Apeldoorn wilde een stad worden. En ik… ik had juist veel meer gevoel bij de oudere bouwstijl, bij woningen en gebouwen zoals de familie Wegerif ontwierp.” In één van de kaders leest u meer over de Apeldoornse aannemers-architecten familie Wegerif.

51


52


60 jaar bij elkaar Maandag 2 april, op tweede paasdag, was het feest voor Hendrik van der Zanden (1931) en Anneke Doorman (1937), want op deze dag waren zij 60 jaar getrouwd!

Tekst: Wendy Le Griep Foto’s: Wendy Le Griep

vlecht nog steeds eigenhandig op ambachtelijke wijze rieten korven, die hij voor eigen gebruik maar ook voor derden maakt. Een mooie vrijetijdsbesteding, die hij ontspannen vanuit de oude schaapskooi uitoefent. Zoveel volkeren als toen heeft hij nu niet meer. Maar de bijen zoemen nog steeds tevreden door de boomgaard. De boomgaard biedt ruimte aan zeker 20 verschillende appelrassen…

Hendrik en Anneke zijn ‘echte Apeldoorners’, geboren en getogen op Apeldoornse bodem. Hendrik groeit op in de kalvermesterij van zijn vader aan de Veenhuizerweg en Anneke groeit op aan de Paul Krugerstraat in Apeldoorn centrum. In de jaren ‘50 van de vorige eeuw ontmoetten zij elkaar, in een etablissement aan de Korenstraat, waar Anneke in de bediening werkte.

De wijk groeide verder en kwam steeds dichterbij, net als de A50. Door goede isolatie merk je binnen overigens niets van het verkeer. Buurtbewoners komen soms eieren kopen bij Hendrik of een potje honing. Hondenbezitters lopen dagelijks langs het terrein en weten niet beter of de idyllische boerderij heeft er altijd al gestaan. Een mooi plekje aan de rand van onze wijk. Hendrik en Anneke hopen hier nog lang te kunnen blijven wonen.

Ze startten hun huwelijk in Orden, waarvandaan ze na 12,5 jaar verhuisden naar de Reigersweg, vervolgens gingen ze naar de Deventerstraat. Toen gingen ze voor 2 jaar naar Hengelo om weer terug te keren aan de Chamavenlaan in Apeldoorn. De kinderen groeiden op en gingen in Apeldoorn naar school. Het was op het 12,5 jaar huwelijksfeest van Hendriks broer, dat zij hoorden dat de oude boerderij aan (destijds nog de Lupineweg 57, de huidige Noorderhoogte 33) de rand van Apeldoorn vrij zou komen. Hendrik: “Ik kende de bewoners en ik kende bijna iedereen die aan die kant van Apeldoorn woonde. Ik had er immers lange tijd gewoond. De A50 lag er nog niet en de geluidswal al evenmin… het land lag open en we liepen zo naar het bos. Omdat onze kinderen klaar waren met de middelbare school wilden wij wel verhuizen. Het leek ons wel wat om hier te gaan wonen. We begonnen met schapen, weet ik nog, maar die bleven maar lammeren. Dat was behoorlijk arbeidsintensief.” De oude boerderij bleek behoorlijk vervallen te zijn en een flinke brand richtte een hoop extra schade aan. Dat betekende voor Hendrik en Anneke veel klussen en renoveren. Nu wonen ze alweer 35 jaar in de oude boerderij. Hendrik breidde al snel zijn nieuwe hobby uit: imkeren. Op zijn top had hij zelfs 40 volkeren, die deels op de hei stonden. Hij

53


welzijn activiteiten

dagbesteding

thuis(zorg)

alarmering

maaltijden

wonen

klussendienst

huishoudelijke hulp

Fortlaan 47 7325 ZE Apeldoorn

Talma Borgh biedt naast de persoonlijke zorg in het woonzorgcentrum ook persoonlijke verzorging, verpleging, huishoudelijke hulp, klussendienst en maaltijden bij u aan huis. Talma Thuis biedt de diensten in de wijken Osseveld, Woudhuis en Welgelegen.

T (055) 368 36 83 info@talma-borgh.nl www.talma-borgh.nl

Werken en leren bij Talma Borgh? Kijk op onze website voor vacatures of bel ons!


Tekst: Gert-Jan Tamboer en Roely Smit in samenwerking met Lieke Kruk, Anne Westerweel, Eline Meuleman, Carola Wentink en Liesbeth Brand Foto’s: Herma Oosterloo-de Jong, Roely Smit,Wendy Le Griep en Talma Borgh

Open Dag Talma Borgh Talma Borgh, het woonzorgcentrum in onze wijk, heeft elk jaar op de 3e zaterdag van de maand een open dag. Dit jaar was dat op zaterdag 17 maart 2018. De open dag sluit de week van de zorg en welzijn af. De open dag is een dag dat de zorg in de picture wordt gezet en meer bekendheid hoopt te krijgen. Zorg waar we allemaal, vroeg of laat mee te maken krijgen. Zorg, die de laatste jaren veel in het nieuws is en gebukt gaat onder grote bezuinigingen. Zorg, die mensen weer blij maakt. Zorg, die wordt gegeven door zeer gedreven, gemotiveerde en gepassioneerde mensen.

Informatiepunt ouderen Talma Borgh is het informatiepunt voor ouderen in onze wijk. Je kunt hier terecht met allerlei vragen over zorg, vervoer, wat is er te doen in de ontmoetingspunten en ook is er hulp bij het invullen van formulieren. Elke maandagochtend is dit informatiepunt open. Loopt u gerust eens binnen!

In 2017 hebben we in de Wijkkijker ook geschreven over de open dag. Toen hebben we voornamelijk medewerkers aan het woord gelaten en een paar bewoners. In dat artikel kan je alles lezen over de organisatie, wat Talma Borgh allemaal doet en hoe het er is om te wonen. In dit artikel komen voornamelijk de bezoekers aan het woord, die de open dag bezoeken.

De bezoekers Vol verwachting, maar ook een beetje gespannen, staan de bewoners en personeelsleden ’s ochtends al klaar om de eerste bezoekers te ontvangen. Zal er wel iemand komen nu het buiten zó koud is? We willen graag weten waarom mensen op deze dag de gevoelstemperatuur van minus 13 trotseren om naar de open dag te komen. Officieel is het één keer per jaar open dag. Maar eigenlijk is het elke dag open dag bij Talma Borgh!

55


De dames van…. De dames van de ontvangst,1) Nellie Teerds en Geke Daniels, heten alle bezoekers welkom en verwijzen de bezoekers door naar de koffiekamer waar een kopje koffie/thee kan worden gedronken en er gelegenheid is om met verschillende personeelsleden te spreken. Ook starten hier de rondleidingen. Nellie is overdag bezig met het verrichten van zorg aan de bewoners en Geke met scholing en opleidingen. De dames geven aan dat er een behoorlijke aanloop is ondanks het koude weer. Om 12 uur -twee uur na de opening- zijn er toch al ruim 100 bezoekers in huis of al weer vertrokken. “De meeste mensen komen om de appartementen te bekijken en een beeld krijgen hoe het is om te wonen in Talma Borgh. Ook zijn er bezoekers geweest die willen kennismaken met de zorg voor een opleiding of om hier te werken.”

Nellie en Geke

Niet achter de kassa Wat deden u en ik in onze vrije tijd naast onze studie? De kans is groot dat we kranten aan het bezorgen waren of de vakken aan het vullen of achter de kassa bij een supermarkt zaten, om een zakcentje bij te verdienen. Dat het ook anders kan vertellen Anne Westerweel en Eline Meuleman. Twee studenten, die in hetzelfde studentenhuis wonen in Nijmegen en allebei uit Apeldoorn komen. Anne studeert fysiotherapie en Eline bestuurskunde. Waarom ga je in je kostbare vrij tijd vrijwilligerswerk doen vraagt de verslaggever zich af. Eline en Anne (beiden 18 jaar) geven het volgende aan: “Het geeft voldoening om in je vrije tijd te werken met ouderen. Het is belangrijk om te leren omgaan met ouderen. Tijdens ons toekomstige werk kan het helpen als we hier ervaring mee hebben. Los hiervan is het natuurlijk ook leuk om iets te kunnen betekenen voor je medemens. Achter de kassa bij AH leer je niet zoveel over ouderen als hier.” Eline kent Talma Borgh van haar Maatschappelijke Stage. “Ik was werkzaam op de dagbesteding en we deden bingo en aten kroketten.”

Eline, Anne en Carola

Leuke dag! Dag met invulling! Het motto van de directeur Pieter van der Hoek is: “Leuke dag! Dag met invulling!”. Dit motto is ook van toepassing op het vrijwilligerswerk. Carola Wentink, vrijwilligerscoördinator, geeft aan: “We zijn met 118 vrijwilligers actief om de bewoners van Talma Borgh een leuke dag te geven. Een dag die met plezierige dingen wordt ingevuld. We hebben veel soorten vrijwilligerswerk, bijvoorbeeld: koffie schenken, activiteiten begeleiden of helpen in de dagbesteding. We kijken bij een vrijwilliger altijd naar de talenten die iemand heeft. Als de talenten niet direct aansluiten op het werk dan creëren we werk. Leuk voorbeeld van vandaag is dat Eline pianoles geeft. We hebben daar geen activiteit voor, maar het is natuurlijk hartstikke leuk als Eline met bewoners piano gaat spelen of op een andere manier muziek gaat maken. Of dat Anne gezien haar fysiotherapie-opleiding met bewoners oefeningen gaat doen. Er is veel vrijheid om zelf invulling te geven. Heel gaaf dat zulke jonge mensen vrijwilligerswerk doen. Bewoners krijgen hele andere gesprekken dan met mensen van hun eigen generatie. Bewoners genieten hiervan!” Zo vraagt Anne of ze keer met een paar bewoners naar Paleis het Loo kan. Carola vertelt: “Je kunt je inzet voor een groot deel zelf bepalen en voor een bezoek aan Paleis het Loo kunnen we kijken of dat te regelen valt.”

Familie Tigelaar

Snuffelen De verslaggeefster spreekt een meisje, dat in HAVO 2 zit en hier samen met haar moeder is. Zij zoekt een snuffelstage en moeder kijkt rond om te zien of hier ook een geschikte woonplek voor oma is. Opa verblijft inmiddels in een verpleeghuis, omdat hij dementerend is. Door de bezoekjes aan opa is ze geïnteresseerd geraakt in de zorg en hoopt ze dat ze hier mag gaan snuffelen.

8 vrouwen op 1 man Familie Tigelaar van de Groene Weide komt ook op bezoek. Mevrouw Tigelaar vertelt: “We zijn nu 82 en 80 jaar en worden een dagje ouder. We hebben nu een paar uur per week huishoudelijk hulp van Talma

56


Handige adressen http://talma-borgh.nl/ http://weekvanzorgenwelzijn.nl/ https://www.nldoet.nl/

Vrijwilligerswerk bij Talma Borgh 055-3683683 toestel 859 cwentink@talma-borgh.nl

Borgh. Hoe lang we op ons zelf kunnen blijven wonen weet je natuurlijk niet. Maar als zelfstandig wonen niet meer kan willen we graag naar Talma Borgh. Talma Borgh ligt vlakbij het station en per trein kan je overal komen. We komen vandaag kijken hoe het is.” Meneer Tigelaar vertelt: “Op 84 jarige leeftijd zijn er 8 vrouwen op 1 man. En er komt een tijd dat we naar een woonzorgcentrum moeten. Het mooie is dan: Als je alleen bent ben je niet alleen!”

Nieuwe huiskamer Zelfs bekenden komen op bezoek. Een vrijwilligster die al 16 jaar vrijwilligerswerk doet zoals koffie schenken en bloemschikken, komt met haar man langs. Ze zegt: “Ik heb het hele pand nog niet gezien en ook de nieuwe huiskamer nog niet. Dat wil ik nu weleens zien.” Haar man vult aan: “Nu wil ik hier nog niet wonen. We wonen nog mooi en zelfstandig in de woongemeenschap in Osseveld-Oost.”

Werk voor de kapster? De huiskapster van Talma Borgh heet Mieke. “Het is erg leuk werk. Je maakt een praatje en bewoners krijgen aandacht. Kenmerkend voor de klanten is dat er nog regelmatig permanent wordt gezet en er weinig wordt gekleurd. Je maakt hele leuke dingen mee. Ik laat regelmatig een kopje vallen en de volgende dag wordt er dan een ander kopje door een bewoonster gebracht. Of die keren dat ik een taartje krijg, omdat er iemand jarig is. Erg leuk!” Een bezoekster, die de kapsalon binnenkomt en niet geknipt wil worden is Petra Knoppert. “Ik woon sinds een paar maanden in de wijk en ben zelf kapster van beroep. Ja, je moet dan altijd even een salon inlopen! Ik zoek parttime werk en ben hier op de open dag om te zien of ik hier kan werken.”

Kapster Mieke

Rondleidingen

vooral het Cruyff Court. Ook hij vindt dat hij de mooiste woonplek heeft. “Vroeger zat ik in het jeugdbestuur van de voetbalvereniging. Wat is er dan mooier om de jeugd dagelijks te zien voetballen.” Ook zelf is hij nog actief. Elke vrijdagmiddag speelt hij koersbal in de binnentuin en doet hij mee aan allerlei andere dagactiviteiten. Weer een andere bewoner biljart zeker 4x in de week. De levendigheid in en om Talma Borgh wordt door iedereen, die ik spreek, als aangenaam ervaren. En wat is het toch prettig dat je de zorg zo dichtbij de hand hebt.

Er worden de hele dag door rondleidingen gegeven door enthousiaste personeelsleden. Opvallend is dat we alleen maar positieve verhalen horen. In de verschillende bouwdelen A (volledige verzorging aan de Fortlaan), B en C en in de Woudstaete aan de Ravelijn hebben bewoners hun huis opengesteld. Mensen wonen hier van zelfstandig tot met alle benodigde zorg, die ze kunnen verkrijgen van het woonzorgcentrum. Een mevrouw die hier al 18 jaar woont zegt: “Ik heb hier het mooiste stekkie.” Ze woont tegenover de kindercrèche en de school, waar altijd vertier is. Ze geniet daarvan. “Uit mezelf ga ik hier niet meer weg; ze moeten me hier wegdragen”, zegt ze stellig, maar met een lach om de mond.

Wervingsdag Geke Daniels, de opleidingscoördinator zegt: “Het is leuk om in de zorg te werken, het contact dat je hebt met mensen en vooral om oudere mensen te helpen. Het werk geeft voldoening.” Talma Borgh verzorgt ook opleidingstrajecten. Er is een Beroeps Begeleidende Leerweg (BBL). BBL leidt mensen op tot verzorgende. Ook is er een Beroeps Opleidende Leerweg (BOL). BOL is gericht op stagiaires, die bij Talma Borgh het vak kunnen leren en zich zo een beeld kunnen vormen van werken in de zorg. Geke zegt “dat het afgelopen jaar lastig was om personeel te krijgen. Het was voor het eerst sinds hele lange tijd dat we moesten werven. Afgelopen week was er een wervingsdag georganiseerd door het UWV en Scholengemeenschap Aventus om interesse te kweken bij studenten om te komen werken in de zorg. Er waren ruim honderd aanmeldingen.”

Slak Een bewoonster die veel creatief werk in huis heeft staan en hangen geeft aan dat ze dit zelf allemaal heeft gemaakt, maar doordat ze steeds slechter is gaan zien, kan ze dit niet meer. Wel heeft ze nog plezier in het leven. “Als je maar leuk met elkaar omgaat. Overal is wel eens wat, maar als je op elke slak zout legt, heb je op den duur geen slak meer over.” Ze nodigt iedereen uit om haar appartement te bekijken, ze houdt van gezelligheid. Bewonderenswaardig om te zien hoe gastvrij deze hoogbejaarde dame is. Een bewoner, die hier nu al weer 7 jaar woont, geniet ook elke dag weer van het uitzicht op het station, Het Bolwerk, de school, maar

57


Pedagogiek en zorg? Omscholen! Op de open dag komen ook mensen die Geke heeft ontmoet op de wervingsdag van half maart. Lieke Kruk woont in Apeldoorn zuid en heeft interesse om te werken in de zorg. Lieke vertelt het volgende: “Ik ben pedagogisch medewerker en wil nu graag in de zorg gaan werken. In de pedagogiek is momenteel niet zoveel werk. Ik wil graag in de zorg werken, omdat je met en voor mensen werkt. Ik kom naar de open dag om te kijken of mijn eerste indruk die ik kreeg op de wervingsdag klopt. De indruk die ik kreeg is dat Talma Borgh modern oogt en er verschillende soorten zorgmogelijkheden (intramuraal en extramuraal) zijn om in te werken en stage in te lopen. Het allerbelangrijkste was het enthousiasme van de Talma Borgh collega’s op de open dag. Dat was nog meer een reden om te komen naar de open dag vandaag.”

Lieke Kruk

3

Herintreden Een bezoekster heeft goede berichten gehoord over Talma Borgh en komt eens kijken. “Ik heb altijd gewerkt in een verpleeghuis en er was best veel stress. 10 jaar ben ik eruit en ik kom vandaag eens kijken of ik weer wat kan gaan doen in de zorg.”

Deelnemen aan activiteiten Familie Kooi brengt ook een bezoekje. Meneer Kooi zegt: “Elke dag kom ik voorbij Talma Borgh. Ik woon sinds 1995 aan de Zutphensestraat en werk aan de Fauststraat. Ook stem ik hier natuurlijk! Als het nodig is wil ik in de toekomst graag naar Talma Borgh. Ik weet nu niet de reden. Maar het is wel belangrijk dat het woonzorgcentrum goed aansluit en kan omgaan met het mogelijke probleem om hier te gaan wonen. Bijvoorbeeld: als ik met een rollator moet lopen is het belangrijk dat er genoeg ruimte is. Verder is de sfeer erg belangrijk. Vandaag kom ik eens kijken hoe de sfeer is en hoe het is opgezet. Mijn vrouw komt kijken of ze kan deelnemen aan de schilderactiviteiten.”

Familie Kooi

vond ik de gastvrijheid van zowel de bewoners als het personeel hartverwarmend. Het geeft een thuisgevoel.” Verslaggever Gert Jan van de Wijkkijker zegt: “Dit keer begon de dag voor ons op een terrein waar de open dag bezoekers niet komen, namelijk het personeelsrestaurant. Kopje koffie gedronken en een paaseitje gegeten. Voor mij een teken dat de gastvrijheid bij Talma Borgh groot is. Alle personeelsleden die ik heb gesproken zijn zeer gedreven, enthousiast en vakbekwaam, voor zover ik dat met mijn niet-zorgachtergrond kan beoordelen.” Liesbeth Brand, hoofd zorg, vertelt: “Wij kijken terug op een geslaagde open huisdag: veel enthousiaste kijkers hebben we mogen begroeten en daarnaast zijn er nog diverse mensen geweest die op zoek zijn naar werk in de zorg. Al met al hebben we 160 mensen ontvangen op deze dag. Dat is heel veel en meer dan de helft meer dan in andere jaren. Hier zijn we natuurlijk erg blij mee!”

Indruk De bezoekers gaan weg met over het algemeen een goed gevoel. Nellie en Geke geven aan dat “de bezoekers het een mooi en groot zorgcentrum vinden. Een zorgcentrum waar veel mogelijk is. Bezoekers hebben een goede indruk gekregen.” Lieke, het mogelijke nieuwe personeelslid, vertelt: Talma Borgh is erg afwisselend qua verschillende onderdelen van zorg. Ik heb zelf bewoners gesproken en ben erg enthousiast!” De verslaggever vraagt hoe ze Talma Borgh omschrijft. Lieke zegt: “Talma Borgh is warmte, gezelligheid en rust!”

Het woonzorgcentrum van de wijk Als wijkbewoners weten we niet wat er allemaal gebeurt in een woonzorgcentrum. “Zo waren er begin maart tijdens NLDoet schoolkinderen van groep 8, die vrijwilligerswerk kwamen doen en kennis maakten met de bewoners. Ook de vele activiteiten, die in feite voor iedereen toegankelijk zijn, zijn niet bij iedereen bekend”, geeft hoofd zorg Liesbeth Brand aan. “Daarom gaan personeelsleden en bezoekers van Talma Borgh elke Wijkkijker iets vertellen over dingen die er gebeuren en mogelijk interessant zijn voor u, de wijkbewoner. Uiteindelijk is Talma Borgh het woonzorgcentrum van de wijken Het Woudhuis, Osseveld-Oost en Osseveld-West.”

De indruk van de verslaggeefster van de Wijkkijker Roely: “Ik was helemaal verbaasd over de appartementen met veel leefruimte. Verder

Cijfers -­ ­­­-

18 november 1998 is Talma Borgh aan de Fortlaan 47 geopend Er wonen 248 mensen Er zijn 210 appartementen Bij Talma Borgh werken 345 mensen voor de bewoners, waarvan 210 medewerkers (dit zijn 103 fulltime functies) en 135 vrijwilligers ­- Er zijn nog regelmatig vacatures voor vrijwilligerswerk ­- Het gemiddelde waarderingscijfer dat bewoners, cliënten en vertegenwoordigers geven is 8.3 (onderzoek najaar 2015)

58


De tuin van Talma Borgh Iedereen die wel eens een kijkje heeft genomen bij Talma Borgh, weet hoe mooi en goed verzorgd de tuin er altijd bij ligt. Dit is het werk van bewoner én vrijwilliger, de heer Scheijbeler (82 jaar). Tien jaar geleden is hij samen met zijn vrouw in Talma Borgh komen wonen, met als uitzicht de grote tuin voor de deur. Toen de heer Scheijbeler vroeg of hij zijn grote tuinbakken van zijn huis uit Hoenderloo mee mocht nemen naar Talma Borgh, was meteen duidelijk waar zijn passie lag. Ook niet

Tekst: Talma Borgh Foto’s: Herma Oosterloo-de Jong

verwonderlijk als je altijd in de glastuinbouw en fruitteelt hebt gewerkt en 24 jaar een eigen tuincentrum hebt gehad.

Ondertussen zijn we 15.000 bloembollen verder en werkt hij nog steeds met veel plezier in de tuin.

Hij had zijn afleiding en “dagbesteding” dus snel gevonden, tot genoegen van bewoners en medewerkers. Naast vaste planten, struiken en bloembollen staan er ook enkele appelbomen. De bloesem begint al te groeien en dat levert in het najaar weer heerlijke appels op. Mocht het gaan lukken met de aardbeienplantjes, dan kunnen we die van de zomer ook gaan proeven.

De seizoenen zijn prachtig en elke dag maakt hij even een rondje om te kijken hoe alles er bij staat. Momenteel staan er veel narcissen in de tuin en worden de terrasbakken binnenkort weer voorzien van mooie zomerse planten.

NLdoet op Talma Borgh

Nieuw in Talma Borgh

Op vrijdag 9 maart kwamen 32 leerlingen van basisschool Het Woudhuis hulp bieden bij woonzorgcentrum Talma Borgh, in het kader van NLdoet. We hebben de kinderen allereerst ontvangen in de hal, met drinken en wat lekkers. Daarna zijn ze in kleine groepen verdeeld. Ze konden daardoor kennismaken met de verschillende afdelingen en taken binnen Talma Borgh.

Als wijkbewoner kent u Talma Borgh of woont er zelfs. Op 1 oktober 2017 begon de ‘warme overdracht’ met mijn voorganger. Sinds 1 december mag ik directeur-bestuurder zijn van deze prachtige organisatie. Ik ben Pieter van der Hoek, net 50 jaar. Getrouwd en vader van 2 kinderen. Wij wonen in Leusden.

Zo heeft een viertal kinderen de gangen schoongemaakt. In de dagbesteding hebben de kinderen meegedaan met de gymnastiek. Dit zorgde voor een heel andere dynamiek. Bezoekers van de dagbesteding en de kinderen hebben hier samen veel plezier aan beleefd. Er waren mooie gesprekken tussen de kinderen en onze bewoners in de verschillende huiskamers. Waarbij ondanks het generatieverschil toch overeenkomsten bleken te zijn in de beleving van kind-zijn.

Ruim 30 jaar geleden ben ik begonnen met werken in de zorg. Van oorsprong ben ik dus broeder. Elk mens heeft het nodig om gezien en gehoord te worden. Ik vind dat mensen vooral een leuke dag moeten hebben, leuk in de zin van persoonlijke aandacht, lekker eten & drinken en goede zorg. Een cliënte van ons zei mij een tijdje terug: ‘Het wordt niet meer beter.’

De kinderen waren zo enthousiast dat dit initiatief een gevolg gaat krijgen. Binnenkort is er een gesprek tussen de docente en de vrijwilliger coördinator om te bespreken hoe we dit gaan invullen.

Daar zit volgens mij de kern. Oudere mensen die in Talma Borgh wonen of thuis ondersteuning en hulp van ons krijgen, kunnen niet meer alles zelf. Veel van hun klachten kunnen we niet oplossen, maar misschien wat lichter maken door te werken aan die leuke dag!

Carola Wentink Vrijwilliger coördinator cwentink@talma-borgh.nl

59


Het Woudhuis Een school in beweging

ICT in het onderwijs

Het Woudhuis is de openbare basisschool aan de Ravelijn. Sinds 1 april is Roel Oost de nieuwe directeur. Roel is een ervaren schooldirecteur, die in Deventer, Curaçao en Gorssel heeft gewerkt. Het Woudhuis ‘past hem als een jas’. “Het is een overzichtelijke school met betrokken ouders en leerkrachten. En een school die staat voor goede opbrengsten en sfeer. Ik was overigens blij verrast dat op Het Woudhuis alle leerlingen, óók de kleuters, gym krijgen van een vakdocent gym”, aldus Roel Oost.

“Goed onderwijs betekent vooruitkijken”, zegt Roel Oost. “Digitalisering biedt kansen om kinderen eigentijds, aantrekkelijk en gepersonaliseerd onderwijs te bieden.” Vanaf half mei beschikt de school in alle lokalen over de meest moderne touchscreens; de digitale schoolborden met beamers worden allemaal vervangen.

Vernieuwing op Het Woudhuis “Het komende jaar staat in het teken van een aantal vernieuwingen” zegt Roel Oost. “We starten het komende schooljaar met het model VierKeerWijzer. Dat biedt een breed scala aan wereldoriëntatie-thema’s voor alle groepen. In de onderbouw zijn de thema’s vakoverstijgend en in de hogere groepen is een indeling in de vakgebieden geschiedenis, aardrijkskunde en natuur. Vakken als techniek, actief burgerschap, handvaardigheid, sociale redzaamheid, dramatische expressie etc. ziet

Het Woudhuis niet als aparte vakken. “Juist deze vakken zijn geschikt om geïntegreerd te worden in de thema’s”.

Nieuw meubilair Het Woudhuis krijgt wat betreft de inrichting en de entree een complete metamorfose. Nieuw meubilair, meer comfort, frisse kleuren en ruimtes voor samenwerken, chillen en stilte.

Massagepraktijk Ekeni Massagepraktijk Ekeni Ineke van de Vosse Woudhuizerallee 156 Apeldoorn 06-81496488

Triggerpointcoach Samen leren hoe je de triggerpoints kan masseren zodat jij je eigen klachten kan oplossen. Littekenfysio Heeft u ooit in uw leven een (kijk) operatie ondergaan aan bijvoorbeeld uw blinde darm, een knieoperatie of heeft u een keizersnee gehad dan kan het zijn dat u last hebt van pijn veroorzaakt door verkleefd bindweefsel en de verkleving van spieren rond het litteken. Sportmasseur Sportmassage zorgt ervoor dat de spieren in het lichaam in conditie blijven en snel herstellen na inspanning. Tevens kan een massage blessures voorkomen.

praktijkekeni.nl massagepraktijkekeni@vandevosse.eu

Om leerlingdevices flexibel in de school te kunnen inzetten is gekozen voor mobiele devices. De vaste pc verdwijnt. Roel Oost: “Na de zomervakantie starten we met Chromebooks in groep 4 t/m 8 en iPads voor de jongste leerlingen. De software sluit aan bij de methode waarmee we werken en dus ook bij de instructie van de leerkracht. Hoe boeiend of makkelijk digitale middelen ook zijn, de leerkracht blijft de bron van inspiratie voor de kinderen en de bepalende factor in hun leerresultaat.” Kennismaken? Kijk op www.obshetwoudhuis.nl bel (055 360 27 11) of mail woudhuis@leerplein055.nl


Hoeperdepoep ligt op de stoep

Nieuws van OBS De Bundel

Protest hoopje

Op zaterdag 7 april was het een drukte van belang op het schoolplein van OBS De Bundel aan de Anna Bijnsring. Ouders en leerlingen verzamelden zich al vroeg op deze zaterdag. Best ongewoon voor een dag in het weekend wanneer er geen school is dat het schoolplein zo vol stroomt. Wat was er aan de hand?

Ik heb mezelf zo voorgenomen om vooral niet een column over hondenpoep te schrijven. Maar nu doe ik het toch. En geloof me, ik heb er een hele goede reden voor om u lastig te vallen met wederom een stukje over hondenpoep. Het is me namelijk al vele malen opgevallen dat er kleine hoopjes met fel gekleurde hondenpoepzakjes, vrolijk bij elkaar opgestapeld liggen, op verschillende punten in onze mooie woonwijk. Het blijken kleine protest hoopjes te zijn tegen het ontbreken van prullenbakken langs de Honden Uitlaat Plaatsen (HUP). Hondeneigenaren laten zo blijken dat zij graag aan het begin en einde van iedere HUP een prullenbak zouden zien.

Geweldloze actie Ik kan me wel voorstellen dat het niet fijn is om tijdens het uitlaten van je trouwe viervoeter zo’n dampende plastic zak met bijbehorende geur mee te moeten nemen. Daar kan iedere wijkbewoner inkomen. Soms helpt dit stille protest en worden er inderdaad helaas wel prullenbakken geplaatst. Natuurlijk maar aan één kant van de HUP. Ik vind het altijd wel mooi als dit soort geweldloze acties zin hebben. Dat er gewoon eens geluisterd wordt naar de wensen van wijkbewoners. Er is toch niets mooiers dan een wijk waar er naar elkaar geluisterd wordt en problemen uit de wereld geholpen worden?

Al lang lagen er plannen klaar om het schoolplein te vergroenen. Het plein had een wat koude aanblik door het stalen hek, de tegels en de gevelbekleding van de school. Een jaar geleden was er al eens een ontwerp gemaakt voor een nieuw plein. Dat was te kostbaar om uit te voeren. Daarom hebben de ouders de handen in elkaar geslagen om zelf vorm te geven aan een plein dat voor de kinderen meer uitdaging biedt, inhoud geeft en gezelliger is.

Slechte ontwikkeling Maar nu stuit ik toch op een probleem. Want nu blijkt dat de ene bewoner zijn overwinning de andere bewoner zijn verlies betekent. Waar de één zijn wens in vervulling ziet gaan, ziet een ander een groot probleem ontstaan. Want in plaats van een extra prullenbak te plaatsen verplaatst de gemeente het probleem. Waar de ene HUP nu eindelijk zijn gewenste prullenbak heeft, daar mist een speelveldje ineens zijn prullenbak. En u raadt het gevolg daarvan natuurlijk al. Want waar laten die lieve kindertjes nou hun snoeppapiertjes en ander afval?

Twee vrachtauto’s met zand en grond voor planten, 285 houten palen, 115 planten en een grote boom. De uitdaging was om dat allemaal in een dag op de juiste plek in de grond te krijgen. Met een gravertje van de firma Velthuis uit Teuge, kruiwagens, scheppen en veel handen werden de palen langs het hek in grof zand geplaatst, de plantgaten werden opgevuld met plantgrond waarin laurierstruiken werden gezet, een grote sierpeer staat nu midden op het plein. Rond de zandbak staan vier grote palen die BNM heeft gesponsord voor de school. Daar kan op de hete dagen een schaduwdoek aan worden gehangen waardoor de kleuters toch lekker in de zandbak kunnen spelen als het warm en zonnig weer is. We zijn nog niet klaar. In de meivakantie wordt het zandbakzand vervangen en in juni maken we op een zaterdag het werk af.

Juist, op kleine protest hoopjes op de plek waar eerder hun prullenbak stond. Ik vind dit een zeer slechte ontwikkeling en hoop dat de gemeente voor het buitenspeelseizoen weer in volle gang is deze prullenbak terug plaatst. Hoe moet je nou een kind leren zijn rommel op te ruimen als er geen prullenbak staat? Ik heb natuurlijk alle begrip voor de afvalbak leeg meneer en zijn zware taak om de prullenbakken te legen. Hij zal ook wel een bepaalde tijd krijgen waarin hij de desbetreffende bakken moet legen. Ik ben echt voor stille en geweldloze acties, maar ik zie dat bij speelveldjes niet zitten van die grote hopen huisvuil. Wat vindt u? Auteur Marianne Hutters-Dijkhuizen 2018

De leerlingen hebben een verkeersplein ontworpen dat door leerlingen van de Praktijkschool Apeldoorn op de tegels wordt geschilderd. We plaatsen nog een speeltoestel dat we vorig jaar van de Jumbo met een sponsoractie hebben gekregen. En als het plein dan helemaal klaar is dan gaan we dat natuurlijk feestelijk openen. Dat doen we na de zomer met een knallend openingsfeest. Houdt de aankondiging daarvoor in de gaten. Jos Tiel Groenestege interim directeur OBS de Bundel Anna Bijnsring 201 7321 HG Apeldoorn 055 366 1644 jtielgroenesteege02@leerplein055.nl


WIL JIJ DE NAJAARSDIP VOOR ZIJN? START DAN METEEN NA DE ZOMERVAKANTIE MET RUN2RELAX

nu voor

PROGRAMMA: • 12x loopbegeleiding door de sportfysiotherapeut van FysioNU

€35,-

• 3x groepsbijeenkomsten met tips en adviezen door de praktijkondersteuner van Medisch Centrum de Linie • Toegang tot een online E-health programma voor persoonlijke begeleidng thuis. Meer informatie of aanmelden? U kan een aanmeldformulier halen bij de assistente van Huisartsenpraktijk de Linie, Linie 600

hart for her

De leukste sportschool van Apeldoorn! Maaike Koks deelt haar ervaringen over sporten en voeding: Nu doe ik circuittraining met interval, de tussenstations echt langzaam zodat mijn hartslag daalt, De fitness-apparaten doe ik zo snel en goed mogelijk om mijn hartslag omhoog te krijgen. Ik merk het verschil erg goed. Mijn conditie is veel beter en ik voel me sterker. De resultaten blijven goed, ik ben fitter, en niet geheel onbelangrijk, ik ben al wat kilo’s en centimeters kwijt, wat helemaal fantastisch is!”

In de sportschool doe ik 3x per week circuittraining. Eerst deed ik gewoon de rondjes op normaal tempo. Toen ik zag dat er bij hart for her een cursus Sport & Voeding van Daisy zou komen was ik meteen enthousiast. Na een week op mijn voeding letten èn intervaltraining 3x per week was ik erg blij met de nu al behaalde resultaten. Met deze cursus leer je wat eten met je lichaam doet, wat er daadwerkelijk in je lichaam gebeurt.

Adres: Linie 542 Apeldoorn Telf: 055-3600790 www.hartforher.nl Wilma: 06-14458490 / wilma@hartforher.nl Daisy: 06-53393191 / info@dhbp.nl


Column Medisch Centrum de Linie

Een prangende kwestie

Sammy vertelt

Een vluggertje

maar 1x, ook prettig voor zijn echtgenote, hij kan nu rustig 2-3 uur wachten met plassen, zonder dat nare krampachtige gevoel. Ook zijn werkdag wordt zo ineens een stuk prettiger en minder gestrest.

Stoute schoenen

In deze lente editie van de Wijkkijker mag ik een stukje schrijven. Wij zien en horen als zorgverleners natuurlijk veel van de bewoners van de wijk. Voor alle gezondheidsvragen kunt u bij ons terecht, dus onze dossiers zijn gevuld met het wel en wee van de wijkbewoners. Natuurlijk hebben wij een geheimhoudingsplicht als zorgverlener, dus zal ik niet uit de school klappen in deze Wijkkijker. Echter een klein inkijkje in mijn dagelijkse praktijk kan ik u wel geven.

Aandrang Zo kwam een meneer met plasklachten op mijn spreekuur, ik ben bekkenfysiotherapeut, dus dat was niet zo vreemd. Deze meneer is naar de huisarts gegaan met de klacht dat hij heel vaak naar de wc moet. Hij heeft snel opnieuw drang, een korte ophoudtijd en een krampachtig gevoel bij op moeten houden. Praktisch geeft hem dat veel problemen in zijn dagelijkse leven en werkzaamheden, bijvoorbeeld op de snelweg. Hij moet dan regelmatig stoppen om een wc op te zoeken en is dan net op tijd … of niet. Elke nacht moet hij er 3x uit om te plassen, waardoor zijn nachtrust verstoord is. Het plassen zelf lukt de ene keer beter dan de andere.

Na wat uitleg en oefening… Dankzij goede meetapparatuur is een onderzoek in het ziekenhuis niet altijd nodig. Bij het eerste gesprek leg ik uit hoe het plassen hoort te verlopen. Wat ervoor nodig is om goed te plassen. Hoe je een (vaak valse) drang kunt leren opvangen en de blaas kunt leren om het rustig op te houden. Ik leer meneer hoe hij zijn bekkenbodemspieren kan ontspannen en juist kan aanspannen wanneer dat nodig is, waardoor hij al na 2 keer op mijn spreekuur komen een resultaat ervaart dat boven zijn verwachting ligt. Hij plast ’s nachts nog

Natuurlijk hebben niet alleen mannen plasproblemen. Hoewel de klachten waarmee vrouwen bij de huisarts komen wel vaak anders zijn. Een mevrouw werd naar mij verwezen omdat ze urine verliest bij hoesten en niezen, maar ook op elke werkdag waarbij ze veel moet staan en tijdens het wandelen. Met inlegkruisjes of 1 TENA redt ze het niet meer, het verlies wordt steeds erger. Omdat ze het afschuwelijk vindt, heeft ze na lange tijd de stoute schoenen aangetrokken en heeft ze erover gesproken met haar huisarts. De huisarts vond het probleem helemaal niet vreemd en raadde haar aan om een bekkenfysiotherapeut te bezoeken.

Tijdens verjaardagsvisite Bij het uitvragen van haar klachten blijkt mevrouw ook al jaren last te hebben van obstipatie. Mevrouw slaat soms een paar dagen over, heeft dan ook geen drang voor de ontlasting. En soms is er wel een drang, maar komt het niet. Ook weer zo’n probleem waar je niet tijdens een verjaardagsvisite de buren over raadpleegt. Op mijn spreekuur is niets vreemd, liefst hoor ik alle details, zodat ik goed de eventuele oorzaak kan achterhalen. Het blijkt, na verder onderzoek waarvoor ook mevrouw niet naar het ziekenhuis hoefde, dat mevrouw haar bekkenbodemspieren vaak te veel aan blijft spannen uit gewoonte, vooral staand en lopend. Dat is een hele logische reactie om de dag zonder vervelende situaties door te komen. Ook blijkt er een lichte verzakking te zijn van het plasbuisje waardoor hij moeilijker te sluiten is. Deze sluittechniek heeft ze nu aangeleerd en probeert ze beter onder de knie te krijgen. Daarnaast herkent ze haar gewoonte van aanspannen en heeft ze geleerd hoe ze daar kan ontspannen. Mevrouw zal nog een paar maanden moeten oefenen maar hopelijk is haar incontinentie dan verholpen en zal ze de dag weer door kunnen komen zonder gênante situaties. Mieke Ruikes – van der Ree Bekkenfysiotherapeut van FysioNU Medisch Centrum de Linie www.medischcentrumdelinie.nl

63

De lente is in volle gang en dat betekent niet alleen dat er bij mensen van alles begint op te bloeien. Ook bij ons honden werkt de lente zeer inspirerend. Voor mij is er een hond die er op dat punt met kop en staart bovenuit springt. Dat is Jax. Hij is echt de hond van mijn dromen. Hoe hij in de vroege ochtend met zijn lange haren, wapperend langs zijn volmaakte hondenlijf, op mij af komt rennen. Dat is geweldig romantisch. Het lijkt wel op love story zo bij het krieken van de dag. Zoals de zon in zijn ogen weerspiegeld, laat hij mij smelten. Er is op dat moment nog maar één ding wat ik wil en dat is samen neusje aan neusje staan. We piepen wat af terwijl we rondjes om elkaar heen draaien. We rennen dan het ochtendgloren tegemoet. Ik vind het heerlijk hoe hij achter mij aan rent. Het is voor mij een machtig mooi spelletje om net buiten zijn bereik te blijven. Uiteindelijk worden we beide toch wel moe en knuffelen we nog wat. Onze liefde is heel echt, mooi en puur. Ik had nooit gedacht dat ik met mijn verleden ooit nog de liefde van mijn leven tegen zou komen. Maar het is dus toch mogelijk. Jax is het voor mij helemaal. Dat is hij al sinds het eerste moment dat we elkaar zagen. Ik was nog maar net in Apeldoorn en mijn baasje was nog heel voorzichtig met het ontmoeten van andere honden. Maar bij Jax was ik niet bang. Ik hield van hem vanaf het eerste moment dat we de neuzen tegen elkaar hielden. Toch is onze liefde afhankelijk van onze baasjes. Eens in de zoveel tijd komen we elkaar tegen. We houden natuurlijk wel stiekem contact door het afgeven van geurvlagen aan bepaalde paaltjes. Zo schrijven wij honden liefdesbrieven aan elkaar. Romantisch toch? Het is altijd weer een verrassing als we elkaar zien. Onze liefde bloeit dan weer opnieuw op en gaat door tot we weer ruw uit elkaar gehaald worden, omdat onze baasjes weer eens moeten werken. Maar we weten dat we elkaar weer zullen zien. Dan begint onze romance, hoe kort ook, weer van voor af aan. Dikke poot van Sammy. Auteur Marianne Hutters-Dijkhuizen


Uw kind gaat als hij of zij 4 jaar is, naar de basisschool. Het is belangrijk dat u een school vindt die bij u en uw kind past. Er zijn 23 locaties voor openbaar basisonderwijs in Apeldoorn met overeenkomsten én met verschillen. Ongeveer 4000 kinderen bezoeken dagelijks de scholen van Leerplein055. Al onze scholen zijn gericht op de

kijk op Lee rplein0

ontplooiing van ieders talent en de veelzijdige ontwikkeling van ieder kind. Plezier

55.nl

in leren en respectvol omgaan met elkaar staat daarbij voorop.

openbare basisschool

openbare basisschool

Een kleinschalige school in Osseveld West

Je voelt je thuis op Het Woudhuis

De Bundel is een gezellige school waar kinderen zich veilig voelen. Dat is belangrijk om goed te kunnen presteren. De Bundel heeft kinderopvang en BSO in de school. Kinderen komen naar De Bundel vanuit de wijk maar ook bijvoorbeeld vanuit Zevenhuizen en Woudhuis.

Het Woudhuis is een middelgrote school. In ons

Anna Bijnsring 201, 7321 HG Apeldoorn

Ravelijn 55, 7325 NT Apeldoorn

055 366 16 44

055 360 27 11

www.obsdebundel.nl

www.obshetwoudhuis.nl

facebook.com/obsdebundel

facebook.com/obshetwoudhuis

Kennismaken?

Kennismaken?

Kijk op obsdebundel.nl/kennismaken

Kijk op obshetwoudhuis.nl/kennismaken

De Bundel

Het Woudhuis gebouw ‘Het Bolwerk’ zit een peuterspeelzaal en een kinderdagverblijf. Kleuters kunnen op Het Woudhuis rustig wennen aan ‘de grote basisschool’. Er is een apart kleuterplein en een eigen ingang voor de jongste leerlingen.

Leerplein055

stichting voor openbaar (basis)onderwijs


Wijkkabouters Laurier

Weten jullie wel dat er hier in deze wijk, waar jij woont kabouters wonen? Wil je daar misschien meer over weten? Dan moet je me wel beloven dat je dit niet verder zult vertellen. Nou, daar gaan we dan, zit je goed?

De leider van de Bloemkabouters heet Laurier. Hij is een deftige kabouter met zijn kleertjes volgens de laatste kaboutermode en een puntmuts met een bloem erop die altijd keurig recht op zijn hoofd staat. Ook heeft hij een prachtig snorretje waarvan de puntjes parmantig omhoog staan. Laurier draait altijd aan het puntje van zijn snor als hij diep aan het nadenken is. Laurier en zijn mede Bloemkabouters wonen graag in het Mariëlle Park. Het enige waar hij zich vaak aan ergert is de spullen die de grote mensen zomaar van zich af gooien.

Bloemkabouters In de verschillende wijken van het Woudhuis en Osseveld leven verschillende groepen kabouters. De eerste groep waar ik jullie over wil vertellen zijn de Bloemkabouters. Zij wonen in het Mariëlle Park. Misschien ben je daar wel eens geweest en heb je die mega grote berg gezien met die ijzeren pegel er bovenop? En heb je de twee grote trappen wel beklommen tot je helemaal bovenaan al die kleine autootjes op de snelweg hebt kunnen zien rijden? In die berg wonen nou de Bloemkabouters.

Hoopje vuil Zo moest zijn konijn en beste vriend Rakker laatst vreselijk om hem lachen. Hij had zijn vriend bijna niet herkend omdat de anders zo netjes uitziende kabouter die hij net met één van zijn lange oren uit een molshoop had gered eruitzag als een stukje oud vuil. Het was dat het hoopje vuil zoveel herrie maakte anders had hij hem waarschijnlijk weer teruggegooid in de molshoop. Laurier zat onder de kauwgom en was verstrikt geraakt in een stukje plastic. Daardoor was hij gaan rennen, in paniek en had één van de vele molshopen die er in het park liggen gemist. Rakker had echt op zijn tong moeten bijten om het niet uit te schateren van het lachen.

Met behulp van hun konijnenvriendjes hebben ze in deze berg hun huizen gebouwd en gangen gegraven. In deze berg bevindt zich dus een heel kabouterdorp, maar ook een heleboel afval en daar maken de Bloemkabouters heel dankbaar gebruik van door het materiaal wat zij kunnen gebruiken te hergebruiken in hun kleine kabouterhuisjes. Want van een theekopje maak je namelijk een heel mooi bad en van een stukje glas een prachtig raam.

Laurier was echter witheet geweest van woede. Hij zou maatregelen gaan nemen om het park schoon te houden want die twee prullenbakken staan er immers niet voor niks. Op de rug van Rakker is hij terug naar de berg gegaan en heeft zich zo snel hij kon weer netjes gemaakt en nu wil hij een bezoek gaan brengen aan de Kasteelkabouters. Om dit probleem voor eens en altijd op te lossen.

Nu moet je natuurlijk niet gelijk je emmertje en je schepje gaan zoeken om de berg eens om te spitten en kabouters te gaan zoeken want dan maak je hun huisjes helemaal kapot. En dat zou je zelf ook niet zo fijn vinden toch?

Lees je de volgende keer weer mee?

65


De Bloemkabouters

De Bloemkabouters wonen in de bult in het MariĂŤllepark en staan onder leiding van Laurier. Hij is een zeer modebewuste kabouter die altijd gekleed gaat volgens de laatste kaboutermode. Behalve kleding is hij ook erg milieubewust en als hij diep nadenkt, draait hij aan het puntje van zijn snor. Laurier heeft een grote steun aan zijn beste maatje het konijn Rakker. Samen beleven zij veel avonturen en helpt Rakker hem om zo snel als een haasje om ergens te komen.

De Kasteelkabouters

De Kasteelkabouters wonen in het kasteel in de grote kastanjeboom die daar staat in het midden bij de busbaan. Koning Max en koningin Wil zijn lieve en behulpzame kabouters en hebben de leiding over de kasteelkabouters die met hen samen in de kastanjeboom wonen. Zij hebben een grote merel die Lisa heet. Zij helpt hen bij het besturen van hun grote koninkrijk.

De Liniekabouters

De Liniekabouters staan onder leiding van commandant Henk en zijn valse en vooral zeer sarcastische hamster Tank. Zij wonen onder het schuine gedeelte van winkelcentrum ’t Fort, wat ze ook wel de gevallen muur noemen. Commandant Henk heeft een soort van vrede gesloten met Admiraal Ad maar hij kan het niet laten om zijn zogenaamde vriend af en toe eens flink beet te nemen.

66


De Waterkabouters

De Waterkabouters staan onder leiding van admiraal Ad. Deze ietwat paranoia kabouter wordt geholpen door steun en toeverlaat en gelukkig veel slimmere eend Otto. En dat is maar goed ook want de admiraal denkt echt dat de houten krokodil echt beweegt. Commandant Henk maakt hem daarmee vaak belachelijk. Samen met zijn moeder, de vrouw en hun zeven zonen Aart, Arnoud, Arend, Arno, Abel en Allard, bestuurt hij vanuit de houten walvis aan de Waterlei.

De Eikkabouters

Fabian woont met zijn gezin op de aspergevelden tussen de Eiken. Zijn gezin bestaat uit vrouw Isabel en hun twee kinderen zoon Storm en dochter Vlinder en krijgt hulp van de labradoedel Stuiter. Ondanks hun boeren afkomst voelen ze zich eigenlijk wat te goed voor al die kabouter onzin om hen heen, er moet immers ook nog gewerkt worden. Alle Wijkkabouters wensen jullie veel leesplezier en hopen dat jullie veel plezier beleven aan hun avonturen in de wijk waar wij samen wonen.

De Literairekabouters

De Literairekabouters wonen in Osseveld-west en worden geholpen door hun houtduif Roekert. De twee ietwat arrogante zussen Carry en Diet besturen vanuit een braakliggend stuk grond tussen de huizen aan de Veenhuizerweg hun gedeelte van de wijk. Al dragen ze veel liever gedichten voor, of geven ze lezingen waarbij niemand op komt dagen, dan dat de gezusters zich met de rest van het kaboutergepeupel willen bemoeien.

67


Doomijn ziet kinderopvang als een bron van groei en een aanvulling op thuis. Een plek waar ieder kind zichzelf kan zijn. We creëren vertrouwde opvang vol uitdaging en plezier. Ontdek als ouders onze flexibiliteit en mogelijkheden. Kom gerust eens vrijblijvend kijken of spelen op een van onze locaties in Osseveld en Woudhuis en ervaar hoe leuk het is!

WE KIJKEN EN LUISTEREN :

BIEDEN PRIKKELS EN IDEEEN WE HALEN DE WERELD DICHTBIJ & GAAN SAMEN OP ONTDEKKING

kom je bij ons spelen e ontdek n ken?

www.doomijn.nl

t

(038) 421 45 21

/doomijn

e

klantadvies@doomijn.nl


Ellen Ahlheid: “Ze leren terwijl ze spelen, ze ontwikkelen terwijl ze ontdekken”

Kinderen groeien als je ze de ruimte geeft Misschien ken je ze al, omdat je jonge of schoolgaande kinderen hebt of rijd je er af en toe langs of kijk je erop uit: de drie kinderopvanglocaties van Doomijn in onze wijk. Met een heel uitgebreid aanbod voor kinderen in de leeftijd van 0 tot 12 jaar. En waar ze duidelijke ideeën hebben over de kwaliteit van opvang.

Aan de andere kant van de spoorlijn, aan de Ravelijn en ín het gebouw Het Bolwerk, liggen Kinderdagverblijf Het Kleine Woud, BSO Het Grote Woud en Peuteropvang Het Peuterwoud. In deze locatie is ook de school OBS Het Woudhuis gevestigd. En ernaast is een locatie van KBS De Zonnewende.

Het moet bij de opvang voelen als een fijn en gezellig thuis, maar ook een basis zijn voor ieder kind om te kunnen ontwikkelen en te groeien. En daar is bij Doomijn alles op gericht: van pedagogisch beleid tot inrichting en van training en opleiding van medewerkers tot uitdagend activiteitenaanbod.

Een klein stukje verderop, aan de Fortlaan, is de derde locatie te vinden in PCBS De Regenboog (locatie Het Woudhuis). Hier biedt Doomijn buitenschoolse opvang met BSO Het Regenwoud. Doomijn heeft in samenwerking met scholen veel aandacht voor een doorgaande leerlijn, warme overdracht en samenwerking tussen kinderen van alle leeftijden.

Verkennen en ontdekken Kinderen ontwikkelen zich op verschillende gebieden en ieder in een eigen tempo. Denk bijvoorbeeld aan taal, creatieve ontwikkeling, spel, sociale ontwikkeling of grove en fijne motoriek. Het is belangrijk om ze daarin op verschillende manieren te stimuleren, aansluitend bij hun leeftijd. Doomijn geeft daarvoor kinderen de ruimte, niet alleen om iedere keer zelf op verkenning te gaan en eigen mogelijkheden te ontdekken, maar ook letterlijk. Door tijd in de buitenruimte door te brengen om te kunnen spelen, springen, rennen, klimmen of dansen. Kinderen dagen zichzelf uit, spieren worden sterker en vaardigheden goed gecontroleerd. De tuinen van de locaties zijn daarop vrijwel allemaal, bij voorkeur natuurlijk én uitdagend, ingericht. En als het even kan maken ze ook uitstapjes in de omgeving.

Hoe zie jij de tuin van Het Kleine Woud voor je? De tuin van Het Kleine Woud in Het Bolwerk is de volgende uitdaging van Doomijn voor meer natuurlijk buiten spelen. In 2018 moet deze ruimte groener, speelser en natuurlijker worden. Zodat alle kinderen van 0 tot 4 jaar echt op ontdekkingstocht kunnen gaan als ze naar buiten gaan. Tussen zand, water, gras, stenen of struiken. Waar ze hutten mogen bouwen en verstoppertje kunnen spelen in het groen. Doomijn daagt je als buurtbewoner uit om met ze mee te denken! Vind je het leuk je te verplaatsen in de gedachten van een kind en teken je graag, vind je het leuk om een moodboard te maken of ben je zelf superhandig en heb je tips óf tijd over? Ze verzamelen alle ideeën en nemen dit mee in het ontwerp voor de nieuwe tuin. Misschien speel jij dan wel een speciale rol in de opening ervan!

De locaties en mogelijkheden van Doomijn in onze wijk Kinderdagverblijf en BSO Sterrenpret ligt aan de Keerkring achter winkelcentrum ‘t Fort én naast de scholen PCBS De Regenboog (locatie Osseveld) en KBS De Zonnewende. In diezelfde locatie huist ook Peuteropvang Peuterhuis. Aan elke leeftijd is hier gedacht en het aanbod is flexibel.

Stuur je reactie of bijdrage vóór 15 juli aanstaande naar: kdv.kleinewoud@doomijn.nl Of naar Het Kleine Woud Ravelijn 55 7325 NT Apeldoorn. Je bijdrage brengen kan ook.

69


VA

NA

EP

1

E

GE LSE L ES

N

F GRO

Kom eens kijken op... daltonschool De Zonnewende ieder kind zijn eigen talent! Dalton:

zelfverantwoorlijk leren,samenwerken en leren reflecteren

ZON-groep:

onderwijs voor meerbegaafden

Kanjertraining: aandacht voor de sociale ontwikkeling van ieder kind Engels: aanbod van Engels in groep 1 t/m 8 International Primary Curriculum, een eigentijds programma, waarin effectief leren centraal staat

W

SE O

P

D E RWI

E

Locatie Keerkring (Osseveld) | Zonnewende 14 | 7325 ET Apeldoorn | (055) 360 19 67 | Vraag naar Monique ter Steege Locatie Ravelijn (Woudhuis) | Ravelijn 382 | 7325 NV Apeldoorn | (055) 505 88 00 | Vraag naar Lieselotte Steenbergen

GRO

www.kbsdezonnewende.nl

N

VEL U

Wilt u meer weten? U bent van harte welkom! Bel ons, dan maken we een afspraak.

JS

IPC:


Tekst en foto’s: KBS De Zonnewende

KBS De Zonnewende Daltonlicentie KBS De Zonnewende met vijf jaar verlengd Het International Primary Curriculum (IPC) en Snappet (rekenen op de tablet) zijn handige tools om de leerlingen te motiveren en uit te dagen het beste uit zichzelf te halen. KBS De Zonnewende is bewust bezig met de opbrengsten in combinatie met een rijk onderwijsaanbod en brede vorming. We hebben ook veel vormen van samenwerking gezien. Veelal was dit in de eigen groep, maar ook groepsdoorbroken. Samenwerking en wisselwerking tussen leerkrachten en kinderen wordt op een natuurlijke manier vormgegeven.’ (Visitatiecommissie NDV)

Op 5 april jongstleden is KBS De Zonnewende gevisiteerd door de Nederlandse Daltonvereniging (NDV). Om de vijf jaar bezoekt de NDV alle Daltonscholen in Nederland en wordt naar aanleiding van klassenbezoeken, gesprekken met leerkrachten, management, ouders en kinderen bepaald of de school aan de kwaliteitseisen voldoet. Daltonschool De Zonnewende is door de NDV op alle onderdelen als goed beoordeeld en de licentie is met 5 jaar verlengd.

‘Als leerkracht van de Zonnewende ben ik, net als mijn collega’s, enorm trots op de positieve feedback die we hebben gekregen van de Nederlandse Daltonvereniging. Het is fijn om te horen dat we samen goed bezig zijn, maar dat merken we gelukkig aan onze leerlingen zelf ook.’ (Iris Louwman, groepsleerkracht)

Wat is Daltononderwijs? Daltononderwijs is een onderwijsconcept waarbij de nadruk ligt op het leren omgaan met verantwoordelijkheid, samenwerking met andere leerlingen en de ontwikkeling van zelfstandigheid. Volgens Helen Parkhurst (ontwikkelaar van het Daltononderwijs) is de wil tot werken, exploreren, ontwikkelen en leren te versterken als leerlingen verantwoordelijk worden gemaakt voor hun eigen schoolwerk en wanneer leerlingen actief kunnen zijn. Het Daltononderwijs werkt vanuit de volgende kernwaarden; zelfstandigheid, verantwoordelijkheid, effectiviteit en doelmatigheid, samenwerken en reflectie.

Ontwikkelingen voor de komende periode ‘Naar aanleiding van de bevindingen geeft de NDV de school ook altijd aanbevelingen mee, waar de school zich verder in kan ontwikkelen. Een mooie aanbeveling waar wij de komende periode verder mee aan de slag gaan is het vergroten van het eigenaarschap bij onze leerlingen. Deze ontwikkeling is al in gang gezet en kunnen we optimaliseren. We zijn als team ook van mening dat we de kinderen nog beter voorbereiden op het voorgezet onderwijs als wij hier meer op gaan inzetten. Daarnaast sluit dit speerpunt ook mooi aan bij de ontwikkelingen die gestimuleerd worden door het Ministerie van Onderwijs en Wetenschap.’(Monique ter Steege, Locatiedirecteur)

Daltonschool de Zonnewende ‘In 1999 is de Zonnewende opgericht vanuit een duidelijke, ambitieuze visie. Die visie was Daltononderwijs! Gestart met een klein team, weinig middelen maar een enorme werkethos. Geleidelijk aan groeide met het aantal leerlingen, het aantal collega’s. En iedereen werd meegenomen in de passie van de school. Van een kleine, startende school naar de grootste school van Apeldoorn en nog steeds is de ambitie en de gedrevenheid zichtbaar. De visitatiecommissie complimenteerde ons met het feit dat er zowel bij de leerkrachten als bij de kinderen en de ouders vanuit een duidelijke zelfde kindvisie gesproken en gehandeld werd. Dat we dit na een kleine 20 jaar hebben kunnen bereiken maakt mij ongelooflijk trots!’(Lieselotte Steenbergen, locatiedirecteur)

Mocht u naar aanleiding van bovenstaand bericht nog vragen hebben of bent u geïnteresseerd in een oriënterend gesprek met een van onze locatiedirecteuren, dan bent u van harte uitgenodigd. Lieselotte Steenbergen locatiedirecteur De Zonnewende locatie Ravelijn 055-5058800 Monique ter Steege locatiedirecteur De Zonnewende locatie Keerkring 055-3601967

Bevindingen visitatiecommissie NDV ‘We hebben een hardwerkend team gezien dat door hun openheid naar kinderen, ouders en ons een goed pedagogisch klimaat verzorgen.

71


Komt uw kind ook naar KDV De Imme? • • • • • •

Volledige aandacht voor kinderen van 0-4 jaar Veel pret met de spelend-leren methodiek Persoonlijke en huiselijke sfeer Gebruik van handige Prokino app Heel veel flexibiliteit Betrokken en ervaren medewerkers

De Imme biedt al meer dan 30 jaar kinderopvang op diverse locaties verspreid in Apeldoorn:

Speciaa l voor uw kind van 0-4 jaar!

Imme Zuid / locatie Ugchelen; in Apeldoorn Zuid (vlakbij het Gelre Ziekenhuis) Imme Noord / locatie Centrum; in de wijk Parken-Orden (naast diagnostisch centrum) Imme Osseveld Zuidbroek; Deventerstraat/Tussen de Eiken

Samen groot worden

De Imme Kindercentra van Prokino

Kinderdagverblijf (KDV) | Peuterspeelzaal 055 - 355 19 27 | www.prokino.nl/apeldoorn | imme@prokino.nl adv De Imme (Apeldoorn) 180x130 290316.indd 1

cbs-De-Zaaier-Teuge

@DeZaaierTeuge

29-03-16 15:59

Goede cognitieve en sociale resultaten

Kleinschalig

School in de natuur

zaaier@cbsdezaaier.nl | www.cbsdezaaier.nl


Samen Puzzelen met PCBO De Regenboog 1 2 3

4 5 6 7

73


GROEPSPRAKTIJK DIERENARTSEN APELDOORN

Barbecue Specialist

Cateringservice Bij een minimale besteding van € 75,00 op alle barbecuepakketten GRATIS een luxe barbecuetang cadeau! Aanbieding geldig zolang de voorraad strekt

Faciliteiten Zwemles voor Survival ABC Privé, duo of trio zwemles Snelcursus (survival ABC) Meer bewegen voor ouderen Zwemmen met beperking

Eervo lle bij de vermeldin g v zwem erkiezing onder w 2012! ijzer

ZONLID - KWALITEIT - KINDVRIENDELIJK - ERVARING MEEDENKEND - PERSOONLIJK - MAATWERK

Zwemlocaties Apeldoorn Beekbergen Houttuinen Oost 40 Parc Spelderholt 055-8441356 / 06-51076480 info@zwemschool-kablau.nl

www.zwemschool-kablau.nl


Tennissen bij Tennisclub Teuge – ook iets voor u!

Tussen Kunst en Koffie in wijkcentrum Het Bolwerk

25 jaar is tennisclub Teuge gevestigd aan de Zanden in Teuge; tegenover het hotelvliegtuig bij het vliegveld.

Meedoen

Elke eerste woensdag van de maand kunt u in wijkcentrum Het Bolwerk van 10.00 tot 12.00 uur meedoen met “Tussen Kunst en Koffie”. Iedereen is welkom. Neem je eigen “Kunst” of ander creatief werk mee en ga onder het genot van een kop koffie/thee hieraan werken. Ontmoeten en elkaar inspireren staan centraal: een gezellig gesprek met andere wijkbewoners tijdens het creatief bezig zijn.

Meedoen kost 1,50. Dit is inclusief onbeperkt koffie/thee. Lijkt het u leuk om samen creatief bezig te zijn, loop dan vrijblijvend binnen of neem vooraf contact op met één van de initiatiefnemers, Sociaal Beheerder van wijkcentrum Het Bolwerk Ingvild Lith | Ilith@accres.nl | 06 13 144 371 of vrijwilligster Maria Rovers | mgwro@ziggo.nl.

Al 25 jaar lang spelen hier jong en oud met veel vreugde en passie het mooie tennisspel. De gezellige accommodatie nodigt uit om er met plezier te vertoeven. De combinatie: sportief bezig zijn, gezelligheid en anderen in een ontspannen sfeer ontmoeten spreekt veel mensen aan. Het is ook geen moeilijke sport; iedereen kan het! En natuurlijk biedt de tennisclub mogelijkheden om samen met de tennisleraar uw kwaliteiten op Wimbledon niveau te brengen.

“Tussen Kunst en Koffie” is iedere eerste woensdag van de maand van 10.00 tot 12.00 uur, m.u.v. de maanden juli en augustus. De data voor 2018 zijn 6 juni, 5 september, 3 oktober, 7 november en woensdag 5 december.

Er zijn verschillende groepen waarbij u zich desgewenst gemakkelijk kunt aansluiten. Ieder nieuw lid kan begeleid worden door een zogenoemde tennisbuddy. Deze buddy maakt u wegwijs binnen de club en legt contacten met andere groepen zodat u zich hier razendsnel thuis voelt. De club houdt regelmatig leuke tennis activiteiten, veelal afgesloten met een heerlijk etentje. Het complex kent drie zogenoemde all weather banen. Hierop kan nagenoeg het hele jaar gespeeld worden. Ieder lid heeft een eigen sleutel. Dat is erg prettig, want dan kan je zelf bepalen wanneer je speelt. Je kiest de momenten, die jou het beste uitkomen. Het tenniscomplex is voorzien van douches, kleedkamers, een invalidentoilet, een gezellige kantine, een verwarmd terras, fietsvoorzieningen. Ook staat het tennispark tegen een laag tarief open voor familie- en bedrijfstoernooien. U bent bij ons van harte welkom. Wilt u meer weten over tennisclub Teuge, kijk dan op onze site: www.tennisclubteuge.nl.

Waarom tennissen bij tennisclub Teuge? • Gemoedelijke sfeer; gewoon lekker tennissen • Drie all-weather kunstgrasbanen/ieder lid een eigen sleutel • Mogelijkheid tot het spelen van competities • Leuke toernooien voor jong en oud Een gunstige contributie • Mogelijkheid om tennislessen te volgen • Leuke sociale contacten opdoen en • Tegelijk sportief en gezond bezig zijn Wij verwelkomen u graag om kennis te maken met onze club. Meer informatie kunt u vinden op onze website: www.tennisclubteuge.nl En zelfs de burgemeester doet enthousiast mee!

75


Girls Only Girls Only is dé ontmoetingsplek voor meiden vanaf 10 jaar uit de wijk Osseveld-Woudhuis. Een ontspannen en leuke plek om met (nieuwe) vriendinnen leuke activiteiten uit te voeren en jezelf te ontplooien. Uiteraard is hier ook ruimte voor eigen initiatief. Wist u dat het Girls Only meidenvoetbaltoernooi door één van onze meisjes is bedacht? En dat het alweer het 5e jaar is dat wij dit gaan organiseren? Girls Only is elke donderdagavond tussen 19.00 en 20.30 uur in Het Bolwerk. Meer info kan aangevraagd worden via 06 – 380 12 505 of denktankbreed@gmail.com. Graag even aanmelden! En wie weet tot donderdag. Groetjes Sylvia en Kathleen


startpremie € 100,na drie maanden goed bezorgen*

Op zoek naar een leuke bijbaan in Apeldoorn?

Word krantenbezorger!

• direct aan de slag bij jou in de buurt • ‘s ochtends voor 7.00 uur de krant bezorgen van ma t/m zat (zat voor 8.00 uur) • goed betaald en snel verdiend • gratis de krant lezen • prima 4-wekelijkse vergoeding Minimumleeftijd 15 jaar

Interesse? Mail naar: krantenbezorgers@gmail.com


OVERDAG SCHERP ZIEN ZONDER BRIL OF LENZEN Kom langs voor meer informatie.

€ 50 K O RT I N G

op aanpaskosten*

Linie 309, 7325 DS Apeldoorn T 055 - 301 07 20 | VANWAMELENOPTIEK.NL

Volg ons ook op Facebook en Instagram.


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.